Nhật Bản: Tỷ lệ tử vong vì COVID-19 giảm là do yếu tố di truyền?
- Phan Anh
- •
Theo các nhà khoa học tại viện nghiên cứu hàng đầu Nhật Bản Riken, đa số người dân nước này sở hữu một thành phần của hệ miễn dịch giúp tiêu diệt hiệu quả các chủng virus corona khác nhau, trong đó có virus corona (gây bệnh COVID-19). Đặc tính di truyền liên quan đến tế bào bạch cầu được tìm thấy trong hơn 50% dân số Nhật Bản có thể chính là yếu tố giúp cơ thể chống lại COVID-19 hiệu quả. Họ cho rằng đây có thể nguyên nhân khiến tỷ lệ mắc và tử vong do COVID-19 tại Nhật Bản giảm xuống so với các nước khác như Mỹ và châu Âu. Kết quả nghiên cứu trên được đăng tải trên tạp chí Communications Biology (Anh) hôm 2/12 vừa qua.
Con người có 2 loại hệ miễn dịch là bẩm sinh và thích ứng. Hệ miễn dịch thích ứng giúp chống lại các tác nhân gây bệnh dựa trên bộ nhớ về những lần nhiễm virus corona theo mùa trong quá khứ. Nhóm virus corona này bao gồm các virus gây cảm lạnh thông thường cùng hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) và Hội chứng Hô hấp Cấp tính Nặng (SARS).
Các kháng thể tự nhiên hoạt động như tuyến phòng thủ đầu tiên chống lại những tác nhân gây bệnh. Sau đó, khi virus xâm nhập vào cơ thể, cơ chế bảo vệ khác, một phản ứng miễn dịch mạnh mẽ (bao gồm các tế bào T bên trong các tế bào bạch cầu liên kết và tiêu diệt những tế bào bị nhiễm bệnh) sẽ bắt đầu hoạt động.
Chìa khóa để ngăn ngừa ca COVID-19 trở nặng là kích hoạt các tế bào T. Đó cũng là nơi xuất hiện kháng nguyên bạch cầu (HLA). Bộ gen phức tạp này giúp tế bào T xác định các tế bào bị nhiễm bệnh để tiêu diệt chúng.
Cơ thể con người chứa hàng chục nghìn loại HLA và mỗi cá nhân có nhiều loại HLA được di truyền. Cho đến nay, nghiên cứu về các loại HLA và mối quan hệ giữa chúng với virus corona được tiến hành chủ yếu trên những người ở khu vực châu Âu và Mỹ, và hiện vẫn chưa thể giải thích được tại sao các tế bào T bộ nhớ từ các đợt nhiễm cảm lạnh trước đây có được đánh thức và kích hoạt “miễn dịch chéo (cross immunity)” để tiêu diệt virus corona cũng như các biến thể của nó.
Các nhà khoa học tại viện Riken đã nghiên cứu phân tử HLA-A24 được tìm thấy ở khoảng 60% người dân Nhật Bản nhưng chỉ khoảng 10% – 20% ở người dân châu Âu và Mỹ. Sau đó, họ kiểm tra protein gai của virus corona (gây bệnh COVID-19) và xác định một thành phần kháng nguyên là chất epitope peptide, được gọi là QYI liên kết với HLA-A24, trong đó kích hoạt các tế bào T rồi nhân lên chúng. Về cơ bản, chất này báo hiệu cho hệ miễn dịch của cơ thể biết rằng có một kẻ xâm nhập cần phải tiêu diệt.
Ngoài ra, viện nghiên cứu Riken cũng phát hiện một chất epitode tương tự tồn tại trong các chủng virus corona gây bệnh theo mùa và liên kết với HLA-A24, chất kích hoạt và nhân lên các tế bào T để chống lại virus. Theo nhóm nghiên cứu, điều này chỉ ra sự tồn tại của miễn dịch chéo chống lại các virus corona thông thường và virus gây ra COVID-19 ở cấp độ phân tử.
Ông Shin-ichiro Fujii, trưởng nhóm tại Phòng thí nghiệm Khoa học Y tế Tích hợp về Liệu pháp Miễn dịch của Trung tâm Riken, cho biết việc phát hiện ra epitope gây ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ có thể sẽ dẫn đến sự phát triển của thế hệ vắc-xin COVID-19 mới cũng như loại thuốc đặc biệt có lợi cho những người không tăng được lượng kháng thể sau tiêm vắc-xin do rối loạn máu hoặc ung thư.
Theo Japan Times,
Phan Anh
Xem thêm:
Từ khóa Dòng sự kiện đại dịch COVID-19 tai Nhật Bản Nhật Bản