Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ bắt đầu chuyến công du châu Á vào Chủ nhật (26/10), với các điểm đến bao gồm Malaysia, Nhật Bản và Hàn Quốc. Trong thời gian này, tân Thủ tướng Nhật Bản Takaichi Sanae sẽ lần đầu tiên gặp mặt Tổng thống Trump để trao đổi quan điểm về việc tăng cường quốc phòng và an ninh khu vực.

r shutterstock 1836121471
Ảnh minh họa. Tổng thống Donald Trump vẫy tay chào khi bước xuống chuyên cơ Không lực Một tại Sân bay John Wayne, Santa Ana, California, vào Chủ Nhật ngày 18/10/2020. (Nguồn: Ringo Chiu / Shutterstock)

Kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Trump đã tiếp đón nhiều nguyên thủ quốc gia châu Á tại Washington, nhưng đây là lần đầu tiên ông thực hiện chuyến công du đến khu vực này trong nhiệm kỳ hiện tại. Trong chuyến thăm, ông dự kiến sẽ có cuộc hội đàm với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình, ngay trước thời điểm Mỹ có thể áp mức thuế 100% đối với hàng hóa Trung Quốc, khiến chuyến đi này mang nặng bầu không khí căng thẳng giữa hai nước.

Bà Takaichi: Sẽ gặp ông Trump vào tuần tới, tập trung vào quốc phòng và liên minh Nhật – Mỹ

Bà Takaichi Sanae được bầu làm Thủ tướng Nhật Bản vào ngày 21/10, bà cũng đã nhanh chóng xác định việc tăng cường quan hệ Nhật – Mỹ là trọng tâm ngoại giao trong chính sách đối ngoại của mình.

Trong buổi họp báo đầu tiên sau khi nhậm chức, bà Takaichi phát biểu: “Liên minh Nhật – Mỹ là nền tảng trong chính sách ngoại giao và an ninh quốc gia của chúng ta. Tôi sẽ trao đổi thẳng thắn với Tổng thống Trump và củng cố hơn nữa mối quan hệ tin cậy giữa hai nước.”

Bà nói thêm rằng hy vọng “nâng tầm quan hệ Nhật – Mỹ lên một cấp độ cao hơn.”

Bà nhấn mạnh: “Chúng tôi sẽ xây dựng một hệ thống giúp Nhật Bản có khả năng tự phòng vệ. Tôi cũng mong muốn thảo luận về vấn đề tăng cường năng lực phòng thủ của đất nước.”

Chính phủ của bà Takaichi hiện đang tiến hành rà soát Chiến lược An ninh Quốc gia và các tài liệu chủ chốt khác liên quan đến quốc phòng, đồng thời xem xét tăng chi tiêu quốc phòng lên 2% GDP vào năm tài khóa 2027, theo kế hoạch hiện tại.

Theo các phương tiện truyền thông Nhật Bản, Tổng thống Trump và Thủ tướng Takaichi dự định sẽ cùng thăm căn cứ hải quân Mỹ tại Yokosuka và gặp gỡ các quân nhân, qua đó thể hiện cam kết chung của hai nước đối với an ninh khu vực.

Bà Takaichi cũng nhấn mạnh mong muốn duy trì mối quan hệ hữu nghị với Hàn Quốc, gọi quốc gia này là “một đối tác và láng giềng quan trọng”, đồng thời bày tỏ mong muốn có cuộc gặp với Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung.

Ngay sau khi nhậm chức, bà đối mặt với một lịch trình ngoại giao bận rộn, bao gồm Hội nghị Cấp cao ASEAN tại Malaysia và Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) tại Hàn Quốc.

Bà Takaichi phát biểu rằng, hai sự kiện này là “cơ hội tuyệt vời để gặp gỡ trực tiếp với nhiều nguyên thủ quốc gia” và bày tỏ mong muốn thúc đẩy hợp tác với các quốc gia thuộc “phương Nam toàn cầu” có cùng giá trị quan cơ bản.

Chuyến công du châu Á của ông Trump: Hợp tác ASEAN – Nhật – Hàn và cuộc đàm phán Mỹ – Trung tiềm ẩn rủi ro

Chuyến công du đầu tiên của ông Trump tại châu Á sẽ là tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN ở Malaysia. Ngoại trưởng Malaysia Mohamad Hasan cho biết, tại hội nghị này, Thái Lan và Campuchia dự kiến sẽ ký “Thỏa thuận Kuala Lumpur” nhằm “đảm bảo hòa bình và duy trì ngừng bắn lâu dài”.

Malaysia cho biết thêm rằng Tổng thống Trump “mong đợi” được tham dự lễ ký thỏa thuận ngừng bắn này — một trong số các thỏa thuận hòa bình mà ông đã đóng vai trò trung gian hòa giải.

Trước đó, hai quốc gia trên đã xảy ra xung đột vào tháng Bảy khiến 43 người thiệt mạng và hơn 300.000 người phải di tản. Tổng thống Trump đã điện đàm với lãnh đạo hai bên vào ngày 26/7, và sau đó, vào ngày 28/7 tại Malaysia, hai bên đạt được thỏa thuận ngừng bắn.

Ông Trump dự kiến sẽ đến Nhật Bản vào ngày 27/10 để tiến hành chuyến thăm kéo dài 3 ngày, và ngày 28/10 sẽ có cuộc gặp chính thức với Thủ tướng Takaichi Sanae.

Hàn Quốc sẽ đăng cai Hội nghị Thượng đỉnh APEC vào ngày 31/10 đến ngày 1/11. Theo thông báo từ Phủ Tổng thống Hàn Quốc, Tổng thống Trump dự kiến sẽ thăm Seoul vào ngày 29 đến 30/10, ngay trước thềm hội nghị.

Tổng thống Trump cho biết ông dự kiến sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc. Nếu hai lãnh đạo đạt được một thỏa thuận thương mại, điều đó sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ tới các quốc gia thành viên APEC.

Học giả John Delury, chuyên gia về quan hệ Mỹ – Trung và các vấn đề bán đảo Triều Tiên tại Seoul, nhận định: “Chúng ta có thể chứng kiến những diễn biến đầy kịch tính chưa từng có tại APEC.”

Ông nói thêm: “Kể từ khi chính quyền Trump áp dụng lập trường cứng rắn trong việc rời khỏi các diễn đàn đa phương như APEC, mọi nỗ lực nhằm quy tụ lãnh đạo khu vực châu Á-Thái Bình Dương để thảo luận về các vấn đề toàn cầu hóa kinh tế và tự do thương mại trở nên đặc biệt quan trọng.”

Ngoài ra, chuyến công du của Tổng thống Trump cũng được kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy các thỏa thuận kinh tế lớn. Một quan chức Hàn Quốc cho biết, hai bên đang tích cực đàm phán với hy vọng đạt được thỏa thuận thương mại mới trong chuyến đi này.

Trưởng Văn phòng Chính sách Phủ Tổng thống Hàn Quốc, Kim Yong-beom, đã đến Washington để gặp Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick. Sau chuyến công tác, ông cho biết hai bên đã đạt nhiều tiến triển trong hầu hết các lĩnh vực, chỉ còn “một đến hai vấn đề nhỏ” cần được giải quyết.