Người Mỹ trong mắt người nước ngoài: Họ thật kỳ lạ

Một điều tưởng chừng như rất bình thường ở một quốc gia, nhưng khi nhìn vào từ góc độ của cư dân các khu vực khác, có thể nó lại mang một sắc thái hoàn toàn khác. Mỹ là một quốc gia đa văn hóa, tiếp nhận nhiều chủng tộc từ khắp mọi nơi, vậy người nước ngoài nghĩ gì về người Mỹ? Bạn có thể sẽ rất bất ngờ.

Dịch vụ giao lưu văn hóa quốc tế (ICES) đã hỏi các du học sinh quốc tế đến từ khắp nơi trên thế giới: Có điều gì về người Mỹ khiến bạn cảm thấy ngạc nhiên? 

1. Người Mỹ trò chuyện với người lạ trong siêu thị

Người Mỹ thường trò chuyện tự nhiên trong cửa hàng, ngay cả khi họ không quen biết nhau. Điều này khiến nhiều người nước ngoài cảm thấy bối rối, vì từ nhỏ họ đã được mẹ dạy không được nói chuyện với người lạ!

Việc trò chuyện thoải mái như vậy thường chỉ được dành riêng cho bạn bè và gia đình trong nhiều nền văn hóa.

Người nước ngoài sẽ cảm thấy khó tin, chỉ để xếp hàng mua một hộp sữa thôi mà sao lại xảy ra điều kỳ lạ như vậy?

2. Người Mỹ dẫn khách tham quan nhà của mình

Cách đối xử hiếu khách của người Mỹ đối với những người đến từ nền văn hóa khác khiến người khác cảm thấy khó hiểu. Nhiều người nước ngoài cảm thấy bất ngờ khi thấy các gia đình Mỹ mở cửa đón tiếp sinh viên trong suốt cả năm học. Thật là hào phóng… nhưng tại sao người Mỹ lại làm như vậy?

Sau đó là việc tham quan ngôi nhà. Như một du khách Nhật Bản đã miêu tả: “Người Mỹ rất tốt bụng mời tôi đến nhà họ ăn tối, nhưng sau bữa tối họ luôn hỏi tôi có muốn tham quan nhà của họ không. Nhà của họ là gì? Một đài tưởng niệm sao? Tôi thật sự không muốn, nhưng tôi không thể từ chối họ, nên tôi đã nói, ‘Được rồi.'”

3. Người Mỹ đi giày trong nhà

Người Mỹ có một thói quen khá đặc biệt là đi giày trong nhà, điều này có thể gây bất ngờ với nhiều người từ các nền văn hóa khác. Tại nhiều quốc gia, như Nhật Bản hay Hàn Quốc, việc mang giày vào nhà bị coi là không lịch sự và không vệ sinh, vì thế mọi người thường thay giày dép khi vào nhà. Tuy nhiên, ở Mỹ, nhiều người không coi việc mang giày trong nhà là vấn đề và vẫn giữ thói quen này như một phần của văn hóa sinh hoạt hàng ngày.

Một trong những lý do chính khiến người Mỹ đi giày trong nhà là sự tiện lợi. Việc giữ giày trên chân giúp họ cảm thấy thoải mái và không phải mất công thay giày dép khi vào trong nhà. Thêm vào đó, nhiều gia đình tại Mỹ thường xuyên vệ sinh cho không gian trong nhà ấm áp và sạch sẽ, nên việc đi giày trong nhà không quá ảnh hưởng đến môi trường sống của họ.

Tuy nhiên, cũng có một bộ phận người Mỹ cẩn thận hơn, họ yêu cầu khách và gia đình thay giày khi bước vào nhà để giữ vệ sinh và sạch sẽ. Trong những ngôi nhà này, bạn có thể thấy một kệ để giày ở cửa ra vào và vài đôi dép để thay khi vào trong nhà.

Nói chung, việc đi giày trong nhà là một thói quen khá phổ biến tại Mỹ, dù không phải là ai cũng làm như vậy. Chính sự đa dạng văn hóa ở Mỹ khiến cho thói quen này có sự khác biệt tùy theo gia đình và cộng đồng.

4. Người Mỹ thích ôm

Ở Mỹ, việc ôm là một phần không thể thiếu trong văn hóa giao tiếp và là biểu hiện của sự thân thiện, ấm áp. Người Mỹ thường ôm nhau để thể hiện tình cảm, sự yêu thương hoặc sự hỗ trợ trong những tình huống cụ thể. Ôm có thể diễn ra trong nhiều bối cảnh khác nhau, từ những cuộc gặp mặt bạn bè, gia đình, đến những dịp quan trọng như sinh nhật, lễ hội hay trong các cuộc chia tay.

Trong gia đình, việc ôm là cách để thể hiện tình yêu thương và sự quan tâm. Các bậc phụ huynh thường ôm con cái để an ủi khi chúng buồn, động viên khi chúng gặp khó khăn, hoặc đơn giản chỉ để thể hiện sự gắn bó. Những cái ôm cũng xuất hiện nhiều trong các cuộc gặp mặt giữa bạn bè, đặc biệt là khi họ lâu ngày không gặp nhau.

Việc ôm trong xã hội Mỹ đôi khi được hiểu là một cách để kết nối giữa các cá nhân. Hầu hết mọi người đều chấp nhận việc ôm khi gặp gỡ bạn bè hoặc người thân. Tuy nhiên, ôm đôi khi cũng có thể là một dấu hiệu của sự động viên, khích lệ trong môi trường công sở hoặc giữa những đồng nghiệp, đặc biệt là trong những tình huống cần sự an ủi, chia sẻ.

Dù ôm trong văn hóa Mỹ mang tính phổ biến, vẫn có sự phân biệt tùy theo từng người và hoàn cảnh. Chẳng hạn, không phải ai cũng thích ôm, và việc ôm sẽ được kiểm soát tùy vào mức độ thân thiết của mỗi người. Trong khi một số người có thể cảm thấy thoải mái và thích ôm, những người khác lại cảm thấy không thoải mái khi tiếp xúc gần gũi.

5. Người Mỹ chấp nhận là mình không biết

Một sinh viên đến từ Iran cho biết: “Tôi rất ngạc nhiên khi giáo sư của tôi đã nói, ‘Tôi không biết câu trả lời, tôi phải đi tra cứu.’” Chắc chắn rằng nhiều người ở khắp nơi trên thế giới cũng đã từng có trải nghiệm tương tự.

Trong nhiều nền văn hóa, giáo viên phải biết câu trả lời (dù có thể phải bịa ra), nếu không sẽ bị coi là điều đáng xấu hổ. Tuy nhiên, ở Mỹ người ta chấp nhận rằng mình không thể biết hết mọi thứ, và không cần phải biết hết mọi thứ, điều này dẫn đến văn hóa tìm kiếm và đặt câu hỏi ở Mỹ. Người Mỹ thậm chí thường xuyên nhắc nhở nhau rằng “Không có câu hỏi nào là ngớ ngẩn.”

6. Người Mỹ dạy con tính tự lập

Người Mỹ khuyến khích con cái rời khỏi nhà khi khoảng 18 tuổi, điều này khiến người dân trên khắp thế giới rất ngạc nhiên. Tại sao lại như vậy? Làm thế nào để giúp thanh thiếu niên tìm được công việc? Và sao lại cho phép họ lái xe?

Ở nhiều quốc gia, mục tiêu của cha mẹ là sự phụ thuộc lẫn nhau, thay vì sự độc lập, và con cái thường ở lại nhà cho đến khi tốt nghiệp đại học hoặc kết hôn. Đối với những nền văn hóa khác, sự nhấn mạnh của người Mỹ vào tính độc lập có vẻ là nghiêm khắc và không cần thiết.

7. Người Mỹ giám sát con cái khiến người khác phải ngạc nhiên

Mặc dù người Mỹ khuyến khích con cái rời khỏi nhà ở độ tuổi khá nhỏ, nhưng cha mẹ Mỹ thường giám sát chặt chẽ con mình trước khi đến tuổi tự lập. Có bao nhiêu du học sinh ngoại quốc cảm thấy khó hiểu trước việc các bậc cha mẹ Mỹ luôn muốn biết con cái mình đang ở đâu? 

Ví dụ, các bậc cha mẹ Mỹ có thể hỏi thanh thiếu niên những câu hỏi như: “Con sẽ đi đâu? Khi nào con về? Con sẽ đi với ai?” Thậm chí họ còn có thể nói những điều như: “Trước khi con ra ngoài, mẹ cần gặp cha mẹ của bạn bè mới của con”, hoặc “Cho cha mẹ số điện thoại của hai ba người bạn, phòng khi con không bắt máy, cha mẹ cần liên lạc với con”.

Ở Mỹ, cha mẹ thường cần phải chăm sóc con cái, nhiều bậc cha mẹ giám sát và hạn chế những chương trình truyền hình mà con nhỏ xem. Có một bà mẹ ở Florida đã bị bắt vì để cô con gái 7 tuổi của mình đi bộ đến công viên. Mặc dù thanh thiếu niên có thể có nhiều tự do hơn trẻ 7 tuổi, nhưng cha mẹ vẫn cần chịu trách nhiệm về sự an toàn và phúc lợi của chúng, và các nền văn hóa khác có thể coi đây là sự bảo vệ quá mức.

8. Người Mỹ thật cô đơn

Một sinh viên ngành kỹ thuật người Mexico cảm thấy không thể tin nổi về “nỗi cô đơn của người Mỹ”.

Anh giải thích: “Ở đâu bạn cũng sẽ thấy người cô đơn. Người Mỹ ăn một mình, ngồi một mình, đi một mình; người già cũng vậy, họ một mình. Người dân ở đất nước này rất cô đơn.”

Thực tế là, nhiều người Mỹ thích sự cô đơn: đi bộ một mình, thưởng thức món ăn một mình, ngồi trên ghế dài hoặc trên bãi biển, chỉ là một mình tận hưởng thời gian. Điều này khiến những người ở các nền văn hóa tập thể (hướng về nhóm) trên toàn thế giới ngạc nhiên.

“Vì sao có người lại muốn ở một mình?” Họ tự hỏi.

9. Người Mỹ thích sống ở ngoại ô

Ở Mỹ, việc sống ở ngoại ô là lựa chọn phổ biến và yêu thích của nhiều gia đình, đặc biệt là đối với những người tìm kiếm một không gian sống rộng rãi và yên bình. Mặc dù cuộc sống ở các thành phố lớn có nhiều tiện nghi và cơ hội, nhưng rất nhiều người Mỹ chọn định cư ở các khu ngoại ô để tận hưởng sự thoải mái, không khí trong lành và lối sống chậm rãi hơn.

Một trong những lý do lớn khiến nhiều người Mỹ thích sống ở ngoại ô là sự an toàn và yên tĩnh. Những khu ngoại ô thường có tỷ lệ tội phạm thấp hơn và ít ồn ào hơn so với các khu vực đô thị. Môi trường yên tĩnh và xanh mát của các khu ngoại ô khiến người dân cảm thấy an tâm hơn, đặc biệt là khi nuôi dạy con cái. Các gia đình thường cảm thấy thoải mái hơn khi có thể cho con cái của mình một không gian chơi đùa rộng rãi ngoài trời mà không phải lo lắng về an toàn.

Dù sống ở ngoại ô đem lại rất nhiều lợi ích, nhưng cũng có những trở ngại. Đối với những người làm việc tại các thành phố lớn, giao thông và di chuyển cũng rất khó khăn. Thời gian di chuyển từ ngoại ô vào trung tâm thành phố để làm việc có thể mất rất nhiều thời gian, đặc biệt là khi tắc đường. Tuy nhiên, với sự phát triển của các phương tiện giao thông công cộng và làm việc từ xa, vấn đề này đã được cải thiện phần nào.

10. Người Mỹ không đi bộ

Người Mỹ tất nhiên là đi bộ để rèn luyện cơ thể. Tuy nhiên, nhiều người nước ngoài lại rất ngạc nhiên khi thấy người Mỹ không đi bộ để làm những công việc hằng ngày như đi mua sắm, đi làm, đi học, đến nhà thờ hay cửa hàng bánh mì, v.v.

Dù xe hơi rất phổ biến, nhưng ở nhiều quốc gia, mọi người vẫn đi bộ nhiều hơn. Khi một cặp vợ chồng người châu Âu đến thăm con trai ở gần Seattle, họ đã đi bộ vài dặm đến cửa hàng tạp hóa. Cảnh sát đã dừng lại hỏi họ có ổn không. Rõ ràng, cả hai bên đều cảm thấy bối rối.

11. Người Mỹ làm mọi thứ trở nên to lớn

“Bạn biết đấy, ở Mỹ không có trứng gà nhỏ, chúng căn bản không tồn tại, trứng gà thường là loại siêu lớn, cực lớn, lớn hoặc vừa”. Đây là lời của một khách du lịch người Hà Lan. Và không chỉ có mỗi trứng gà lớn, cũng không chỉ có người Hà Lan nói vậy.

Nhiều sinh viên từ Châu Âu sau một năm ở Mỹ đã đưa ra nhận xét tương tự: nhà lớn, đường phố rộng, khoảng cách xa xôi, thức ăn khổng lồ, khẩu phần siêu lớn, sản phẩm cực đại, bao bì XXL… Mọi thứ đều khổng lồ…

12. Người Mỹ mang thức ăn và đồ uống đi khắp nơi

Khách du lịch nước ngoài đến Mỹ cảm thấy lạ lùng với thức ăn và cách ăn uống của người Mỹ.

Một sinh viên người Ý đã ở Texas một năm chia sẻ: “Buổi trưa là điều tôi thấy rất khác biệt. Tôi cảm thấy kỳ lạ vì khi ở quê nhà, tôi thường ăn trưa với cả gia đình, mẹ tôi nấu cho mỗi người; nhưng ở đây, chúng tôi ăn bánh sandwich hoặc bất cứ thứ gì chúng tôi muốn, nhưng không ăn cùng nhau”.

Ở nhiều quốc gia, mọi người rất coi trọng việc ăn uống. Họ dừng lại, ngồi xuống và ăn cùng nhau. Họ sẵn sàng dành thời gian để làm vậy. Khi họ thấy người Mỹ mang hot dog và cốc cà phê lớn đi khắp nơi, họ phải cố nhịn cười.

13. Người Mỹ làm cho việc học trở nên thú vị và thực tế

Học sinh từ khắp nơi trên thế giới đều ngạc nhiên và thú vị khi học ở Mỹ. Một sinh viên quốc tế nói: “Trường học ở Mỹ giống như công viên giải trí. Còn ở đất nước tôi, trường học như nhà tù.” Dĩ nhiên, câu nói này có phần hài hước, nhưng cũng phản ánh thực trạng trong hệ thống giáo dục của nhiều quốc gia.

Một người mẹ của một sinh viên du học khác cười và nói: “Con trai tôi đã gọi điện về hôm nay, nó rất phấn khích với việc đi học. Nó nói, ‘Mẹ ơi! Họ dạy con cách suy nghĩ!'” Nó đã quen với việc học thuộc lòng các chương trong sách giáo khoa. Suy nghĩ phản biện như một luồng gió mới, nhưng cũng là một cú sốc lớn.

Ở Mỹ, mọi người đều tin vào “học tập suốt đời.” Họ cũng mong muốn thấy kết quả thực tế (như công việc thật và tỷ lệ việc làm cao), vì vậy các trường học thường cố gắng làm cho việc học trở nên thực tế nhất có thể.

14. Người Mỹ nói về thời gian như nói về tiền bạc

Khi đến Mỹ, nhiều người nước ngoài phải làm quen với khái niệm “thời gian là tiền bạc”. Một doanh nhân người Châu Âu nói: “Lần đầu tiên gặp khách hàng tiềm năng, tôi đã đến muộn và sau đó không bao giờ có cơ hội nữa”. Hãy nhìn xem! Thời gian chính là tiền (ít nhất là ở Mỹ).

“Đúng giờ” có nghĩa là gì? “Đến muộn” có nghĩa là gì? Điều này phụ thuộc vào nơi bạn đến. Ở Tây Ban Nha, mọi người có thể đến muộn 10 đến 15 phút mà không gặp rắc rối lớn. Một người Nigeria nói rằng “giờ châu Phi” linh hoạt hơn. Còn ở Mỹ, mọi người “mua thời gian”, “dùng thời gian”, “kiếm thời gian”, “cho thời gian”, thậm chí là “tiết kiệm thời gian”, “đầu tư thời gian”. Thời gian là một sản phẩm quý giá, một nguồn tài nguyên khan hiếm, một tài sản cần “sử dụng một cách khôn ngoan”.

Người nước ngoài đến Mỹ rất nhanh học cách không “lãng phí” thời gian, nếu không…

15. Người Mỹ chấp nhận có khe hở dưới cửa nhà vệ sinh

Việc có khe hở dưới cửa nhà vệ sinh là một đặc điểm khá phổ biến trong thiết kế nhà vệ sinh ở Mỹ, và điều này có thể khiến những người đến từ các quốc gia khác cảm thấy bất ngờ hoặc thậm chí không thoải mái. Trong khi ở nhiều quốc gia, cửa nhà vệ sinh thường được thiết kế kín hoặc không có khe hở để bảo đảm tính riêng tư và bảo mật, người Mỹ lại có xu hướng tạo ra những khe hở dưới cửa.

Sự khác biệt này có thể là do lý do về tính thực dụng và vệ sinh. Ở Mỹ, các khe hở dưới cửa giúp cho thông thoáng hơn, đặc biệt trong các không gian công cộng như nhà vệ sinh của các trung tâm mua sắm hay các văn phòng. Các khe hở này cho phép không khí lưu thông, giúp ngăn ngừa mùi hôi tích tụ trong phòng vệ sinh và giảm thiểu nguy cơ bị ẩm mốc.

Thêm vào đó, việc có khe hở dưới cửa có thể là một yếu tố an toàn, giúp người dùng có thể nhìn thấy nếu có ai đó đang gặp vấn đề trong nhà vệ sinh, chẳng hạn như bất ngờ bị ngất xỉu hoặc gặp khó khăn. Điều này có thể giúp dễ dàng phát hiện và hỗ trợ kịp thời trong trường hợp cần cứu trợ.

16. Người Mỹ đi nhà thờ

Chắc chắn không phải tất cả người Mỹ. Tuy nhiên, du khách nước ngoài từ các quốc gia Châu Âu rất ngạc nhiên về số lượng người Mỹ thực sự thường xuyên đi nhà thờ, con số này cao hơn nhiều so với nhiều nơi ở Châu Âu. Không chỉ có nhiều người Mỹ đi nhà thờ hơn nhiều quốc gia khác, mà họ còn đi nhà thờ thường xuyên hơn, việc tham gia các buổi lễ khác nhau mỗi tuần không phải là chuyện hiếm.

17. Người Mỹ treo quốc kỳ (rất nhiều)

Việc người Mỹ treo quốc kỳ là một biểu hiện mạnh mẽ của lòng yêu nước và tự hào quốc gia. Quốc kỳ của Mỹ, với các sọc đỏ và trắng cùng 50 ngôi sao nhỏ trên nền xanh dương, được coi là biểu tượng thiêng liêng của tự do, dân chủ và những giá trị cốt lõi mà quốc gia này đại diện. 

Có thể thấy quốc kỳ Mỹ không chỉ xuất hiện ở các dịp lễ quan trọng như Ngày Độc Lập (4/7) mà còn thường xuyên được treo hàng ngày, ngay cả trong những hoàn cảnh bình thường. Người Mỹ có thể treo quốc kỳ trước cửa nhà, trên xe hơi, trên áo thun, quần short, hay thậm chí cả đồ lót và khăn tắm. Quốc kỳ là một phần không thể thiếu trong đời sống của nhiều gia đình và cộng đồng, và nó cũng được thể hiện rõ trong các sự kiện công cộng và thể thao, chẳng hạn như trong các trận đấu thể thao quan trọng.

Sự phổ biến này có thể gây ngạc nhiên đối với những người từ các quốc gia khác, nơi mà quốc kỳ không phải lúc nào cũng được treo ra ngoài như một phần của đời sống hàng ngày. Tuy nhiên, với người Mỹ, việc treo quốc kỳ không chỉ là truyền thống mà còn là một phần tinh thần của quốc gia.

18. Người Mỹ đặt những câu hỏi gây bất ngờ cho người nước ngoài

Các câu hỏi của người Mỹ dành cho các quốc gia khác thường khiến người nước ngoài rất ngạc nhiên. Dưới đây là hai ví dụ:

Một du khách người Indonesia nói: “Hầu hết người Mỹ không biết gì về đất nước tôi, điều này làm tôi rất tức giận. Họ hoặc cho rằng Indonesia hoàn toàn chưa phát triển, hoặc cho rằng đó là một khu rừng đầy động vật hoang dã…”

Một du khách người Algeria nói: “Sự thiếu hiểu biết của học sinh trung học Mỹ về đất nước tôi khiến tôi rất sốc. Họ thật sự không biết gì — về vị trí, con người, ngôn ngữ, tình hình chính trị của Algeria…”

Có rất nhiều lời phàn nàn tương tự, nhưng đó là một sự hiểu lầm. Người nước ngoài thay vì cảm thấy bị xúc phạm, có thể sẽ cảm thấy tò mò: Tại sao người Mỹ lại như vậy?

Một số lý do có thể là:

– Mỹ là cường quốc hàng đầu thế giới, nên người dân các quốc gia khác hiểu biết về Mỹ nhiều hơn người Mỹ hiểu về các quốc gia khác, điều này là hợp lý.

– Các trường học ở Mỹ không chú trọng đến kiến thức toàn diện như nhiều quốc gia khác.

– Người Mỹ học cách chấp nhận sự thiếu hiểu biết về nhiều thứ để theo đuổi những gì họ đam mê.

– Người Mỹ không ngần ngại nói “Tôi không biết” hoặc “Chúng ta xem thử”.

– Hỏi là một phần trong văn hóa của người Mỹ.