Hai ông Biden và Trump đều đang nỗ lực giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 11. Cả hai đều mong muốn áp thuế cao hơn đối với hàng hóa Trung Quốc, để chứng tỏ rằng họ có thể bảo vệ sản xuất của Mỹ tốt hơn, cứng rắn với Trung Quốc.

Trump Biden
Ngày 22/10/2020, đương kim Tổng thống Mỹ khi đó là ông Trump (bên trái) và ông Biden đã tổ chức một cuộc tranh biện tranh cử tổng thống ở thành phố Nashville, bang Tennessee. (Ảnh: Brendan Smialowski, Jim Watson/AFP qua Getty Images)

Hôm thứ Ba (14/5), Tổng thống Biden tuyên bố sẽ áp đặt mức thuế mới đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá 18 tỷ USD. Đây là một trong những hành động quan trọng nhất đối với các vấn đề thương mại với Trung Quốc trong nhiệm kỳ của ông.

Các mặt hàng bị ảnh hưởng bao gồm xe điện, pin mặt trời, chất bán dẫn, pin tiên tiến, một số vật liệu thép và nhôm nhập khẩu, cũng như thuế của một số thiết bị y tế sẽ tăng.

Ông Biden chỉ trích Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) liên tục bơm lượng lớn tiền của chính phủ vào các công ty Trung Quốc trong nhiều năm. Ông nói, đây không phải là cạnh tranh, mà là gian lận.

Quyết định của ông Biden được đưa ra trong bối cảnh các bang công nghiệp như Pennsylvania, Michigan và Wisconsin một lần nữa trở thành các bang chiến trường quan trọng trong cuộc bầu cử tháng 11. Công nhân cổ xanh ở các bang này đặc biệt nhạy cảm với các vấn đề thương mại.

Đồng thời, cựu Tổng thống Trump cũng cho biết, nếu tái đắc cử, ông sẽ áp thuế hơn 60% đối với toàn bộ hàng hóa Trung Quốc, cao hơn nhiều so với mức ông đặt ra khi phát động cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung năm 2018.

Về thuế quan, đầu năm nay, Trump nói ông không muốn làm tổn hại đến Trung Quốc, nhưng trên thực tế, nước này đang lợi dụng Hoa Kỳ.

Hiện tại, hai đối thủ ứng viên tổng thống đang cạnh tranh với nhau, xem ai có thể chống lại mối đe dọa từ hàng hóa giá rẻ của Trung Quốc, và trở thành người bảo vệ giai cấp công nhân của Mỹ.

Ông Myron Brilliant, cố vấn cấp cao tại công ty tư vấn Dentons Global Advisors của Hoa Kỳ, nói với Financial Times rằng cả hai ông Biden và Trump đều đang cố gắng tấn công Trung Quốc, và hỗ trợ các công ty cạnh tranh trong nước ở Hoa Kỳ. Không ai muốn tỏ ra yếu đuối về vấn đề Trung Quốc.

Trước cuộc bầu cử năm 2020, ông Biden đã chỉ trích chính sách thương mại của ông Trump với Trung Quốc, và chỉ trích các mức thuế toàn diện của ông Trump đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc. Ông Biden nói rằng điều này cũng tương tự như đang trừng phạt người tiêu dùng Mỹ.

Nhưng sau khi ông Biden nhậm chức, căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn tiếp tục. Ngay cả khi lạm phát tăng mạnh vào năm 2021 và 2022, ông Biden vẫn không hủy bỏ thuế quan đối với Trung Quốc, mà ủng hộ nội dung cốt lõi là bảo hộ thương mại trong chương trình nghị sự của cựu Tổng thống Trump.

Hôm thứ Ba (14/5), một lần nữa ông Biden giữ nguyên mức thuế của cựu Tổng thống Trump đối với Trung Quốc, và tấn công sâu hơn vào các ngành công nghiệp liên quan đến năng lượng sạch, chất bán dẫn và kim loại. Ông nói rằng mức thuế mới này có tính mục tiêu và tính chiến lược hơn.

Tuy nhiên, trước khi đến tòa án New York hôm thứ Ba (14/5) để trả lời vụ kiện, cựu Tổng thống Trump vẫn chỉ trích ông Biden làm chưa đủ. Ông nói, Trung Quốc (ĐCSTQ) hiện đã nuốt chửng Hoa Kỳ.

Trong cuộc bầu cử năm 2016, ông Trump, người có lập trường cứng rắn với ĐCSTQ, đã đánh bại bà Hillary Clinton. Tuy nhiên, việc Tổng thống Biden lựa chọn áp dụng lập trường bảo hộ thương mại nhiều hơn có thể khiến ông Trump khó tái tạo được lợi thế này.

Một số nhà lập pháp của cả hai đảng cũng kêu gọi ông Biden nên tiến xa hơn.

Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Sherrod Brown, một đảng viên Đảng Dân chủ từ bang Ohio, cho biết mặc dù thuế quan là điều cần thiết để tạo ra một sân chơi bình đẳng cho người lao động Mỹ, nhưng chỉ thuế quan là không đủ để ngăn chặn sự gia tăng của các sản phẩm được Chính phủ Trung Quốc trợ cấp.

Ông Brown kêu gọi, phải cấm xe điện của Trung Quốc, phải sử dụng mọi công cụ có thể để ngăn chặn hành vi gian lận của Trung Quốc (ĐCSTQ).

Thượng nghị sĩ bang Florida, ông Marco Rubio, một trong những người có thể tranh cử cùng cựu Tổng thống Trump, đã yêu cầu Tổng thống Biden mở rộng thuế quan đối với xe động cơ đốt trong của Trung Quốc.

Thượng nghị sĩ gọi động thái của ông Biden là một quyết định thiếu hiểu biết, gây nguy hiểm cho tương lai của các nhà sản xuất ô tô Hoa Kỳ.

Các quan chức cấp cao của ông Biden khẳng định, họ đã đạt được sự cân bằng giữa cạnh tranh kinh tế, các mục tiêu năng lượng sạch và quan hệ Mỹ-Trung.

Đại diện Thương mại Hoa Kỳ, bà Katherine Tai, cho biết, đây không phải là vấn đề thương mại leo thang. Đây là hậu quả của chính sách kinh tế hàng thập kỷ và Hoa Kỳ cần phải bảo vệ quyền lợi của mình.