Thủ tướng Israel bị cáo buộc tham nhũng, điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?

Cảnh sát Israel hôm thứ Ba (13/2) đã công khai cáo buộc Thủ tướng Benjamin Netanyahu tham nhũng, mở ra thách thức đối với tương lai cầm quyền của cá nhân Thủ tướng và đảng cánh hữu, cũng như tương lai hòa bình Trung Đông.

Embed from Getty Images

Thủ tướng Israel Netanyahu đang gặp phải những thách thức chính trị chưa từng có.

Reuters cho hay, những cáo buộc của cảnh sát được đưa ra công khai vào tối thứ Ba 13/2 (giờ địa phương) là kết quả từ hai cuộc điều tra hình sự đối với Thủ tướng Netanyahu trong hơn một năm qua.

Một trong hai vụ án này, được biết đến là vụ án 1000, cáo buộc “Thủ tướng Benjamin Netanyahu phạm tội tham nhũng, gian lận và vi phạm lòng tin”.

Trong cáo buộc của mình, cảnh sát nói rõ rằng ông Arnon Milchan, một nhà sản xuất phim Hollywood, công dân Israel và thương nhân người Úc James Packer đã khai nhận rằng trong gần một thập kỷ (từ 2007 tới 2016), họ đã tặng Thủ tướng Netanyahu và gia đình ông nhiều món quà giá trị, trong đó có rượu champagne, cigar và đồ trang sức.

Theo cảnh sát, tổng giá trị các món quà nêu trên khoảng 1 triệu Shekels (280.000 USD). Giới chức Israel đang tập trung điều tra xem liệu ông Netanyahu có dành các ưu đãi chính trị cho những người tặng quà cho ông hay không.

Các luật sư của ông Netanyahu nói rằng những món quà nêu trên đơn giản chỉ là sự thể hiện của tình bạn giữa Thủ tướng Israel và các đối tác.

Vụ án thứ hai, với tên gọi Vụ án 2000, cũng cáo buộc “Thủ tướng Israel phạm tội tham nhũng, gian lận và vi phạm lòng tin”, liên quan đến chủ bút của tờ nhật báo Yedioth Ahronoth lớn nhất Israel, ông Arnon Mozes. Cách sát cho biết hai ông Netanyahu và Mozes đã thảo luận các cách thức “pháp lý và các phương thức khác” để làm giảm sự tăng trưởng của tờ nhật báo Israel Hayom – đối thủ hàng đầu của tờ Yedioth Ahronoth.

Ông Netanyahu trong năm 2017 cũng nhiều lần bị cảnh sát thẩm vấn trực tiếp. Nhưng Thủ tướng Israel luôn khẳng định ông không làm điều gì sai.

Phát biểu trên truyền hình nhà nước Israel, phông nền là lá cờ quốc gia, ông Netanyahu với vẻ mặt buồn bã đã gọi các cáo buộc của cảnh sát là vô căn cứ và thề sẽ tiếp tục tại nhiệm cho tới hết nhiệm kỳ 4 năm.

Vấn đề của ông Netanyahu hiện tại sẽ phụ thuộc vào quyết định của Bộ trưởng Tư pháp Israel có thụ lý các cáo buộc của cảnh sát hay không và tiến trình này có thể kéo dài vài tuần, thậm chí là vài tháng.

Liệu ông Netanyahu có phải từ chức?

Ông Netanyahu không có nghĩa vụ pháp lý nghiêm ngặt để buộc phải từ chức sau các cáo buộc của cảnh sát. Thực tế, Thủ tướng Israel đang đưa ra các chỉ dấu cho thấy ông sẽ kiên quyết tại nhiệm trong khi theo đuổi cuộc chiến pháp lý.

Phát biểu trên truyền hình ít phút sau khi cảnh sát công khai cáo buộc ông, Thủ tướng Netanyahu nhắc lại ông đã từng phục vụ trong quân đội và nhấn mạnh rằng ông chưa bao giờ lợi dụng chính trị để mưu cầu lợi ích cho cá nhân.

“Tôi sẽ tiếp tục lãnh đạo Israel một cách có trách nhiệm và trung thành chừng nào các bạn –  những công dân Israel – vẫn chọn tôi dẫn dắt các bạn. Tôi chắc chắn rằng, tôi chắc chắn rằng sự thật rồi sẽ được tiết lộ, và tôi chắc chắn rằng trong các cuộc bầu cử tiếp theo – sẽ được tổ chức đúng tiến độ – tôi sẽ lấy lại niềm tin của các bạn với sự giúp đỡ của Thiên Chúa”, ông Netanyahu nói.

Hiện tại, cũng chưa có nhiều áp lực từ các đảng liên minh ép ông Netanyahu phải rời nhiệm sở. Tuy nhiên, điều này có thể thay đổi khi các chính trị gia và công chúng nghiên cứu chi tiết hơn các cáo buộc liên quan đến Thủ tướng đương nhiệm.

Nếu ông Netanyahu từ chức, ai sẽ thay thế?

Theo Reuters, các cuộc thăm dò dư luận gần đây cho thấy ông Yair Lapid – người đứng đầu Đảng Yesh Atid trung hữu – là ứng viên mạnh mẽ nhất để kế nhiệm ông Netanyahu nếu Thủ tướng bị buộc phải rời nhiệm sở.

Trong nội bộ đảng Likud của ông Netanyahu, một số thành viên nội các cũng đang chạy đua để kế nhiệm Thủ tướng, trong đó có Bộ trưởng Công An Gilad Erdan, Bộ trưởng Tình báo Israel Katz và cựu Bộ trưởng Giáo dục Gideon Saar.

Ngoài ra, Bộ trưởng Quốc phòng Avigdor Lieberman và Bộ trưởng Giáo dục Naftali Bennett, lãnh đạo của hai đảng cực hữu trong liên minh chính phủ của ông Netanyahu, cũng là các ứng viên tiềm năng.

Tiến trình hòa bình Trung Đông sẽ ra sao?

Đám mây đen che phủ lên tương lai chính trị của ông Netanyahu sẽ làm tăng thêm sự không chắc chắn về triển vọng nối lại các cuộc đàm phán hòa bình giữa Israel và Palestine, vốn đã bị sụp đổ từ năm 2014.

Nếu ông Netanyahu ra đi, một người kế nhiệm trong Đảng Likud sẽ cần sự ủng hộ của Ủy ban Trung ương Đảng để tiếp tục chủ trương giải quyết xung đột Israel và Palestine. Ủy ban này trong tháng 12 năm ngoái mới chỉ thông qua một giải pháp không ràng buộc kêu gọi sáp nhập chính thức Bờ Tây vào Israel.

Thời điểm hiện tại, mâu thuẫn dọc biên giới Israel với Syria và Li Băng cũng đang gia tăng. Nhưng các chính trị gia Israel, thậm chí cả các chính trị gia đối lập với ông Netanyahu cũng nói rằng họ không tin những vấn đề pháp lý của Thủ tướng đương nhiệm sẽ ảnh hưởng tới các quyết định của ông liên quan đến an ninh quốc gia.

Xuân Thành (T/h)

Xem thêm: