“TT Trump đã áp dụng thành công cách tiếp cận đa phương trước thách thức từ Trung Quốc”

Ông Peter Berkowitz, giám đốc bộ phận hoạch định chính sách của Bộ Ngoại giao Mỹ, gần đây đã lên tiếng bảo vệ chính sách đối ngoại của chính quyền TT Donald Trump, nói rằng những người cáo buộc Tổng thống là người theo chủ nghĩa đơn phương hoặc chủ nghĩa biệt lập đã hiểu sai về cách thức hoạt động của chủ nghĩa đa phương.

Trong buổi thảo luận ngày 30/11 do Viện Hudson, một tổ chức tư vấn chính phủ đặt tại Washington tổ chức, ông Berkowitz cho biết trọng tâm trong cách tiếp cận đa phương của ông Trump là phương pháp giải quyết các thách thức do Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) gây ra.

Ông bắt đầu bằng cách giải thích rằng đối với hầu hết mọi người, “khi họ nói đến chủ nghĩa đa phương, nghĩa là họ muốn nói đến quyền tối cao của Liên Hiệp Quốc (LHQ). Điều đó có nghĩa là phải phục tùng bất cứ điều gì được đa số thành viên của Đại hội đồng LHQ quyết định và tin tưởng.”

Ông Trump bị cáo buộc hành động đơn phương sau khi rút Hoa Kỳ ra khỏi các hiệp định và tổ chức quốc tế, như Hội đồng Nhân quyền LHQ. Vào tháng 10, Trung Quốc đã hứng chịu làn sóng chỉ trích nặng nề của quốc tế sau khi nước này giành được một ghế trong Hội đồng Nhân quyền bất chấp những vi phạm nhân quyền nghiêm trọng của họ cả trong và ngoài nước.

Ông Berkowitz sau đó đã giải thích chi tiết quan điểm của ông về ý tưởng thật sự của chủ nghĩa đa phương: “Đó là một chính sách đối ngoại nhiều mặt hoặc hợp tác với nhiều quốc gia khác.”

Ông Berkowitz cho biết vì vậy, chính sách đối với Trung Quốc của ông Trump “ủng hộ những người bất đồng chính kiến. Ông Trump đã kêu gọi sự chú ý đến việc vi phạm nhân quyền khủng khiếp tại Trung Quốc … Hoa Kỳ đã truy tố các hoạt động gián điệp và đánh cắp bí mật thương mại do Trung Quốc chỉ đạo. Chúng ta đã thể hiện quan điểm cứng rắn trong vấn đề Biển Đông và Eo biển Đài Loan.”

Khi làm việc với các quốc gia khác, ông Berkowitz cho biết chính quyền Trump “đã kết nối lại với những người bạn và đối tác của Hoa Kỳ” tại châu Á, bằng chứng là mối quan hệ chặt chẽ giữa Hoa Kỳ và Ấn Độ, và tổ chức Bộ tứ Kim cương (Quad) giữa Úc, Ấn Độ, Nhật Bản và Hoa Kỳ. Ông nói thêm rằng tất cả bốn đối tác trong Bộ tứ đều cam kết “thúc đẩy thương mại và bảo vệ một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và cởi mở.”

Đối thoại An ninh Tứ giác, thường được gọi là Bộ tứ Kim cương (Quad), được khởi xướng vào năm 2007 bởi Thủ tướng Nhật Bản khi đó là ông Shinzo Abe. Tháng trước, bốn thành viên Quad đã tổ chức cuộc tập trận quân sự chung thường niên với tên gọi “Malabar” tại Vịnh Bengal.

Ông Berkowitz cũng đề cập đến một báo cáo gần đây của Bộ Ngoại giao Mỹ do nhóm của ông tổng hợp, nêu ra các mối đe dọa của Trung Quốc đối với trật tự quốc tế.

Ông nói: “Trung Quốc đơn giản không muốn tìm kiếm sự ưu việt trong trật tự quốc tế đã được thiết lập … Trung Quốc chỉ tìm cách biến đổi trật tự đó theo hướng đặt Bắc Kinh vào vị trí trung tâm và phục vụ các lợi ích độc đoán của ĐCSTQ.”

Theo ông Berkowitz, để thực hiện tham vọng thống trị toàn cầu của mình, ĐCSTQ đã tìm cách “khiến các quốc gia trên thế giới phụ thuộc vào mình.”

Nhiều quốc gia đang phát triển phải gánh khoản nợ khổng lồ sau khi họ vay của Trung Quốc từ dự án chính sách đối ngoại của Bắc Kinh, được gọi là Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI). Chế độ cộng sản Trung Quốc đã triển khai BRI vào năm 2013, nhằm mục đích xây dựng ảnh hưởng địa chính trị của Bắc Kinh dọc theo các tuyến đường thương mại nối Trung Quốc với Đông Nam Á, châu Phi, và châu Âu.

Vào năm 2017, Sri Lanka đã phải trao quyền kiểm soát cảng Hambantota quan trọng của mình cho Bắc Kinh thông qua một hợp đồng cho thuê 99 năm sau khi nước này không thể thanh toán khoản nợ 1 tỷ USD mà họ vay từ dự án BRI của Trung Quốc để xây cảng.

Trong chuyến thăm Sri Lanka vào tháng trước, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói: “Đảng Cộng sản Trung Quốc là kẻ lợi dụng,” đồng thời chỉ ra các giao dịch kinh doanh tệ hại cũng như “việc vi phạm chủ quyền vô luật pháp cả trên đất liền và trên biển” của Trung Quốc.

Theo ông Berkowitz, BRI cũng giúp ĐCSTQ “hối lộ giới tinh hoa, các nhà lãnh đạo chính trị và trí thức” tại các quốc gia này. Các vụ bê bối gần đây trong quỹ đầu tư nhà nước 1MDB của Malaysia có liên quan đến các quan chức Trung Quốc.

Ông Berkowitz cho biết Trung Quốc đang tìm cách phá hoại “sự tự do và cởi mở” tại các nước dân chủ, chẳng hạn như việc gây ảnh hưởng tại các trường đại học của Mỹ thông qua hệ thống Viện Khổng Tử, dưới chiêu bài là các chương trình ngôn ngữ và văn hóa Trung Quốc.

Ông Berkowitz nói: “Rốt cuộc, các Viện Khổng Tử không hoạt động theo tinh thần của một trường đại học, mà theo tinh thần của bộ phận tuyên truyền của ĐCSTQ ở nước sở tại.”

Các Viện Khổng Tử đã bị Hoa Kỳ giám sát trong những năm gần đây vì đã hủy bỏ các sự kiện hoặc bịt miệng việc thảo luận các chủ đề chính trị nhạy cảm liên quan đến chế độ cộng sản Trung Quốc. Vào tháng 8, Bộ Ngoại giao Mỹ đã chỉ định một trung tâm của Trung Quốc đặt tại Washington chuyên quảng bá các Viện Khổng Tử tại Hoa Kỳ là phái bộ nước ngoài.

Ông Berkowitz cũng đưa ra một số đề xuất về những gì Hoa Kỳ nên làm để trật tự quốc tế sẽ không phản ánh “khuynh hướng độc tài của ĐCSTQ.”

Ông nói: “Chúng ta phải bảo tồn những truyền thống hợp hiến của mình. Chúng ta cần phải có một nền kinh tế vững mạnh nhưng vẫn quan tâm đến những người chịu thiệt hại nhiều nhất do hậu quả của việc toàn cầu hóa,” đồng thời thúc đẩy một xã hội dân sự mà tự do tôn giáo được bảo vệ.

Nhà Trắng có thể đang lên kế hoạch cho hành động mới chống lại Bắc Kinh. Theo một bài báo ngày 23/11 của Wall Street Journal, dẫn lời của một quan chức cấp cao giấu tên, Nhà Trắng đang có kế hoạch thành lập một liên minh không chính thức của các quốc gia phương Tây nhằm mục đích sẽ cùng nhau trả đũa khi ĐCSTQ gây sức ép kinh tế lên các nước này.

Gia Huy biên dịch (theo Epoch Times)

Xem thêm: