Campuchia ngăn chặn “rửa xuất xứ” hàng Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ

Trước bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung leo thang, Bộ Thương mại Campuchia ngày 30/4 đã ban hành lệnh, yêu cầu từ ngày 12/5, các nhà sản xuất và xuất khẩu phải đăng ký và làm thủ tục xin giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) trước khi xuất khẩu các mặt hàng nằm trong danh mục sang Mỹ.

Campuchia ngăn chặn hàng Trung Quốc “rửa xuất xứ”, sẽ kiểm tra thực địa hàng xuất sang Mỹ

Thủ tướng Campuchia Hun Manet ngày 1/5 tuyên bố công khai rằng để đảm bảo tính hợp pháp của hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ, Chính phủ sẽ thực hiện các biện pháp mới nhằm thực thi nghiêm ngặt quy tắc xuất xứ, ngăn chặn tình trạng hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài ngụy trang là hàng “sản xuất tại Campuchia” để xuất khẩu gián tiếp sang Mỹ.

Ông cho biết, sau khi các biện pháp mới được triển khai, quy trình xuất khẩu sang Mỹ sẽ phức tạp hơn, và các doanh nghiệp xuất khẩu cần nộp nhiều tài liệu hơn. Chính phủ hy vọng doanh nghiệp thấu hiểu và tích cực phối hợp để cùng nhau ngăn chặn hành vi “rửa xuất xứ”. Đồng thời, ông cũng chỉ đạo các cơ quan chức năng tăng cường nhân sự, đẩy nhanh quá trình kiểm duyệt để không ảnh hưởng đến hiệu suất xuất khẩu.

Ngày 2/4, Mỹ thông báo sẽ áp thuế đối ứng lên đến 49% với hàng từ Campuchia, và 145% với hàng từ Trung Quốc. Để thuyết phục Mỹ nới lỏng biện pháp, Chính phủ Campuchia đang sửa đổi quy định, nhằm ngăn chặn hành vi “rửa xuất xứ” từ Trung Quốc và các quốc gia khác.

Theo Cambodia China Times hôm 1/5, Bộ trưởng Thương mại Campuchia Cham Nimul đã ký ban hành “Lệnh của Bộ trưởng về thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận xuất xứ đối với một số hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ” vào ngày 30/4. Các nhà sản xuất và xuất khẩu phải theo đúng quy trình chuẩn để xin cấp Giấy chứng nhận xuất xứ trước khi xuất khẩu các mặt hàng nằm trong danh sách sang Mỹ.

Quy trình chuẩn bao gồm:

• Kiểm tra hiện trường ban đầu (initial on-site inspection)
• Cấp Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O)
• Doanh nghiệp phải nộp đầy đủ tài liệu liên quan
• Thiết lập cơ chế trao đổi dữ liệu giữa các cơ quan
• Tiến hành kiểm tra dựa trên đánh giá rủi ro và đơn khiếu nại

Lệnh cũng yêu cầu mọi nhà sản xuất và xuất khẩu phải đăng ký trước qua hệ thống cấp giấy chứng nhận xuất xứ tự động của Bộ Thương mại trước khi nộp đơn.

Cùng ngày, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Aun Pornmoniroth cũng ban hành lệnh chung với Bộ trưởng Thương mại, yêu cầu Tổng cục Hải quan thuộc Bộ Tài chính và Cục Dịch vụ Hỗ trợ Thương mại thuộc Bộ Thương mại phải phối hợp chặt chẽ để triển khai các thủ tục cấp C/O và thực hiện đúng quy trình.

Lệnh này nhấn mạnh rằng Tổng cục Hải quan sẽ yêu cầu các nhà xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ phải đính kèm Giấy chứng nhận xuất xứ do Bộ Thương mại cấp trong hồ sơ khai báo hải quan.

Nếu có yêu cầu từ phía cơ quan Mỹ hoặc có nghi ngờ phát sinh, Tổng cục Hải quan và Cục Hỗ trợ Thương mại sẽ phối hợp tiến hành điều tra chung.

Lệnh cảnh báo rằng mọi cá nhân hoặc tổ chức vi phạm liên quan đến hành vi “rửa xuất xứ” sẽ bị xử lý theo “Luật Xuất xứ”.

Biện pháp mới có hiệu lực từ ngày 12/5 – áp dụng cho 12 nhóm hàng xuất khẩu chủ lực

Theo lệnh mới của Bộ Thương mại Campuchia vừa ban hành, các mặt hàng nằm trong danh sách phải tuân thủ quy trình chuẩn xin cấp Giấy chứng nhận xuất xứ có thể chia thành 12 nhóm chính.

So sánh với dữ liệu về các mặt hàng xuất khẩu chủ lực do Tổng cục Hải quan Campuchia công bố, những mặt hàng thuộc danh sách chiếm khoảng 70% tổng giá trị xuất khẩu của Campuchia trong năm nay.

Các mặt hàng cụ thể bao gồm:

• Thực phẩm (mật ong thiên nhiên, thức ăn chăn nuôi)
• Sản phẩm nhựa và polymer
• Hàng may mặc, phụ kiện thời trang
• Sản phẩm da (gồm túi xách, đồ du lịch)
• Gỗ và sản phẩm từ gỗ
• Giấy và bìa các-tông
• Sản phẩm thép
• Các sản phẩm kim loại khác
• Thiết bị điện và điện tử
• Linh kiện xe đạp
• Nội thất
• Đồ chơi và dụng cụ thể thao

Ngoài ra, giày dép làm từ da vụn hoặc vật liệu phế thải cũng thuộc danh sách cần kiểm soát xuất xứ.

Lệnh nêu rõ, nếu chính phủ Mỹ yêu cầu hoặc có dấu hiệu nghi ngờ, Tổng cục Hải quan và Cục Hỗ trợ Thương mại sẽ phối hợp tiến hành điều tra chung.

Biện pháp này sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 12/5.

Theo báo Cambodia China Times, ngày 16/4, Nhóm Công tác Quan hệ Thương mại và Đầu tư Campuchia – Mỹ do Phó Thủ tướng Sun Chanthol đứng đầu đã tiến hành vòng đàm phán đầu tiên với đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer qua hình thức họp trực tuyến, với hy vọng thuyết phục Mỹ không áp mức thuế cao đối với hàng hóa Campuchia.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi đầu tháng Tư đã công bố kế hoạch áp dụng thuế “đối ứng” lên đến 49% đối với hàng nhập từ Campuchia, và cộng thêm thuế cơ bản 10% áp dụng cho mọi hàng nhập khẩu, khiến hàng hóa Campuchia có thể phải gánh mức thuế tổng cộng tới 59%.

Để thể hiện thành ý trong việc giải quyết các tranh chấp thương mại, Chính phủ Campuchia đã đồng ý giảm đồng loạt thuế nhập khẩu đối với 19 loại sản phẩm của Mỹ xuống còn 5%, tổng cộng là 85 sản phẩm.

Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Campuchia, chiếm gần 40% tổng kim ngạch xuất khẩu. Năm 2024, tổng thương mại song phương Campuchia – Mỹ đạt 13 tỷ USD, trong đó Mỹ chỉ xuất khẩu khoảng 300 triệu USD hàng hóa sang Campuchia.

Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ tại Campuchia, ông Casey Barnett, cảnh báo rằng nếu Mỹ coi Campuchia là điểm trung chuyển hàng hóa Trung Quốc, điều đó sẽ gây tổn hại nghiêm trọng cho người dân Campuchia.

Ông nhấn mạnh: “Nếu không giải quyết rõ ràng vấn đề này, tranh chấp thuế quan giữa hai nước sẽ không thể được tháo gỡ. Mỹ có thể buộc phải áp thuế, vì họ không muốn hàng Trung Quốc liên tục tràn vào Mỹ thông qua Campuchia.”

Ông Barnett tiết lộ Chính phủ Campuchia hiện đang xây dựng quy trình và kế hoạch mới nhằm ngăn chặn tình trạng hàng Trung Quốc lợi dụng Campuchia làm điểm trung chuyển để vào Mỹ.

Campuchia đã ban hành “Luật về Quy tắc Xuất xứ” (Law on Rules of Origin) vào tháng 6/2023, quy định rõ nguyên tắc xác định xuất xứ hàng hóa xuất nhập khẩu và chống lại hành vi gian lận về xuất xứ.

Luật này cũng trao thêm quyền hạn cho các cơ quan chức năng để xử lý hiệu quả hơn các trường hợp làm giả xuất xứ.

Xem thêm

Trung Quốc miễn thuế cho 1/4 hàng hóa của Mỹ - Bloomberg

Bắc Kinh đã âm thầm bắt đầu miễn thuế đối với một số hàng hóa của Mỹ, có thể liên quan đến lượng hàng nhập khẩu trị giá khoảng 40 tỷ USD.