Sự mâu thuẫn trong chính sách và tuyên bố của ông Biden về Trung Quốc

Chính sách Trung Quốc là vấn đề bầu cử quan trọng mà cử tri Mỹ quan tâm. Tổng thống Trump tuyên bố rằng ông sẽ thay đổi chính sách tiếp xúc đã thất bại của mình và kiên quyết chống lại Đảng cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Ứng cử viên Đảng Dân chủ Joe Biden gần đây ngày càng tỏ ra cứng rắn với ĐCSTQ. Một số nhà bình luận chỉ ra rằng hồ sơ chính trị hàng thập kỷ của ông Biden không khớp với ngôn luận hiện tại của ông.

Embed from Getty Images

Ngày 16/2/2016, ông Tập Cận Bình đến thăm California, Hoa Kỳ và nói chuyện với Phó Tổng thống khi đó là ông Biden. (Ảnh: Jay L. Clendenin-Pool / Getty Images)

Sau đây là một bài viết đánh giá “Tín hiệu mâu thuẫn” được Bill Gertz xuất bản gần đây, một phóng viên an ninh quốc gia cấp cao của Thời báo Washington Times.

Ngày 21/8/2011, Phó Tổng thống khi đó là ông Joseph R. Biden đã có bài phát biểu tại Trung Quốc, tuyên bố rằng 30 năm thương mại, kinh tế và các chính sách khác đối với Trung Quốc là không đủ.

Trong bài phát biểu của mình tại Đại học Tứ Xuyên, ông Biden nói: “Để củng cố mối quan hệ đối tác vững chắc này, chúng ta phải vượt ra ngoài mối quan hệ chặt chẽ giữa Washington và Bắc Kinh, … đưa tất cả các cấp chính quyền, lớp học, phòng thí nghiệm, sân thể thao và các công ty dung nhập vào đó.”

Bài phát biểu của ông phản ánh 25 năm ủng hộ chính sách tiếp cận Trung Quốc của ông Biden. Chính sách này đã đạt đến đỉnh cao trong nhiệm kỳ Phó Tổng thống dưới chính quyền Obama.

Hiện nay, với tư cách là ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ, ông Biden đã thay đổi quan điểm và cố gắng vượt mặt Tổng thống Trump về vấn đề Trung Quốc, chỉ trích ông Trump quá yếu ớt trước Bắc Kinh, nhiều phương diện biển hiện không tốt. Gần đây, ông Biden đã gọi ông Tập Cận Bình là “kẻ xấu xa” và hứa sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế mới đối với Bắc Kinh nếu đắc cử.

Trong 4 năm qua, nhiều chính sách về Trung Quốc của hai đảng đã bị đảo lộn một cách có hệ thống.

Chính sách mới của Tổng thống Trump gồm thuế quan và lệnh trừng phạt là căn cứ trên báo cáo năm 2017 của Nhà Trắng. Báo cáo đã lên án hành động “xâm lược kinh tế” của Trung Quốc, chẳng hạn như đánh cắp 600 tỷ USD tài sản trí tuệ của Hoa Kỳ mỗi năm.

Nhưng ông Biden đã ủng hộ chính sách hòa giải với Trung Quốc trong 47 năm ở Washington.

Tuy nhiên, để làm hài lòng những cử tri thích các chính sách kinh tế của Tổng thống Trump, ông Biden mới đây đã hứa sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Trung Quốc trong bài phát biểu tranh cử của mình.

Ông Biden cũng cáo buộc chính quyền Trump lần này không ngăn ngừa được dịch bệnh, đồng thời khẳng định nếu trở thành tổng thống, ông sẽ buộc Bắc Kinh cho phép các chuyên gia quốc tế vào Trung Quốc điều tra dịch.

Tuy nhiên, trên thực tế, ông Biden đã chỉ trích Tổng thống Trump vì đã chặn khách du lịch từ Trung Quốc ngay sau khi dịch bệnh bùng phát. Vài ngày sau khi lệnh cấm du lịch được thực hiện vào cuối tháng Một, ông Biden đã tweet vào ngày 01/2 rằng: “Chúng ta cần tôn trọng khoa học, chứ không phải là sự bài ngoại và sợ hãi của Trump”.

Sự mâu thuẫn trong chính sách với Trung Quốc trong tương lai của ông Biden cũng được phản ánh trong việc ông đã kêu gọi Tổng thống Trump chấm dứt trưng thu hàng trăm tỷ đô la thuế quan của Trung Quốc vào tháng 8. Nhưng cùng ngày, một phụ tá của ông Biden đã rút lại tuyên bố này, nói rằng nếu ông Biden là tổng thống, sẽ đánh giá lại thuế quan.

Vị cựu Phó Tổng thống này còn là người ủng hộ đắc lực đối với các chính sách của Mỹ trong nhiều thập kỷ. Ông tin rằng việc tăng cường thương mại và tương tác của Mỹ với Trung Quốc sẽ dẫn đến một Trung Quốc ôn hòa hơn, chứ không phải là một mối đe dọa.

Tuy nhiên, một báo cáo gần đây của Đảng Cộng hòa tại Hạ viện cho thấy, chính sách trước đây với Trung Quốc, đã tạo ra một chế độ cộng sản đe dọa hơn.

Bản báo cáo kết luận: “Việc khoan dung với ĐCSTQ và dung túng cho hành vi đàn áp của họ sẽ không được lựa chọn.”

Ông Biden và gia đình đã bị chỉ trích trong một báo cáo gần đây của Thượng viện nói rằng ông đã giúp con trai mình là Hunt Biden, giành được một hợp đồng kinh doanh có lợi ở Trung Quốc. Ông Biden đã phủ nhận điều này.

Báo cáo của Ủy ban An ninh Nội địa Thượng viện chỉ ra rằng Hunt, con trai ông Biden, đã đến Trung Quốc trên chiếc Không lực số 2 vào tháng 12/2013, trong nỗ lực nhằm thực hiện một số giao dịch tài chính với người Trung Quốc.

Báo cáo cho biết: “Có một mạng lưới kết nối công ty và giao dịch tài chính khổng lồ giữa gia đình Biden và công dân Trung Quốc.”

Ông Biden sẽ áp dụng các chính sách nhân nhượng trước đây

Nhiều người mong đợi rằng ông Biden sẽ tiếp tục chính sách nhân nhượng trước đây với Trung Quốc.

John Tkacik, một nhà cựu hoạch định chính sách Trung Quốc tại Bộ Ngoại giao, cho biết: “Ngay từ đầu, cựu Phó Tổng thống đã tuyên bố rằng ông ấy sẽ tìm cách thích ứng với Trung Quốc, chứ không phải để đối đầu với họ.”

Ông Tkacik nói rằng bài phát biểu của ông Biden tại Trung Quốc năm 2011 thể hiện mong muốn của ông, là hoan nghênh sự tham gia toàn diện của Trung Quốc vào nền kinh tế Mỹ.

“Những cuộc tiếp xúc của ông ấy với các nhà lãnh đạo Trung Quốc luôn tràn đầy nhiệt huyết, tin tưởng và cống hiến.” Ông Tkacik nói: “Tôi không nghĩ rằng ông ấy không còn thích Trung Quốc và các nhà lãnh đạo của Trung Quốc nữa.”

Kể từ cuộc tổng tuyển cử này, nhóm của ông Biden vẫn luôn cố gắng khéo léo tránh chủ đề về Trung Quốc.

Vào tháng 5/2019, bài phát biểu của ông Biden tại một cuộc vận động tranh cử ở Iowa đã bị cả hai đảng chỉ trích. Ông nói: “Bạn biết đấy, họ (ĐCSTQ) không phải là kẻ xấu … Họ không phải là đối thủ của chúng ta.”

Ông Biden cũng bác bỏ các cáo buộc về gian lận thương mại, gián điệp mạng và đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ của Trung Quốc (ĐCSTQ). “Liệu Trung Quốc có ăn mất bữa trưa của chúng ta không? Hãy quên nó đi, anh bạn!”, ông nói.

Sau đó, trợ lý chiến dịch đã ngay lập tức đính chính, nói rằng quan điểm của ông Biden là cho dù Hoa Kỳ phải đối mặt với những thách thức nào, bao gồm cả mối đe dọa do sự trỗi dậy của Trung Quốc, thì nó vẫn khá yếu ớt so với cấu trúc nội tại và thách thức xã hội của Trung Quốc.

Vào mùa xuân năm 2020, ông Biden đã đăng một bài viết trên tạp chí “Foreign Affairs” rằng Hoa Kỳ nên tập trung vào chiến thắng trong cuộc cạnh tranh với Trung Quốc.

Sự thay đổi quan điểm của ông Biden

Quan điểm của ông Biden về Trung Quốc vẫn là trung lập cho đến khoảng năm 1995. Ông nhận ra rằng việc mở rộng vũ lực của Trung Quốc (ĐCSTQ) và vi phạm nhân quyền là có vấn đề.

Sau khi ông Biden bổ nhiệm hai cố vấn cấp cao của Trung Quốc vào Thượng viện, quan điểm của họ đã nhanh chóng chuyển sang ủng hộ Trung Quốc. Cả hai đều ủng hộ việc ông Biden trao địa vị thương mại bình thường vĩnh viễn cho Trung Quốc và cho phép nước này gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO.

Hai trong số các cựu cố vấn Trung Quốc của ông Biden gần đây đã đưa ra bình luận, nói rằng ông Biden cứng rắn với ĐCSTQ hơn Trump.

Nhưng điều này khó có thể che giấu sự chỉ trích của dư luận rằng chính quyền Obama đã từ chối bày tỏ lập trường về vấn đề tranh chấp Biển Đông. Đồng thời bật đèn xanh cho Bắc Kinh bắt đầu xây dựng các căn cứ quân sự trên đảo tại vùng Biển Đông đang có tranh chấp.

Chính quyền Trump đã có một cách tiếp cận khác. Ngoại trưởng Pompeo đã tuyên bố tại Manila vào năm ngoái rằng, Hoa Kỳ sẽ bảo vệ các tuyên bố chủ quyền của Philippines ở Biển Đông. Đồng thời cũng tuyên bố rằng chủ trương của Trung Quốc đối với các đảo tranh chấp trên biển là bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế.

Ngay cả cố vấn chiến dịch tranh cử của ông Biden và cựu quan chức Bộ Ngoại giao Kurt Campbell, cũng thừa nhận rằng: “Đảng Dân chủ nhận thức chung về hành vi gây hấn của Trung Quốc (ĐCSTQ) là phán quyết của ông Trump về cơ bản là chính xác.”

Ông Tkacik bày tỏ lo lắng rằng chính quyền Biden sẽ trao cho mỗi đồng minh một quyền phủ quyết riêng để phủ quyết chính sách Trung Quốc và che đậy chính sách nhân nhượng của ông Biden.

Tiêu Nhiên

Xem thêm: