Chính phủ Ấn Độ hôm thứ Ba (26/8) cho biết, Thủ tướng Modi sắp thăm Nhật Bản, lãnh đạo hai bên sẽ trong khuôn khổ “Đối thoại An ninh Bộ tứ” tập trung vào hợp tác khoáng sản chiến lược nhằm nâng cao khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng. Chuyến đi diễn ra đúng lúc quan hệ Mỹ – Ấn căng thẳng vì mâu thuẫn thuế quan.

r shutterstock 1967958838
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Hội nghị ba bên JAI (Nhật Bản-Mỹ-Ấn Độ), tại Osaka, Nhật Bản vào ngày 28/6/2019. (Ảnh: Shutterstock)

Ngoại trưởng Ấn Độ Vikram Misri phát biểu tại cuộc họp báo ở New Delhi chỉ rõ, “Đối thoại An ninh Bộ tứ” (Quad) là nền tảng quan trọng thúc đẩy hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Dù quan hệ Mỹ – Ấn bị kìm hãm bởi tranh chấp thuế quan, Ấn Độ vẫn coi tổ chức này là lực lượng then chốt để kiềm chế ĐCSTQ.

“Chúng tôi hết sức coi trọng hợp tác với Mỹ, Nhật và Úc,” ông Vikram Misri nhấn mạnh, khoáng sản chiến lược là ưu tiên chung của Ấn Độ và Nhật Bản, liên quan đến an ninh chuỗi cung ứng và phát triển hạ tầng.

Tổng thống Mỹ Trump gần đây đã áp thuế nhập khẩu lên đến 50% với hàng hóa Ấn Độ, lý do là Ấn Độ tiếp tục mua dầu mỏ Nga và từ chối mở cửa thị trường nông sản. Vì lý do này, nhiều người hoài nghi liệu Ấn Độ có thể kịp thời tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Quad vào cuối năm nay hay không.

Ấn Độ tuy sở hữu một phần tài nguyên đất hiếm nhưng thiếu năng lực khai thác và chế biến quy mô lớn; Nhật Bản lại có công nghệ trưởng thành. Hợp tác song phương hứa hẹn bổ sung điểm yếu cho nhau, đồng thời đảm bảo nguồn cung an toàn trong chuyển đổi năng lượng và các ngành công nghệ cao.

Theo Reuters, đây sẽ là chuyến thăm Nhật Bản lần thứ 8 của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi kể từ khi ông nhậm chức năm 2014. Dự kiến ông sẽ cùng Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru công bố nhiều kế hoạch mới, bao gồm khoáng sản chiến lược, trí tuệ nhân tạo và an ninh quốc phòng.

Quad do Mỹ, Nhật, Ấn, Úc lập ra, nhằm ứng phó với hành vi bành trướng của ĐCSTQ tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Cùng ngày, ông Modi tại bang Gujarat đã tham dự lễ khánh thành dây chuyền sản xuất xe điện của hãng ô tô Suzuki Motor (Nhật Bản). Công ty này tuyên bố đầu tư 8 tỷ USD vào Ấn Độ, trùng hợp với cuộc hội đàm cấp cao sắp diễn ra giữa Nhật và Ấn, nhấn mạnh hợp tác kinh tế và công nghiệp song phương.

Nhật Bản dự định đầu tư 68 tỷ USD vào Ấn Độ trong 10 năm, bao gồm AI và chip

Theo tin đưa, Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru sẽ trong hội nghị thượng đỉnh với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi vào thứ Sáu tuần này (29/8) tuyên bố rằng trong 10 năm tới sẽ đầu tư vào Ấn Độ lên tới 10 nghìn tỷ yên (khoảng 68 tỷ USD), nhằm làm sâu sắc hợp tác kinh tế và công nghệ giữa hai nước.

Tin tức này lần đầu tiên được hãng Kyodo News (Nhật Bản) dẫn nguồn tin chính phủ tiết lộ vào ngày 21/8, sau đó cũng được tờ The Times of IndiaAsahi Shimbun cùng các kênh truyền thông xác nhận.

Kế hoạch khổng lồ này bao gồm 8 lĩnh vực trọng điểm: trí tuệ nhân tạo (AI), chất bán dẫn, y tế, môi trường, công nghệ di động… với mục tiêu hỗ trợ các doanh nghiệp Nhật tiến vào thị trường Ấn Độ, đồng thời thúc đẩy phát triển đổi mới ngành công nghiệp song phương. Hai bên đồng thời khởi động “Sáng kiến hợp tác AI”, thúc đẩy trao đổi nhân tài nghiên cứu trẻ, và khuyến khích ứng dụng thực tiễn công nghệ AI.

Ngoài ra, vào ngày 30/8, ông Ishiba và ông Modi cũng sẽ cùng thăm nhà máy và trung tâm đào tạo chip của Tokyo Electron đặt tại tỉnh Miyagi, nhằm phô diễn ưu thế công nghệ của Nhật Bản trong lĩnh vực vật liệu và thiết bị bán dẫn.

Kế hoạch còn bao gồm mở rộng tiếp nhận nhân tài chuyên môn cao từ Ấn Độ. Trong 5 năm qua, đã có 25.000 nhân tài Ấn Độ sang Nhật làm việc, học tập hoặc đào tạo; Ishiba cam kết trong 5 năm tới nâng con số này lên 50.000.

Để khắc phục rào cản ngôn ngữ, một số doanh nghiệp đã đầu tư vào giáo dục tiếng Nhật và đào tạo nghề. Ví dụ, tập đoàn thương mại tổng hợp Sekisho đã lập cơ sở tại Ấn Độ, chuyên tập trung vào đào tạo nhân tài và hợp tác xuyên quốc gia.

Công ty dịch vụ chăm sóc y tế Sompo Care (thuộc tập đoàn Sompo Holdings) cũng bắt đầu tuyển dụng và đào tạo nhân viên Ấn Độ, nhóm đầu tiên đã sang Nhật làm việc từ năm ngoái.

Nhật Bản dự đoán, đến năm 2030, ngành công nghiệp công nghệ cao sẽ thiếu hụt 790.000 nhân lực, trong khi Ấn Độ mỗi năm đào tạo khoảng 1,5 triệu kỹ sư tốt nghiệp, kho nhân tài khổng lồ này đang hấp dẫn các doanh nghiệp Nhật tích cực triển khai.

Ngay từ tháng 3/2022, khi đó Thủ tướng Fumio Kishida trong chuyến thăm Ấn Độ đã từng đưa ra mục tiêu “đầu tư 5000 tỷ yên trong 5 năm”. Lần này, Chính phủ Nhật Bản đã tăng gấp đôi quy mô đầu tư, qua đó tiếp tục thúc đẩy các doanh nghiệp tư nhân gia tăng đầu tư vào Ấn Độ.

Chính phủ Nhật sẽ thông qua viện trợ phát triển chính thức (ODA) và Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) để tăng cường hỗ trợ đầu tư vào các công ty khởi nghiệp Ấn Độ. Ví dụ, đã khởi động dự án cho vay bằng yên tại bang Telangana – nơi đặt thủ phủ công nghệ IT Hyderabad – để hỗ trợ các công ty khởi nghiệp.

Những khoản đầu tư này cũng được xem là bàn đạp để các doanh nghiệp Nhật tiến vào thị trường châu Phi, tận dụng lợi thế nhân tài kỹ thuật của Ấn Độ để xây dựng mạng lưới công nghiệp kết nối châu Á và châu Phi.

Hôm thứ Tư tuần trước (20/8), tại Hội nghị Quốc tế về Phát triển Châu Phi lần thứ 9 (TICAD9) tổ chức ở Yokohama, ông Ishiba đã đưa ra “Sáng kiến Khu kinh tế Ấn Độ Dương – Châu Phi”, dự định thông qua các cứ điểm và chuỗi cung ứng của doanh nghiệp Nhật tại Ấn Độ và Trung Đông để tăng cường kết nối thương mại và công nghệ với châu Phi.

Trong hội nghị thượng đỉnh vào thứ Sáu tuần này, ngoài các vấn đề kinh tế và công nghệ, Nhật – Ấn còn sẽ lần đầu tiên sau 17 năm sửa đổi tuyên bố chung về hợp tác an ninh, nhằm củng cố hơn nữa quan hệ đối tác toàn diện trong các lĩnh vực kinh tế, địa chính trị và an ninh.