Bị doanh nghiệp TQ thâu tóm bất thường, startup Mỹ cầu cứu chính phủ

Lâm Yến
•
Thứ Năm, 27/11/2025

Một công ty khởi nghiệp y tế Mỹ cáo buộc một doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư với mục đích xấu, cố gắng kiểm soát công nghệ cốt lõi và kìm hãm sự phát triển của công ty. Các quan chức Mỹ theo trường phái cứng rắn về an ninh quốc gia cho rằng vụ việc này đã lộ ra những lỗ hổng nguy hiểm trong chính sách xuất khẩu và đầu tư của Mỹ.

Tờ Wall Street Journal đưa tin vào thứ Tư (26/11), năm 2021, Scott Nelson, một nhà điều hành cấp cao trong ngành dược, cùng với những người khác, đã thành lập công ty khởi nghiệp FastWave Medical tại bang Minnesota, phát triển thiết bị y tế điều trị các bệnh liên quan đến vôi hóa mạch máu.

Ông Nelson muốn nghiên cứu và phát triển một thiết bị tốt hơn để điều trị sự lắng đọng canxi trên thành mạch, cải thiện lưu lượng máu đến tim hoặc chân.

Theo giới thiệu của Nelson, các đồng sáng lập công ty có liên quan đến công ty Yuan Da Pharmaceuticals (Trung Quốc). Vì Yuan Da cũng đầu tư vào các startup y tế khác tại Mỹ, Nelson bắt đầu đàm phán giao dịch với họ.

Theo thỏa thuận, công ty con của Yuan Da sẽ đầu tư 12 triệu USD vào FastWave, đổi lại nhận khoảng 40% cổ phần, 2 ghế hội đồng quản trị và quyền ảnh hưởng quan trọng trong các quyết định chiến lược.

Tuy nhiên, vấn đề bắt đầu xuất hiện từ cuối năm 2022. Yuan Da từ chối thực hiện các khoản đầu tư bổ sung đã cam kết, khiến FastWave gặp khó khăn về tài chính. Khi đó, FastWave đã theo yêu cầu của đối tác tự đầu tư phát triển thiết bị cho thị trường Trung Quốc.

Năm 2023, FastWave vất vả huy động đủ vốn để duy trì hoạt động, nhưng Yuan Da từ chối đồng ý cho vòng gọi vốn tiếp theo của FastWave. Vòng gọi vốn này là then chốt để FastWave hoàn thành thử nghiệm lâm sàng và bán sản phẩm.

Năm 2024, FastWave cuối cùng tìm được nhiều nhà đầu tư sẵn sàng tham gia, nhưng Yuan Da yêu cầu 150 triệu USD làm điều kiện giải phóng, gần như chặn đứng quá trình gọi vốn.

Đầu năm 2025, Nelson phát hiện Yuan Da đã hợp tác với một công ty Trung Quốc khác phát triển thiết bị y tế “tương tự” FastWave.

Vào tháng 5, FastWave chính thức nộp đơn lên Ủy ban Đầu tư Nước ngoài tại Mỹ (CFIUS) để xem xét khoản đầu tư ban đầu của Yuan Da, hy vọng ủy ban yêu cầu công ty này giảm tỷ lệ sở hữu hoặc tước quyền cổ đông nhất định.

Ông Nelson nói với Wall Street Journal: “Họ (chỉ Yuan Da) cơ bản đang bóp nghẹt chúng tôi”, và nhấn mạnh rằng đây là một âm mưu có kế hoạch nhằm phá hủy công ty khởi nghiệp và giành quyền kiểm soát công nghệ.

Vụ việc đã thu hút sự quan tâm cao của các nghị sĩ.

Chủ tịch Ủy ban Đặc biệt về Trung Quốc của Hạ viện, nghị sĩ đảng Cộng hòa bang Michigan John Moolenaar, nói với WSJ: “Kinh nghiệm của FastWave một lần nữa cảnh báo chúng ta, Trung Quốc đang thực hiện chiến lược phối hợp để đánh cắp công nghệ Mỹ”.

Ủy ban này đã thông báo với CFIUS rằng việc Bắc Kinh kiểm soát FastWave liên quan đến công nghệ laser là nguy cơ đối với Mỹ, vì công nghệ này có thể ứng dụng trong bán dẫn hoặc lĩnh vực quân sự.

Một số chuyên gia nhắc rằng các doanh nghiệp Mỹ khi tiếp nhận vốn nước ngoài phải tăng cường thẩm định và phòng ngừa an ninh, không để kẻ xấu lợi dụng để đánh cắp sáng tạo của Mỹ.

Ông Nelson thừa nhận, nếu không tìm được giải pháp vốn trước cuối năm, ông chuẩn bị đóng cửa công ty, nhưng lo lắng nhất là ngay cả khi công ty đóng cửa, Yuan Da vẫn có thể kiểm soát công nghệ này.

Ông nói: “Đây chắc chắn là cố ý, là một phần trong chiến lược của họ”.