3,2 triệu người tử vong mỗi năm vì ‘bệnh lười’
- Lý Ngọc
- •
Nhịp độ làm việc trong xã hội hiện đại rất gấp gáp, nhiều người chỉ muốn ‘nằm dài’ và không làm gì cả sau giờ làm việc. Tuy nhiên, bác sĩ chuyên khoa thận nổi tiếng của Đài Loan Hồng Vĩnh Tường đã đăng một thông điệp trên mạng xã hội để nhắc nhở mọi người rằng hành vi lười biếng tưởng chừng vô hại này thực chất có thể gây ra tác hại không thể khắc phục cho sức khỏe của họ. Nghiên cứu mới nhất cho thấy ‘lười biếng’ đã trở thành yếu tố nguy cơ tử vong đứng thứ 4 trên thế giới.
3,2 triệu người tử vong mỗi năm do ‘bệnh lười’
Theo báo cáo thống kê mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2018, có khoảng 3,2 triệu người tử vong mỗi năm do các bệnh lý do thiếu vận động, bao gồm bệnh tim, đột quỵ, tiểu đường và một số bệnh ung thư. So với 2 triệu người vào năm 2012, số ca tử vong đã tăng 60% chỉ trong vòng 6 năm, cho thấy mối đe dọa của ‘bệnh lười’ đối với sức khỏe của con người hiện đại đang ngày một gia tăng.
Điều đáng lo ngại hơn nữa là nghiên cứu của WHO chỉ ra rằng có tới 27,5% người lớn trên toàn thế giới không tập thể dục đầy đủ. Ở các quốc gia có thu nhập cao phát triển về mặt kinh tế, tỷ lệ này tăng lên 36,8%. Các nghiên cứu ước tính rằng khoảng 21-25% các trường hợp ung thư vú và ung thư ruột kết là do thiếu vận động, trong khi bệnh tim mạch gây ra khoảng 17,9 triệu ca tử vong mỗi năm, một tỷ lệ đáng kể trong số đó có liên quan chặt chẽ đến hành vi ít vận động và thiếu tập thể dục.
6 hành vi lười biếng chết người
Để ứng phó với vấn đề sức khỏe nghiêm trọng này, Tiến sĩ Hồng Vĩnh Tường đã đặc biệt chỉ ra 6 hành vi lười biếng có khả năng gây hại cho sức khỏe nhất và kêu gọi mọi người cảnh giác hơn:
1. Quá lười uống nước
60%-70% mô và cơ quan của con người là nước, và các chức năng sinh lý của toàn bộ cơ thể đều cần đủ nước để duy trì. Khi bị mất nước, hoạt động bình thường của não, tim, thận, gan, hệ miễn dịch và hệ tiêu hóa sẽ bị ảnh hưởng. Các bác sĩ khuyến cáo lượng nước uống hàng ngày nên bằng 3-4% trọng lượng cơ thể dưới dạng nước đun sôi.
2. Quá lười để đi vệ sinh
Đặc biệt là vào thời tiết lạnh hoặc khi ra ngoài, nhiều người có thói quen nhịn tiểu vì quá lười di chuyển và không muốn đi vệ sinh. Hành vi này gây hại nghiêm trọng cho cả nam và nữ: phụ nữ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu như viêm bàng quang, viêm niệu đạo, nặng có thể dẫn đến viêm thận; nam giới dễ mắc sỏi đường tiết niệu, về lâu dài có thể phát triển thành suy thận mãn tính, bệnh niệu độc, thậm chí là ung thư bàng quang.
3. Quá lười nấu ăn
Sự phổ biến của dịch vụ giao đồ ăn trong thời đại Internet đã khiến nhiều người mất đi động lực nấu ăn. Tuy nhiên, việc ăn ngoài trong thời gian dài không chỉ dẫn đến việc hấp thụ quá nhiều gia vị nấu nướng ở nhiệt độ cao mà còn gặp phải vấn đề mất cân bằng dinh dưỡng như lượng dầu, lượng muối, lượng đường cao. Ngoài ra, việc giao đồ ăn nóng thường sử dụng hộp nhựa, có thể làm tăng nguy cơ tiếp xúc với chất hóa dẻo và gây vô sinh, suy thận, nhiều loại ung thư và hội chứng chuyển hóa.
4. Quá lười để di chuyển
Sau giờ làm việc, nhiều nhân viên văn phòng chỉ muốn nằm dài trên ghế sofa, xem TV và ăn đồ ăn nhẹ. Lối sống này dễ dẫn đến béo phì và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành, huyết áp cao, tiểu đường loại 2, ung thư vú và ung thư đại tràng.
5. Quá lười để sử dụng não của bạn
Con người hiện đại phụ thuộc quá nhiều vào các sản phẩm công nghệ. Ví dụ, họ sử dụng định vị mà không nhớ đường đi, dựa vào sổ địa chỉ mà không nhớ số điện thoại và xem video ngắn mà không đọc. Những hành vi này có thể ảnh hưởng đến trí nhớ và sự tập trung, đồng thời làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí ở người cao tuổi.
6. Quá lười để đi khám bác sĩ
Nhiều bệnh nhân mắc bệnh nghiêm trọng hoặc ung thư thường chỉ tìm kiếm sự chăm sóc y tế sau khi các triệu chứng trở nên rõ ràng, do đó đã bỏ lỡ thời điểm tốt nhất để điều trị. Các chuyên gia khuyến cáo những người trên 40 tuổi nên kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Sự lười biếng có lây lan không? Giải mã nguyên nhân
Tại sao mọi người lại lười biếng? Nghiên cứu cho thấy đây là một hiện tượng phức tạp liên quan đến sinh lý, tâm lý và môi trường. Theo góc độ sinh lý, sự lười biếng thường liên quan đến cơ chế khen thưởng của não. Khi một hoạt động không có phần thưởng rõ ràng, não có xu hướng lựa chọn các kiểu hành vi giúp tiết kiệm công sức.
Ở mức độ tâm lý, áp lực công việc và sự lo lắng có thể khiến mọi người có tâm lý trốn tránh thực tại và chọn lối sống thoải mái. Các yếu tố môi trường, chẳng hạn như môi trường gia đình quá thoải mái, cũng có thể làm giảm ý chí hành động. Điều đáng chú ý hơn là các nhà khoa học hành vi chỉ ra rằng lười biếng là thói quen và một khi đã hình thành thì rất khó thay đổi, vì vậy bạn đừng bao giờ để lười biếng trở thành thói quen.
Điều đặc biệt thú vị là nghiên cứu phát hiện ra rằng sự lười biếng có tính “lây lan trong xã hội”. Các nhà khoa học thần kinh đã phát hiện ra rằng hệ thống ‘nơ-ron gương’ trong não người khiến chúng ta vô thức bắt chước các kiểu hành vi của những người xung quanh. Vì vậy, nếu tất cả bạn bè xung quanh bạn đều chọn lối sống lười biếng, bạn sẽ dễ bị ảnh hưởng bởi họ hơn.
Sự thay đổi tích cực bắt đầu bằng hành động
Tiến sĩ Hồng cho biết, mặc dù lười biếng ở một mức độ nào đó là cơ chế tự bảo vệ của não bộ nhưng động lực phù hợp, đặt mục tiêu rõ ràng và môi trường tốt có thể giúp mọi người dần khắc phục xu hướng này và trở nên có động lực hơn.
Vào đầu năm mới, hãy tạm biệt “sự lười biếng”, thiết lập lịch trình sống đều đặn, rèn luyện thói quen ăn uống lành mạnh và duy trì chế độ tập thể dục vừa phải. Người trên 40 tuổi nên chú ý hơn đến tầm quan trọng của việc kiểm tra sức khỏe định kỳ và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính và các bệnh nghiêm trọng thông qua việc chăm sóc phòng ngừa.
Chỉ bằng cách chú ý đến sức khỏe từ sớm, chúng ta mới có thể tránh được những cuộc khủng hoảng sức khỏe không thể cứu chữa do sự lười biếng gây ra.
Xem thêm
Từ khóa nguy cơ tử vong bệnh lười
