Nợ quốc gia của Hoa Kỳ vượt quá 38 nghìn tỷ đô la
- Lý Ngọc
- •
Bộ Tài chính Hoa Kỳ công bố dữ liệu vào thứ Ba (21/10) cho thấy tổng nợ công của Mỹ lần đầu tiên vượt mốc 38 nghìn tỷ đô la, đánh dấu mức cao kỷ lục mới trong lịch sử. Cùng thời điểm, chính quyền Trump báo cáo mức thâm hụt ngân sách quý thấp nhất trong sáu năm, trong khi doanh thu thuế và thuế quan tăng mạnh.
Theo báo cáo, tổng nợ công chưa thanh toán của chính phủ đã đạt 38,02 nghìn tỷ USD, tăng hơn 1 nghìn tỷ USD chỉ trong hơn hai tháng, kể từ khi vượt mốc 37 nghìn tỷ vào giữa tháng 8. Đây là tốc độ tăng nợ nhanh nhất ngoài giai đoạn đại dịch COVID-19, diễn ra giữa bối cảnh Washington tiếp tục đóng cửa một phần do bế tắc ngân sách.
Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết trong một bài đăng trên nền tảng X rằng thâm hụt ngân sách quý II đã giảm xuống còn 468 tỷ USD, giảm gần 40% so với cùng kỳ năm ngoái. “Hôm nay, Tổng thống Trump đang đặt hệ thống tài chính Hoa Kỳ vào vị thế vững chắc, trong khi doanh thu thuế tăng vọt, doanh thu thuế quan mới tăng lên và chi tiêu của chính phủ được kiểm soát”, ông Bessent viết.
Ông ước tính hồi tháng 4 rằng thuế quan có thể mang lại từ 300 đến 600 tỷ USD mỗi năm, gọi đây là “mục tiêu di động”. Trong khi đó, Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) dự báo các chính sách thương mại và tài khóa của chính quyền Trump có thể giúp giảm thâm hụt liên bang tới 4 nghìn tỷ USD trong thập kỷ tới.
Tuy nhiên, các cơ quan giám sát ngân sách cảnh báo rằng quỹ đạo tài chính của Hoa Kỳ vẫn không bền vững. Quỹ Peter G. Peterson lưu ý rằng Mỹ hiện đang bổ sung khoảng 1 nghìn tỷ USD nợ công chỉ sau mỗi năm tháng, trong khi chi phí vay mượn sẽ tiếp tục tăng do các hãng xếp hạng tín nhiệm Moody’s, Fitch và S&P liên tiếp hạ bậc tín dụng quốc gia.
Tổ chức này nhận định: “Các tổ chức tài chính vẫn coi trái phiếu Mỹ là tài sản an toàn, nhưng việc liên tiếp bị hạ bậc tín nhiệm cho thấy đặc quyền này đang bị đe dọa. Nếu các nhà quan sát thị trường — bao gồm các công ty xếp hạng tín nhiệm — tiếp tục mất niềm tin vào trái phiếu kho bạc, Mỹ sẽ buộc phải tăng lợi suất để thu hút nhà đầu tư, điều này sẽ gây áp lực tăng lên lãi suất”.
Theo báo cáo tháng 9 của Bộ Tài chính, chi phí lãi vay ròng của chính phủ liên bang trong năm tài chính 2025 sẽ đạt 970 tỷ USD, gần tương đương chi tiêu cho Medicare và vượt cả ngân sách quốc phòng.
Bà Maya MacGuineas, Chủ tịch Ủy ban Phi đảng phái về Ngân sách Liên bang Có trách nhiệm, cảnh báo: “Với khoản thanh toán lãi suất cho riêng khoản nợ quốc gia dự kiến sẽ vượt quá 1 nghìn tỷ đô la trong năm nay, vượt cả chi tiêu quốc phòng, cuối cùng sẽ có điều gì đó phải thay đổi, dù chúng ta có sẵn sàng hay không”.
Theo dữ liệu của Bộ Tài chính, nợ công của Hoa Kỳ đã tăng thêm 4 nghìn tỷ USD kể từ đầu năm 2024, từ khoảng 34 nghìn tỷ lên 38 nghìn tỷ USD. Các nhà phân tích tài chính cho rằng tốc độ tăng nợ này phản ánh khoảng cách ngày càng lớn giữa nguồn thu ngắn hạn mạnh mẽ và cấu trúc chi tiêu dài hạn khổng lồ của chính phủ.
Bà MacGuineas cũng chỉ trích tình trạng bất lực chính trị trong việc quản lý ngân sách: “Thực tế là chúng ta đang trở nên vô cảm một cách đáng lo ngại trước sự bất lực của chính mình trong việc thông qua ngân sách, liên tục bỏ lỡ thời hạn, phớt lờ các biện pháp bảo vệ tài chính, trong khi tranh cãi về những chi tiết nhỏ trong ngân sách và bỏ qua các động lực chi tiêu lớn nhất — chẳng hạn như việc các quỹ tín thác An sinh xã hội và Medicare sẽ cạn kiệt chỉ sau bảy năm nữa. Và các nhà lãnh đạo chính trị của chúng ta không nói gì về cách tránh thảm họa này.”
Theo một lá thư ngày 5/8 của chuyên gia tính toán An sinh xã hội, hai quỹ tín thác chính của chương trình — Quỹ bảo hiểm người già và người sống sót cùng Quỹ bảo hiểm khuyết tật — dự kiến sẽ cạn kiệt vào đầu năm 2034. Khi đó, thuế tiền lương hàng năm chỉ đủ chi trả khoảng 80% các khoản phúc lợi, và đến năm 2099, con số này có thể giảm xuống 72%, buộc hàng chục triệu người Mỹ phải đối mặt với việc cắt giảm phúc lợi tự động nếu Quốc hội không hành động.
Giám đốc Cơ quan An sinh Xã hội ông Frank Bisignano cho biết vào tháng 9 rằng chính quyền Trump đang xem xét nhiều phương án để củng cố tài chính của chương trình, bao gồm khả năng tăng ngưỡng thu nhập chịu thuế, nhưng loại trừ việc tăng tuổi nghỉ hưu. Ông nhấn mạnh: “Trách nhiệm cuối cùng trong việc đảm bảo khả năng thanh toán của chương trình thuộc về Quốc hội và các ủy viên quản lý.”
Giữa những lo ngại về nợ công và chi phí vay tăng cao, chính quyền Trump vẫn khẳng định rằng các chính sách tài chính – thương mại đang giúp củng cố nền tài chính quốc gia và đưa Hoa Kỳ trở lại quỹ đạo ổn định, dù thách thức cấu trúc nợ và chi tiêu dài hạn vẫn là bài toán nan giải đối với Washington.
Xem thêm
Từ khóa Kinh tế Mỹ Bộ Tài chính Mỹ Dòng sự kiện nợ quốc gia
