Ngăn ngừa sa sút trí tuệ với chế độ ăn Địa Trung Hải
- Khánh Nam
- •
Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng chế độ ăn Địa Trung Hải có thể giúp ngăn ngừa sa sút trí tuệ, với tác dụng bảo vệ não bộ mạnh mẽ nhất ở những người có nguy cơ di truyền cao mắc bệnh Alzheimer.
Nhóm nguy cơ cao nhận được lợi ích lớn nhất
Bệnh Alzheimer có tính di truyền mạnh, chiếm tới 80%. Trong đó, gen apolipoprotein E (APOE) là yếu tố nguy cơ hàng đầu.
Nghiên cứu được công bố gần đây trên Nature Medicine (Tập san Y khoa Tự nhiên) cho thấy những người mang hai bản sao của biến thể gen APOE4 (tức là nhận một gen APOE4 từ cha và một từ mẹ) có mức giảm nguy cơ sa sút trí tuệ lớn nhất khi áp dụng chế độ ăn Địa Trung Hải. APOE4 là loại gen làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer lên đến 12 lần.
Trong thời gian nghiên cứu, những người áp dụng công thức ăn Địa Trung Hải ghi nhận tỷ lệ mắc chứng sa sút trí tuệ thấp hơn và tốc độ suy giảm nhận thức chậm hơn. Tuy nhiên, tác dụng bảo vệ mạnh mẽ nhất được quan sát ở những người mang hai bản sao của gen APOE4.
Chế độ ăn Địa Trung Hải hỗ trợ sức khỏe não bộ như thế nào?
Mặc dù cơ chế về ảnh hưởng của cách ăn uống đến biểu hiện gen trong bệnh Alzheimer vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn, nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng các yếu tố biểu sinh – tức những thay đổi hoạt động gen bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường như cách thức ăn uống – có thể đóng vai trò nhất định.
Các nhà nghiên cứu đưa ra các giả thuyết rằng việc ăn nhiều thực phẩm theo chế độ Địa Trung Hải làm tăng:
- Chất béo lành mạnh trong cơ thể, từ đó có thể hỗ trợ sức khỏe não bộ.
- Một số hợp chất tự nhiên như piperine, betaine và axit pantothenic giúp bảo vệ tế bào não.
- Các chất liên quan đến quá trình phân hủy caffeine có đặc tính chống oxy hóa và bảo vệ não, đặc biệt ở những người mang gen APOE4.
Tác giả chính Yuxi Liu, nghiên cứu sinh tại Bệnh viện Brigham and Women, thuộc Bệnh viện Đa khoa Massachusetts Brigham, cho biết trong một tuyên bố:
“Những phát hiện này cho thấy các chiến lược dinh dưỡng, đặc biệt là chế độ ăn Địa Trung Hải, có thể giúp giảm nguy cơ suy giảm nhận thức và ngăn ngừa chứng sa sút trí tuệ thông qua việc tác động rộng rãi lên các con đường chuyển hóa quan trọng. Khuyến nghị này áp dụng chung cho tất cả mọi người, nhưng có thể đặc biệt quan trọng đối với những cá nhân có nguy cơ di truyền cao hơn”.
Những thực phẩm ngăn ngừa sa sút trí tuệ
Công thức ăn Địa Trung Hải nhấn mạnh vào các loại thực phẩm giúp hỗ trợ sức khỏe thần kinh, bao gồm cá béo, rau lá xanh, ngũ cốc nguyên hạt và các loại quả mọng.
Cá béo mang lại lợi ích đáng kể cho não bộ, chủ yếu nhờ hàm lượng cao các axit béo omega-3 giúp hỗ trợ các quá trình nhận thức, bảo vệ chống lại các bệnh thoái hóa thần kinh và duy trì sức khỏe tổng thể của não bộ. Những người tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu omega-3 thường có lượng chất xám lớn hơn.
Các loại cá béo bao gồm cá hồi, cá thu, cá ngừ vây xanh, cá mòi, cá vược sọc, cá trích, cá trắng và cá cơm.
Quả óc chó cũng là một nguồn cung cấp omega-3 tuyệt vời khác.
Rau lá xanh trong công thức ăn Địa Trung Hải cũng giúp duy trì chức năng não. Các nghiên cứu được thực hiện trên người cao tuổi cho thấy mối tương quan mạnh mẽ giữa việc thường xuyên tiêu thụ rau lá xanh và cải thiện sức khỏe nhận thức, trong đó những người ăn nhiều rau lá xanh nhất có chức năng não tương đương với người trẻ hơn hơn 10 tuổi.
Theo chuyên gia, để tối đa hóa lợi ích của rau lá xanh, hãy cố gắng ăn ít nhất một khẩu phần mỗi ngày, cùng với các lựa chọn khác như cải xoăn, cải thìa và/hoặc cải cầu vồng để giúp ngăn ngừa suy giảm nhận thức do tuổi tác.
Xem thêm
Từ khóa sa sút trí tuệ Chế độ ăn Địa Trung Hải
