Tần Cương xuất hiện tại Bắc Kinh – Phải chăng ông đã ‘hạ cánh’ an toàn?
- Phương Hiểu
- •
Kể từ khi cựu Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương “biến mất” vào cuối tháng 6/2023 và bị miễn nhiệm một tháng sau đó, tung tích và số phận cuối cùng của ông luôn là tâm điểm chú ý của dư luận. Mặc dù chính quyền Trung Quốc chưa từng công bố bất kỳ kết luận điều tra hay thông tin chính thức nào, nhưng gần đây trên mạng xã hội nước ngoài đã lan truyền bức ảnh Tần Cương xuất hiện tại một sự kiện ở Bắc Kinh, một lần nữa dấy lên những đồn đoán sôi nổi về tương lai chính trị của ông này.
Tin đồn mới nhất: Tần Cương xuất hiện tại Liên hoan Âm nhạc Quốc tế Bắc Kinh
Gần đây, nhiều tài khoản trên nền tảng mạng xã hội X ở nước ngoài đã đăng tải hình ảnh và thông tin cho rằng cựu Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Tần Cương đã công khai xuất hiện tại một sự kiện liên quan đến Liên hoan Âm nhạc Quốc tế Bắc Kinh. Mặc dù tính xác thực của bức ảnh và thời gian chụp chưa được chính thức xác nhận, nhưng thông tin này lập tức trở thành manh mối mới nhất để giới quan sát đánh giá tình trạng hiện tại của Tần Cương.
Trước đó, đã có rất nhiều tin đồn hỗn loạn xoay quanh Tần Cương. Trong thời gian ông “mất tích” khi còn đương chức, trên mạng lan truyền các thông tin chưa được kiểm chứng như ông bị “ép tự sát”, “bị tiêm thuốc cho chết”, hoặc chết vì “suy gan”.
Nhà hoạt động dân chủ Tá Đằng Bằng (佐藤鵬) ngày 19/10 đăng trên X rằng không ngờ Tần Cương lại bất ngờ xuất hiện trở lại trước công chúng. Việc này cho thấy câu chuyện của ông đã khép lại, và chế độ đãi ngộ trong nội bộ ĐCSTQ cũng đã thay đổi từ cấp bộ trưởng xuống cấp thứ trưởng. Còn việc khôi phục lại cấp phó nhà nước cho ông, có lẽ là vô vọng.
Nhà bình luận thời sự Thái Thận Khôn ngày 9/10 đăng trên X tiết lộ rằng Tần Cương đã nghỉ hưu với đãi ngộ cấp thứ trưởng. Còn Phó Hiểu Điền thì thê thảm, không rõ đã bị xét xử bí mật bao nhiêu năm tù. Ngày 27/9, lễ tưởng niệm cựu Đại sứ Trung Quốc tại EU – Quan Trình Viễn – được tổ chức tại nhà riêng. Hoa Xuân Oánh đã đến tham dự và chuyển lời chia buồn của Tập Cận Bình và Thái Kỳ về việc ông Quan qua đời. Khi nhắc đến vấn đề của Tần Cương, bà nói rằng đã xác minh được Tần không có vấn đề chính trị hay kinh tế, chỉ là mối quan hệ tình cảm rắc rối với Phó Hiểu Điền. Hiện Tần Cương đã nghỉ hưu an toàn.
Thăng tiến như ‘tên lửa’ và bị cách chức như ‘hỏa tiễn’
Theo thông tin công khai, Tần Cương từng đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong ngành ngoại giao Trung Quốc như: Phó Vụ trưởng, Vụ trưởng Vụ Thông tin Bộ Ngoại giao kiêm Người phát ngôn; Vụ trưởng Vụ Lễ tân; Thứ trưởng Bộ Ngoại giao. Từ năm 2021 đến 2022, ông giữ chức Đại sứ Trung Quốc tại Hoa Kỳ. Tại Đại hội 20 ĐCSTQ vào năm 2022, ông được bầu làm Ủy viên Trung ương. Ngày 31/12/2022, Tần Cương được bổ nhiệm thay thế Vương Nghị làm Bộ trưởng Ngoại giao. Tháng 3 năm 2023, ông tiếp tục được bổ nhiệm làm Ủy viên Quốc vụ – chính thức bước vào hàng ngũ “lãnh đạo Đảng và Nhà nước” của ĐCSTQ, thăng tiến hai cấp chỉ trong vòng ba tháng.
Tuy nhiên, kể từ ngày 25/6/2023, ông đột nhiên “mất tích” trong lúc đương chức suốt một tháng. Đến ngày 25 tháng 7, ông bị miễn nhiệm chức Bộ trưởng Ngoại giao, trở thành vị ngoại trưởng có nhiệm kỳ ngắn nhất trong lịch sử Trung Quốc hiện đại.
Sự biến mất của ông đã thu hút sự chú ý đặc biệt của công chúng. Vào cuối tháng 7/2023, trên mạng lan truyền nhiều tin đồn về cái chết của Tần Cương, cho rằng ông qua đời do “suy gan”, “bị ép tự sát” hoặc “bị tiêm thuốc cho chết”, tuy nhiên không có nguồn tin chính thức xác nhận.
Chuyên gia phân tích: Đấu đá nội bộ, kiêng dè hệ lụy và những ẩn số
Chuyên gia về các vấn đề Trung Quốc, ông Vương Hách, nhận định rằng do cơ chế vận hành kiểu “hộp đen” của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), công chúng chỉ có thể suy đoán về những diễn biến nội bộ dựa trên những thông tin bề ngoài. Ông cho rằng ĐCSTQ có lẽ sẽ không tiết lộ sự thật phía sau vụ việc này trong một thời gian dài. Chỉ khi tình hình chính trị trong nội bộ đảng có sự biến động lớn, có thể sẽ có ai đó đứng ra phơi bày toàn bộ sự thật. Do đó, hiện tại, tương lai của Tần Cương vẫn chỉ là điều mà dư luận bên ngoài có thể suy đoán.
Ông Vương Hách cho rằng kể từ khi Tập Cận Bình lên nắm quyền, tầm quan trọng của toàn bộ hệ thống ngoại giao trong bộ máy ĐCSTQ đã được nâng lên. Việc Tần Cương có thể được thăng tiến nhanh chóng lên vị trí lãnh đạo cấp Phó quốc gia, đồng thời là người trẻ tuổi nhất trong số này, là điều không thể xảy ra nếu không có sự tin tưởng của Tập Cận Bình.
Ông nói: “Việc Tần Cương có thể ‘hạ cánh mềm’ có thể do một yếu tố là sai phạm của ông ấy không quá nghiêm trọng. Ngoài ra, cũng có thể là do Tập Cận Bình vẫn giữ lại cho ông ta một con đường lui, chưa đến mức hoàn toàn vứt bỏ. Hệ thống ngoại giao là lĩnh vực rất đặc biệt, Tập Cận Bình không có người đáng tin ở đó, cũng rất khó để tiến hành thanh trừng”.
Ông Vương cũng nhận định rằng sự thất thế của Tần Cương phần lớn là do các cuộc đấu đá nội bộ trong ngành ngoại giao. Tập Cận Bình cũng đang trong tình trạng “ném chuột sợ vỡ bình”. Ông nói: “Tập hiện đang rất đau đầu với hệ thống ngoại giao, như đang cưỡi hổ mà không thể xuống. Vì vậy, cách xử lý đối với Tần Cương chắc chắn có sự toan tính, chưa dứt khoát. Số phận của Tần Cương hiện vẫn còn là một ẩn số, chưa thể khẳng định hoàn toàn sự nghiệp chính trị của ông ấy đã kết thúc”.
Hội nghị toàn thể lần thứ ba của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa XX, được tổ chức vào tháng 7/2024, đã bãi nhiệm Tần Cương khỏi chức vụ Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, nhưng vẫn gọi ông là “đồng chí”.
Từ khóa Trung Quốc Tân Cương Bắc Kinh
