Ông Trump: AI sẽ bị giết chết từ trong trứng nếu Mỹ siết quản lý quá mức

Tổng thống Trump tuyên bố sẽ ban hành một sắc lệnh hành pháp mới nhằm thiết lập một bộ quy tắc thống nhất trên toàn nước Mỹ để quản lý và phê duyệt công nghệ AI, thay vì để mỗi tiểu bang tự đặt luật riêng. Chính quyền Trump cho rằng việc này cần thiết để bảo đảm Mỹ duy trì vị thế dẫn đầu về công nghệ AI và tránh tình trạng doanh nghiệp phải tuân thủ hàng chục quy định khác nhau gây cản trở đổi mới. Tuy nhiên, kế hoạch này gây tranh cãi vì có thể hạn chế quyền lập pháp của các tiểu bang và làm dấy lên lo ngại về an toàn, minh bạch và giám sát đạo đức trong việc phát triển AI.

Theo một thông báo mới ngày 8/12/2025, Tổng thống Trump nói rằng ông sẽ ký một sắc lệnh hành pháp trong tuần này để thiết lập một Bộ luật thống nhất (One Rulebook) — tức một khung luật/qui định duy nhất cho AI trên toàn nước Mỹ. Mục đích là để tránh việc mỗi bang ở Mỹ tự đặt ra quy định riêng biệt gây rối cho doanh nghiệp.

Ông Trump viết: “Nếu muốn Hoa Kỳ tiếp tục dẫn đầu về lĩnh vực AI, thì phải có một bộ luật thống nhất duy nhất trên toàn nước Mỹ. Hiện tại Mỹ đang vượt trước các quốc gia khác trong cuộc đua AI, nhưng lợi thế này sẽ mất nếu 50 tiểu bang, rất nhiều trong số đấy [có động cơ chính trị không tốt], tự đặt luật riêng và tham gia vào quá trình phê duyệt. Không thể nghi ngờ gì nữa! AI sẽ bị giết chết ngay từ trong trứng! Tuần này tôi sẽ ký một sắc lệnh hành pháp tên là ‘ONE RULE’. Quý vị không thể kỳ vọng một công ty phải xin 50 lần phê duyệt mỗi lần họ muốn triển khai [một công nghệ hay sản phẩm mới]. Như vậy chắc chắn [những dự án này sẽ không bao giờ trở thành hiện thực được]!”

Mặc dù chưa công bố chi tiết cụ thể của sắc lệnh, kế hoạch của chính quyền nằm trong khuôn khổ của một chiến lược lớn hơn: Kế hoạch Hành động về Trí tuệ Nhân tạo của Hoa Kỳ (America’s AI Action Plan) do chính quyền Trump công bố hồi tháng 7/2025.

Kế hoạch AI Action Plan này gồm hơn 90 hành động liên bang trên 3 trụ cột chính: tăng tốc đổi mới AI, xây dựng cơ sở hạ tầng AI Mỹ, và dẫn dắt quốc tế — với mục tiêu củng cố vị thế dẫn đầu toàn cầu của Mỹ về AI.

Trong khuôn khổ này, chính quyền Trump cũng nhấn mạnh việc phát triển cơ sở hạ tầng như trung tâm dữ liệu, chip, cơ sở dữ liệu, nguồn lực con người, và thúc đẩy xuất khẩu công nghệ AI Mỹ sang các quốc gia đồng minh.

Chính quyền Trump cũng muốn đảm bảo AI được dùng trong chính phủ — và có thể trong các hợp đồng công — phải đảm bảo trung lập ý thức hệ (ideological neutrality) — nghĩa là tránh định hướng chính trị, tư tưởng hay đưa vào khuôn khổ tư tưởng thức tỉnh (woke), chính sách đa dạng–công bằng–hòa nhập (DEI), và thiên lệch theo tư tưởng môi trường/biến đổi khí hậu.

Hệ lụy, phản ứng từ các bang & doanh nghiệp — và nhóm lo ngại rủi ro

Một số tiểu bang tại Hoa Kỳ với các đạo luật mới riêng về công nghệ AI lo ngại rằng việc vượt quyền tiểu bang sẽ đè bẹp nỗ lực bảo vệ quyền riêng tư, kiểm soát thiên lệch AI, minh bạch — vốn được các tiểu bang thiết lập để bảo vệ người dùng.

Một số thống đốc tiểu bang thuộc lưỡng đảng đã lên tiếng phản đối mạnh ý tưởng một bộ luật thống nhất và xem đây là cách ưu tiên các tập đoàn AI lớn, giảm vai trò giám sát của tiểu bang.

Về phía doanh nghiệp và các công ty công nghệ lớn (AI firms) như OpenAI, Google, Meta Platforms — họ phần đông ủng hộ khung luật liên bang vì cho rằng luật tiểu bang rời rạc làm phức tạp việc phát triển và áp dụng AI, cản trở đổi mới.

Thiên Vân, theo Reuters, Bloomberg, Axios, Rawstory

Xem thêm

Ông Trump: Thuế quan mang lại an ninh quốc gia với 'Tốc độ, Quyền lực và Sự chắc chắn'

Ông Trump ca ngợi những gì ông mô tả là nỗ lực kiến ​​tạo hòa bình toàn cầu của mình trong vòng chưa đầy một năm