Mỹ – Trung tranh giành quyền kiểm soát bầu trời: “Khiên sao” đối đầu “Vòm điện từ”

Lộ Khắc
•
Thứ Sáu, 28/11/2025

Tom’s Hardware đưa tin, một nghiên cứu của Trung Quốc đã đề xuất ý tưởng gây nhiễu hệ thống Starlink trên toàn bộ đảo Đài Loan. Theo South China Morning Post (SCMP), ý tưởng này có thể đòi hỏi từ 1.000 đến 2.000 máy bay không người lái được trang bị tác chiến điện tử đặc biệt.

Các nhóm nghiên cứu từ Đại học Triết Giang và Đại học Bách Khoa Bắc Kinh đã mô phỏng cách Quân đội Trung Quốc có thể khiến Đài Loan không sử dụng được hệ thống Starlink do Elon Musk vận hành. Sau khi Ukraine dùng Starlink để chống lại xâm lược từ Nga, hệ thống này trở thành trọng tâm trong suy nghĩ chiến lược của Bắc Kinh.

“Vòm điện từ” của Trung Quốc và bố trí phòng thủ trên không của Đài Loan

Nghiên cứu cho thấy để đối phó với mạng lưới vệ tinh Starlink phức tạp và biến động, Trung Quốc cần áp dụng chiến lược gây nhiễu điện từ phân tán quy mô lớn. Tờ SCMP dẫn lời nghiên cứu: “Cần triển khai hàng trăm đến hàng nghìn thiết bị gây nhiễu nhỏ đồng bộ trên không, gắn trên UAV, khinh khí cầu hoặc máy bay, tạo thành vòm điện từ bao phủ chiến trường”.

Mô phỏng cho thấy trong điều kiện lý tưởng, việc phong tỏa cần khoảng 935 nút gây nhiễu; nếu dùng UAV chi phí thấp hơn, cần khoảng 2.000 chiếc.

Trong khi đó, Đài Loan gần đây đã tăng cường đầu tư vào UAV và thiết bị chống UAV, bao gồm mua từ nước ngoài và phát triển trong nước. Là nơi đặt TSMC, Asus, MediaTek, Đảo Silicon cũng cân nhắc xây dựng hệ thống phòng thủ nhiều lớp kiểu “Vòm sắt – Iron Dome” để đối phó mối đe dọa tiềm ẩn.

Hướng phản ứng của Mỹ: Starlink chống nhiễu và công nghệ điện từ thế hệ mới

Với việc nghiên cứu của Trung Quốc bị lộ, Mỹ cũng đang xây dựng các lớp bảo vệ để đảm bảo Starlink và các mạng vệ tinh thương mại trong tương lai có thể hoạt động trong môi trường nhiễu mạnh. Theo nhiều nguồn và dữ liệu công khai của quân đội Mỹ:

Hệ thống Starshield phiên bản nâng cấp chống nhiễu
SpaceX hợp tác với Lầu Năm Góc phát triển Starshield (Khiên Sao)– phiên bản quân sự của Starlink, có điều chế chống nhiễu mạnh hơn, chùm tia hẹp hơn, nhảy tần số nhanh hơn và liên kết vệ tinh có thể tự động né nguồn nhiễu.
Năng lực phản công điện tử của Mỹ
Không quân và Lực lượng Không gian Mỹ phát triển vũ khí năng lượng định hướng (DEW) để đàn áp nguồn nhiễu; nền tảng tấn công điện tử trên không (như EA-18G Growler) nhận diện và định vị UAV gây nhiễu; AI phân tích phổ tần số nhận dạng đặc điểm nhiễu và tự động tạo biện pháp đối phó.
Liên lạc dự phòng đa kênh, đa hệ thống
Mỹ hỗ trợ Đài Loan và đồng minh xây dựng mạng lưới LEO đa hệ thống, dự phòng HF/VHF/UHF quân sự, kết hợp với vệ tinh thương mại như OneWeb, Kuiper, đảm bảo dù một phần Starlink bị nhiễu, liên lạc vẫn duy trì.
Tăng cường mạng lưới phản UAV tại địa phương
Dưới hướng dẫn và hỗ trợ kỹ thuật của Mỹ, Đài Loan nâng cấp radar chống UAV, thiết bị đàn áp điện từ, và hệ thống chặn bằng laser hoặc động năng, nhằm đối phó kế hoạch triển khai UAV gây nhiễu “vòm điện từ” của Trung Quốc.

Đánh giá chiến lược và mô hình chiến trường mới

Các tạp chí chuyên ngành nhận định, trước đây nhiều người cho rằng Trung Quốc sẽ tấn công Đài Loan bằng cách làm tê liệt liên lạc và kết nối vệ tinh. Tuy nhiên, chiến tranh Ukraine cho thấy hệ thống vệ tinh thương mại như Starlink tăng đáng kể khả năng phòng thủ, buộc Trung Quốc phải xem xét lại chiến lược.

Các nghiên cứu đăng trên tạp chí System Engineering and Electronics cho thấy, lý thuyết có thể gây nhiễu Starlink, nhưng chi phí và quy mô vượt xa dự kiến ban đầu, cần hàng nghìn nút gây nhiễu. Quan trọng hơn, điều này khiến giới chỉ huy Trung Quốc nhận ra lực lượng công nghệ dân sự như của Elon Musk có thể ảnh hưởng trên chiến trường vượt mức tầm quốc gia.

Bối cảnh khu vực và quyết định chiến tranh

Chuyên gia an ninh khu vực cho rằng quyết định hành động của Trung Quốc phụ thuộc vào nhiều yếu tố: diễn biến chiến sự ở Ukraine, tốc độ triển khai lực lượng Mỹ, và mức độ hợp tác quốc phòng Mỹ-Đài. Trong khi đó, các trường đại học quân sự Trung Quốc vẫn tiếp tục mô phỏng cách phong tỏa Starlink, được phương Tây coi là phần của “chuẩn bị quân sự huy động toàn xã hội”.

Với việc Mỹ tăng cường Starshield, AI phân tích phổ tần, liên lạc dự phòng đa kênh và mạng lưới phản UAV, cuộc đua giành “quyền kiểm soát thông tin trên bầu trời” càng trở nên phức tạp hơn.