Mâu thuẫn Colombia-Venezuela leo thang khi Mỹ, đồng minh kích hoạt hiệp ước khu vực

Mỹ và các nước đồng minh tại Mỹ La-tinh hôm 11/9 đã thống nhất kích hoạt hiệp ước phòng thủ chung khu vực, ủng hộ Colombia trong trường hợp xảy ra xung đột khu vực. Động thái này được cho là sẽ làm leo thang căng thẳng trong quan hệ giữa Colombia và Venezuela vốn đã mâu thuẫn nặng nề trong hàng thập kỷ qua.

Embed from Getty Images

Tổng thống Colombia Ivan Duque cáo buộc chính quyền Maduro dung túng, huấn luyện và vũ trang cho lực lượng du kích Colombia. 

Mỹ và các nước cùng tham gia ký kết khác đã kích hoạt Hiệp ước Hỗ trợ Đối ứng Liên Mỹ (TIAR) vào ngày 11/9 sau khi Venezuela và Colombia có những động thái thù địch qua lại, trong đó đáng chú ý là lãnh đạo Nicolas Maduro của Venezuela thông báo về việc ông sẽ điều động 150.000 quân tới biên giới Colombia.

Các nhà phân tích đánh giá căng thẳng ngoại giao Colombia-Venezuela là “nghiêm trọng” và việc kích hoạt hiệp ước phòng thủ chung đánh dấu mức độ leo thang mâu thuẫn cao nhất giữa hai nước láng giềng thù địch trong hơn 10 năm qua.

Mỹ kêu gọi kích hoạt hiệp ước phòng thủ chung khu vực liên Mỹ tại hội nghị của Tổ chức Châu Mỹ (OAS) với sự tham gia của 10 nước khác, gồm Argentina, Brazil, Chile, Colombia, El Salvador, Guatemala, Haiti, Honduras, Paraguay và Cộng hòa Dominica.

Chủ tịch Quốc hội Venezuela Juan Guaido và cũng là nguyên thủ Venezuela hợp pháp duy nhất được hơn 50 quốc gia công nhận, đã yêu cầu OAS kích hoạt hiệp ước phòng thủ chung này. Hiệp ước cam kết các nước Tây Bán cầu sẽ đáp trả hành động tấn công quân sự đối với bất kỳ một quốc gia thành viên nào trong nhóm.

Trong tuyên bố về hiệp ước phòng thủ chung liên Mỹ, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho hay: “Những động thái hiếu chiến gần đây như việc triển khai quân dọc theo biên giới Colombia của quân đội Venezuela, cũng như sự hiện diện của các nhóm vũ trang bất hợp pháp và các tổ chức khủng bố trong lãnh thổ Venezuela, cho thấy rằng ông Nicolas Maduro không chỉ đặt ra mối đe dọa cho nhân dân Venezuela, mà hành động của ông ta còn đe dọa tới hòa bình và an ninh của các nước láng giềng của Venezuela.”

Ngoại trưởng Venezuela Jorge Arreza đã chỉ trích việc OAS ban hành hiệp ước phòng thủ chung và tuyên bố rằng đất nước của ông “sẵn sàng” tự vệ nếu cần.

“Chúng tôi sẽ không để ai chà đạp lên mảnh đất thiêng liêng của Venezuela, chúng tôi sẽ đáp trả và hy vọng rằng [điều đó] không bao giờ xảy ra,” ông Arreza nói trong buổi họp báo tại Geneva, Thụy Sĩ sau một cuộc họp với Giám đốc Nhân quyền Liên Hiệp Quốc Michelle Bachelet hôm 13/9, theo AFP.

Ngoại trưởng Venezuela nhấn mạnh: “Chúng tôi sẽ không bao giờ tấn công một nước anh em… dưới bất kỳ hoàn cảnh nào, trừ trường hợp để bảo vệ người dân và toàn vẹn lãnh thổ của chúng tôi.”

Mối quan hệ giữa Colombia và Venezuela đã xói mòn nhanh chóng sau khi người tiền nhiệm của ông Maduro, cố Tổng thống Hugo Chavez bắt đầu cuộc “Cách mạng Bolivar” vào năm 2002.

Năm 2007, khủng hoảng ngoại giao giữa Colombia và Venezuela bùng phát khi ông Chavez quyết định đàm phán trực tiếp với lực lượng du kích Colombia – Lực lượng Vũ trang Cách mạng Colombia (FARC), mà không qua trung gian.

FARC đã giải tán vào năm 2016 sau khi ký hiệp định hòa bình với chính phủ Colombia, nhưng phong trào du kích này vẫn tiếp tục gây tổn hại cho mối quan hệ giữa hai nước láng giềng.

Tổng thống Colombia Ivan Duque thời gian qua liên tục lên án chính quyền Venezuela vì đã cung cấp nơi trú ẩn an toàn cho các nhóm du kích Colombia.

Sau khi một tờ tạp chí của Colombia hôm 9/9 đăng tài liệu rò rỉ được cho là có nguồn gốc từ tình báo Venezuela, chính phủ Ivan Duque bây giờ cáo buộc Venezuela không chỉ dung túng cho các nhóm vũ trang, mà còn ủng hộ các nhóm này bằng việc huấn luyện và cung cấp vũ khí.

Chính quyền Maduro đã vội vàng lên tiếng bác bỏ các cáo buộc của Colombia và gọi các tài liệu mà truyền thông nước này công bố là giả mạo. Tuy nhiên, cùng với đó, Venezuela lại tiến hành tập trận quân sự quy mô lớn gần biên giới Colombia. Động thái chuyển quân bất thường của Venezuela được cho là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới việc Mỹ và đồng minh kích hoạt hiệp ước phòng thủ chung khu vực, sẵn sàng bảo vệ Colombia khi xung đột xảy ra.

Xuân Thành (Theo The Epoch Times)

Xem thêm: