Bảy vấn đề quan trọng quyết định quyền lực của ông Trump năm 2020

Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 đang bắt đầu khởi động. Các cuộc thăm dò ý kiến có mục đích đưa ra các dự đoán về cơ hội tái đắc cử của Tổng thống Trump. Rõ ràng là, còn quá sớm để chú ý đến những cuộc thăm dò ý kiến này, nhưng cũng không quá sớm để quan tâm tới những vấn đề sẽ quyết định cuộc bầu cử Tổng thống 2020 và tương lai quyền lực của ông Trump.

Một điều đáng chú ý là trong bảy vấn đề được nêu dưới đây sẽ không bao gồm chính sách đối ngoại. Mặc dù vẫn có khả năng xuất hiện một sự việc bất ngờ trên bình diện quốc tế, nhưng chiếu theo các tiêu chuẩn lịch sử, hoàn cảnh quốc tế hiện tại rất bình yên.

Năm năm trước, chúng ta liên tục phải chứng kiến cảnh Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) chặt đầu người mà họ giữ làm con tin trên truyền hình. Ông Trump xứng đáng nhận công lao trong việc chấm dứt hành động man rợ của IS.

Về vấn đề Bắc Hàn, mặc dù một thỏa thuận toàn diện liên quan đến chế độ này sẽ đặc biệt khó khăn và cần nhiều nỗ lực, thì thời kỳ yên ổn toàn cục tương đối hiện nay có nghĩa là chính sách đối ngoại có thể sẽ không đóng vai trò cao tới mức trở thành một nhân tố quyết định trong cuộc bầu cử năm 2020.

Dưới đây là bảy vấn đề quan trọng nhất tác động tới cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020:

Vấn đề thứ bảy: Vấn đề gây quỹ của đảng Cộng hòa

Một trong những nhân tố quan trọng nhất trong cuộc bầu cử năm 2018 là sự thuận lợi không thể tin được của phe Dân Chủ có trong việc gây quỹ. Các đảng viên Dân chủ tại quốc hội thu được nhiều hơn các đảng viên Cộng hoà hàng trăm triệu USD. Họ làm được vậy vì họ thích ứng được với thông tin, công nghệ, và trên nhiều phương diện số tiền dành cho các ứng cử viên là điều trước đây chưa từng thấy trong một cuộc bầu cử toàn quốc.

Năm 2008, Đảng Dân chủ đã có thể bầu chọn một tổng thống với lợi thế về mặt công nghệ. Về sau này đảng Cộng hoà cũng bắt kịp phương diện này. Một trong những vấn đề đối với cuộc bầu cử năm 2020 sẽ là liệu đảng Cộng hòa có xóa được khoảng cách trong việc gây quỹ hay không.

Hai ghi nhận bổ sung: Với quá nhiều đảng viên Dân Chủ chạy đua vào chức tổng thống, có thể những ứng cử viên tổng thống này hút mất khá nhiều tiền mà các ứng cử viên Quốc hội của họ cần. Điều đó có thể giúp cho phe Cộng hòa tại Hạ viện giành lại được Hạ viện.

Cũng có khả năng người được đề cử của đảng Dân chủ ban đầu sẽ gặp bất lợi trong gây quỹ. Họ  có khả năng phải chi tiêu mỗi đồng họ có nhằm nhận được đề cử và không còn chút tiền nào trong quỹ sau khi được đề cử. Điều đó rõ ràng sẽ có lợi cho ông Trump.

Vấn đề thứ sáu: Kinh tế

Nếu không có một tình huống bất ngờ lớn nào, thì năm sau nền kinh tế Mỹ sẽ thuận lợi. Các cải cách thuế của ông Trump/đảng Cộng hòa sẽ mang lại lợi ích trong nhiều năm. Sự thay đổi từ thuế đất (và thuế đánh hai lần mà các doanh nghiệp Mỹ thường phải gánh chịu) tới các loại thuế phát sinh toàn cầu không chỉ cho phép các công ty Mỹ mang tiền trở lại nước Mỹ, mà còn giúp họ có sức cạnh tranh hơn trên bình diện quốc tế.

Ngoài ra, rất giống như những tác động kéo dài của cải cách thuế của Tổng thống Reagan đã khôi phục những khuyến khích cho các doanh nghiệp nhỏ, cải cách của Tổng thống Trump/đảng Cộng hòa sẽ đạt được điều đó và sẽ tiếp tục diễn ra đúng như thế.

Đồng thời, cũng có cơ hội hơn cho ông Trump khi ông có thể thắng trong cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc. Tất nhiên, không phải mọi vấn đề đối với Trung Quốc có thể hay sẽ được giải quyết, nhưng một cải thiện nhỏ được hiện ngày trong các cuộc đàm phán Mỹ-Trung gần đây đã giúp thị trường và nền kinh tế Mỹ tăng trưởng.

Con số người thất nghiệp thấp và lương của người lao động tăng luôn đem lại lợi thế cho đảng cầm quyền trong năm bầu cử. Năm 2020, điều đó có ý nghĩa lớn với đảng Cộng hòa.

Vấn đề thứ năm: Đề xuất về chăm sóc sức khoẻ của đảng Cộng hòa

Khi cuộc bầu cử quốc hội Mỹ giữa kỳ năm 2018 diễn ra, chỉ có nền kinh tế là chưa đủ đem đến lợi thế cho đảng Cộng hòa cầm quyền. Đối với phần lớn những người bầu cho đảng Dân chủ, kinh tế không phải là vấn đề quan trọng nhất. Năm 2018 họ không đi bầu vì kinh tế, và họ cũng sẽ không làm thế trong năm 2020. Họ muốn có được vị tổng thống mình muốn để họ có thể lựa chọn Chánh án Tòa án Tối cao tiếp theo và họ muốn một chính phủ quy mô mở rộng dưới hình thức Chăm sóc y tế Toàn dân (Medicare for All) và cái gọi là Thoả ước Xanh Mới (Green New Deal) và những mục tiêu công bằng xã hội của họ.

Tất nhiên đề xuất Chăm sóc sức khỏe Toàn dân của họ là một toan tính không giấu diếm nhằm mua chuộc cử tri. Chăm sóc sức khỏe là tốt, nhưng đó là một chương trình không thực tế, dù vậy lại phản ánh khát vọng của phần lớn người dân muốn có chế độ chăm sóc sức khỏe ổn định và bảo đảm. Nếu đảng Cộng hòa muốn chiến thắng chung cuộc tại cuộc bầu cử 2020 , họ phải có một kế hoạch chăm sóc sức khỏe hợp lý đến mức làm cử tri rằng họ sẽ có được chương trình chăm sóc sức khỏe ổn định và bảo đảm đó, điều mà họ mong muốn mãnh liệt.

Nếu đảng Cộng hòa đưa ra được kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp, họ sẽ làm đảng Dân chủ nản chỉ ở vấn đề quan trọng hàng đầu này. Nếu họ không thực hiện được điều đó, họ có thể phải chuyển giao quyền lực cho cho đảng Dân chủ sau cuộc bầu cử năm 2020.

Vấn đề thứ tư: Đảng Dân chủ sẽ thiên tả đến đâu

Khoảnh khắc gây ấn tượng mạnh nhất của Thông điệp Liên bang năm 2019 là lúc các đảng viên Dân chủ ngồi với gương mặt hoá đá khi ông Trump nói nước Mỹ sẽ không bao giờ trở thành nước xã hội chủ nghĩa. Rõ ràng, điều mà nhiều đảng viên đảng Dân chủ ở Washington D.C muốn chính là điều đó. Các ứng cử viên tổng thống của họ đang trong một cuộc đua để chứng tỏ ai có thể hứa hẹn tiêu dùng nhiều nhất và yêu cầu tăng thuế lớn nhất. Ngoài ra, những ứng cử viên này và nhiều người khác đang bám lấy kế hoạch chống biến đổi khí hậu và thúc đẩy công bằng xã hội (Green New Deal).

Thăm dò dư luận của Pew cho thấy  những đảng viên Dân chủ bình thường mong muốn đảng của họ dịch chuyển vào trung tâm của phổ chính trị, tức là không bị lệnh tả nhiều. Nhưng, những ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ lại đang ngả sang cực tả một cách nhanh chóng. Nếu phe Dân chủ đề cử một ứng cử viên thiên tả, điều đó sẽ có một tác động ghê gớm lên vấn đề số 3 và số 1 được trình bày dưới đây.

Vấn đề thứ ba: Howard Schultz và Michael Bloomberg

Ông Howard Schultz và ông Michael Bloomberg có cái tôi cực kỳ lớn. Cả ông John Kasich cũng thế. Nhưng hai người trên có điều mà ông Kasich không có – đủ tiền để tranh cử chức Tổng thống mà không cần phải nhận tiền quyên góp từ bất kỳ ai.

Tiến trình đề cử ứng viên tổng thống đảng Dân chủ càng ngả sang tả, thì càng có khả năng một hoặc cả hai ông Howard Schultz và ông Michael Bloomberg sẽ tranh cử. Nếu họ ra tranh cử, họ – với tư cách là ứng viên độc lập – có khả năng thu hút nhiều phiếu đến từ phe Dân chủ hơn là đảng Cộng hòa. Nói cách khác, họ chính là có thể giúp ông Trump tái đắc cử. Nếu họ không ra tranh cử, họ dường như có chủ ý tranh luận chống những kế hoạch chi tiêu khổng lồ của phe Dân chủ. Điều đó cũng giúp cho phe Cộng hoà.

Vấn đề thứ hai: thương hiệu của ông Trump

Ông Trump tiếp tục thực hiện nhiều việc hơn tiên đoán của bất kỳ ai. Việc đánh giá thấp ông trong cuộc bầu cử năm 2020 có thể làm vài người yên tâm, nhưng những đánh giá đó dựa vào tình cảm hơn là lý trí. Tuy thế đảng Cộng hòa đã mất bốn trong số năm khu vực phiếu phổ thông bầu tổng thống năm 2016. Ngoài ra, các bang Michigan, Pennsylvania và Wisconsin đều đã ngả sang cánh tả trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vừa qua.

Ông Trump cần gia tăng nhanh liên minh năm 2016 của ông. Ông có thể tiếp tục dùng thương hiệu ‘Mr Fix It’ (Ngài sửa lỗi) của ông. Đề nghị các giải pháp chống việc kiểm soát chính phủ do đảng Dân chủ đưa ra có thể là điều chủ chốt cho vận mệnh năm 2020 của ông Trump.

Vấn đề thứ nhất: Những người không đảng phái

Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên chia rẽ. Nền tảng của phe Dân chủ là vững chắc và được tin cậy. Chỗ dựa của đảng Cộng hoà cũng rất tận tâm vì các các đảng phái là tách rời. Hiện nay, hơn bao giờ hết, những người không đảng phái sẽ quyết định cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Nếu đảng Dân chủ ngả sang cực tả, họ sẽ làm những người không đảng phái ngả về  phía ông Trump. Nếu đảng Cộng hòa đưa ra những giải pháp thực tiễn trái ngược với việc kiểm soát chính phủ của phe Dân chủ, năm 2020 sẽ là năm của đảng Cộng hòa.

Tác giả: Thomas Del Beccaro

(Thomas Del Beccaro là tác giả cuốn “Kỷ nguyên chia rẽ” và nguyên là chủ tịch đảng Cộng hòa California.)

Bài viết được đăng trên The Epoch Times.

Dung Lê biên dịch