Viện trợ vũ khí cho Ukraine, ông Trump làm Châu Âu bất ngờ
- Nhật Tân
- •
Mỹ đưa vũ khí, Châu Âu trả tiền, công thức Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra hôm Thứ Hai hóa ra là điều mà nhiều đồng minh trong khối NATO của ông chưa biết trước. Phản ứng: Chính khách Đức nói lẽ ra Mỹ phải cho miễn phí chứ, Pháp nói tôi đưa vũ khí của tôi sản xuất, Ý nói tôi không mua, Hungary và Séc tuyên bố đứng ngoài, v.v. Màn diễn độc đáo này của các chính trị gia phương Tây khiến Nga có cơ hội châm biếm: Kiểu mời Ukraine đi ăn này là tình huống mời ăn kẻ sắp chết. Truyền thông Châu Âu dẫn nguồn tin riêng, rằng lúc nói chuyện viện trợ tiếp cho Kiev, kỳ thực ông Trump là tin rằng Nga sẽ chiến thắng, vấn đề chỉ là sớm hay muộn mà thôi.
Hôm Thứ Hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nói về việc Mỹ có thể cung cấp vũ khí tối tân do Mỹ sản xuất cho Ukraine thông qua NATO. Ông nói rõ rằng ông không động đến tiền mà dân Mỹ đóng thuế, và kỳ vọng các thành viên khác của NATO sẽ mua để cấp cho Ukraine:
“Mỹ sẽ không nhận bất kỳ khoản thanh toán nào. Chúng tôi không mua nó, nhưng chúng tôi sẽ sản xuất nó, và họ sẽ phải trả tiền cho nó,” ông Trump nói hôm Thứ Hai, khi ông có cuộc gặp mặt với Tổng Thư ký NATO Mark Rutte tại Phòng Bầu dục, Nhà Trắng, và khẳng định một số dàn tên lửa phòng không Patriot đang trên đường gửi cho chính quyền Kiev, có thể tới nơi “trong vài ngày.”
Về vấn đề cung cấp vũ khí cho Ukraine, ông khẳng định rằng “đây là một vụ làm ăn (business) đối với [nước Mỹ] chúng tôi.”
Trong bài đưa tin của Politico hôm Thứ Hai, ngay khi báo cáo về câu chuyện ở Phòng Bầu dục nói trên, đã dẫn nguồn tin riêng, rằng theo quan chức cao cấp giấu tên của Nhà Trắng, thì “Tổng thống [Trump] đánh giá rằng Nga sẽ chiến thắng, vấn đề chỉ là thời gian.”
Theo quan chức này, thì tuy rằng chiến tranh sẽ gây tổn thất cho Nga rất nhiều, và “mặc dù họ tiến bước chậm, nhưng mà họ chính là vẫn tiến bước.” Ông nói: “Tổng thống [Trump] chỉ là muốn [sớm] chấm dứt việc sát nhân.”
Hôm đó, Tổng Thư ký NATO Mark Rutte đã nhắc tới tên của 6 nước mà ông nói là sẵn sàng tham gia theo công thức viện trợ Ukraine kiểu này: Phần Lan, Đan Mạch, Thụy Điển, Na Uy, Hà Lan, và Canada.
Nhưng Reuters chỉ ra, “theo 10 quan chức của Mỹ và Châu Âu” đánh giá, thì điểm chốt ở đây chính là nằm ở các đồng minh giàu có trong NATO: Họ dự định chi ra bao nhiêu tiền cho vụ này.
Phản ứng của một loạt chính khách của các nước cho thấy họ chưa được biết trước “chi tiết nhỏ” rằng họ chính họ là người trả tiền cho Mỹ.
“Bao giờ cũng vậy mà,” một đại sứ của một nước Bắc Âu nói, theo Reuters trích dẫn, “cái lắt léo luôn là nằm ở các chi tiết nhỏ.”
“Tôi rõ ràng cảm thấy chưa ai được thông báo trước về chi tiết cụ thể,” một đại sứ châu Âu khác cho biết. “Tôi cũng nghi ngờ rằng nội bộ chính quyền hiện tại mới chỉ bắt đầu hiểu rõ ý nghĩa thực tế của việc này.”
Hôm Thứ Ba, Kaja Kallas, người đứng đầu quan hệ ngoại giao của EU, tuy “hoan nghênh” tuyên bố đó của Mỹ, nhưng lại nói rằng EU “muốn thấy Mỹ chia sẻ gánh nặng này.”
“Nếu [EU] chúng tôi mới là người trả tiền vũ khí, thế thì đó phải gọi là hỗ trợ của chúng tôi, là hỗ trợ của EU,” bà Kallas giải thích tại sao bà muốn Mỹ cũng chia sẻ gánh nặng Kiev.
“Chúng ta làm tất cả những gì có thể để giúp Ukraine, cho nên, đây là kêu gọi mọi người cùng [chia sẻ] như nhau,” bà Kallas nói, phảng phất như chưa lĩnh hội được ý tứ ‘một vụ làm ăn’ của ông Trump. “Nếu bạn hứa đưa vũ khí, nhưng mà lại nói người khác sẽ trả tiền, thế thì vũ khí đó không phải là từ bạn, đúng không?”
Màn diễn độc đáo này của NATO đã khiến Nga có cơ hội bình luận.
“Chà, Kaja vẫn chưa hiểu ra ư?” người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova viết trên mạng xã hội hôm Thứ Tư. “Để tôi gợi ý nhé: Đây là kiểu như bảo trả tiền bữa ăn cho ai đó hưởng, chỉ là ăn xong thì sẽ chết. Phải vậy không?”
Không rõ là bà Zakharova ám chỉ điều gì. Ý bà là nói, đối với kẻ sắp hết giá trị, thì các ‘bạn bè’ bắt đầu đùn đẩy nhau hóa đơn mời kẻ đó đi ăn. Hay là bà ám chỉ về điều mà Nga lâu nay vẫn tuyên bố, rằng tiền bạc và súng đạn của phương Tây sẽ không cứu được Kiev, chỉ có thể kéo dài chiến tranh và chết chóc. Hay là cả 2 điều nói trên?
Nhật Tân
Xem thêm
Từ khóa Donald Trump Dòng sự kiện Maria Zakharova Chiến tranh Nga - Ukraine
