Các nhà máy dùng thiết bị sản xuất chip Mỹ tại TQ sẽ không còn được “quyền miễn trừ toàn diện”?

Bình Minh
•
Thứ Bảy, 21/06/2025

Nguồn tin tiết lộ rằng một quan chức Mỹ đã thông báo cho 3 tập đoàn bán dẫn hàng đầu thế giới, Samsung Electronics và SK Hynix của Hàn Quốc, cùng với TSMC của Đài Loan, rằng Mỹ có kế hoạch hủy bỏ quyền miễn trừ hiện tại cho phép các công ty này sử dụng thiết bị sản xuất chip của Mỹ tại các nhà máy ở Trung Quốc.

samsung chip — Samsung chip. (Nguồn: g0d4ather/ Shutterstock)

Wall Street Journal đưa tin hôm thứ Sáu (ngày 20/6), hiện tại các công ty trên đang được hưởng “miễn trừ toàn diện”, cho phép họ vận chuyển thiết bị sản xuất chip của Mỹ đến các nhà máy tại Trung Quốc mà không cần phải xin phép từng lần một.

Nguồn tin cho biết trong cuộc họp tuần này, ông Jeffrey Kessler, người đứng đầu Cục Công nghiệp và An ninh thuộc Bộ Thương mại Mỹ, đã nói rõ rằng động thái này có thể là một phần trong kế hoạch của chính quyền Trump, nhằm ngăn chặn công nghệ cốt lõi của Mỹ rơi vào tay Trung Quốc.

Hiện tại, Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành các cuộc đàm phán tiếp theo dựa trên thỏa thuận sơ bộ đạt được đầu tháng này tại London. Thỏa thuận này bao gồm điều khoản tạm hoãn áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới.

Các quan chức Nhà Trắng cho biết đây không phải là hành động leo thang thương mại mới, mà nhằm làm cho cơ chế cấp phép thiết bị sản xuất chip tương đương với cơ chế cấp phép vật liệu đất hiếm mà Trung Quốc hiện đang áp dụng. Họ nói thêm rằng Mỹ và Trung Quốc đang tiếp tục đạt được tiến triển trong các cuộc đàm phán về thỏa thuận London và thương mại.

Bộ Thương mại Mỹ cũng nhấn mạnh rằng 3 công ty trên vẫn có thể tiếp tục hoạt động tại Trung Quốc, nhưng sẽ phải xin giấy phép theo từng trường hợp, giống như các công ty bán dẫn khác xuất khẩu sang Trung Quốc, đồng thời đảm bảo rằng Mỹ có quy trình xét duyệt công bằng và đối đẳng.

Chính sách này đặc biệt ảnh hưởng đến nhà máy sản xuất chip nhớ của Samsung tại Tây An, Trung Quốc. Dù đây không phải là công nghệ tiên tiến nhất, nhưng sản phẩm lại được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như ô tô và điện tử tiêu dùng.

Các chuyên gia trong ngành cảnh báo rằng nếu quy định bị siết chặt hơn nữa, tuy trong ngắn hạn chưa khiến nhà máy ngừng hoạt động, nhưng về lâu dài có thể ảnh hưởng đến hiệu suất vận hành và chuỗi cung ứng toàn cầu.

Do ảnh hưởng từ thông tin này, cổ phiếu của một số công ty thiết bị sản xuất chip của Mỹ đã lao dốc. Cổ phiếu của KLA giảm 3,8%, Applied Materials giảm 3,8% và Lam Research giảm 4,7%.

Gần đây, Mỹ cũng đã cấm Nvidia và AMD xuất khẩu các loại chip cao cấp sang Trung Quốc, khiến các công ty này thiệt hại hàng tỷ USD doanh thu.

Ngay sau đó, các công ty này đã điều chỉnh chiến lược giao hàng, chuyển một phần sản phẩm cao cấp sang thị trường Mỹ, đồng thời nhiều lần công bố đầu tư vào các trung tâm điện toán AI quy mô lớn tại Mỹ.

Ví dụ, Nvidia có kế hoạch đầu tư hàng tỷ USD để sản xuất dòng chip AI “Obsidian” tại Arizona và Texas. Những khoản đầu tư này được kỳ vọng sẽ tương thích với các chính sách thuế quan và hạn chế xuất khẩu.

Hàn Quốc và Đài Loan hiện đang đàm phán với Mỹ về các thỏa thuận thương mại quy mô lớn hơn, là một phần trong chuỗi thỏa thuận mà chính quyền Trump kỳ vọng sẽ đạt được trong vài tuần tới.

Hàn Quốc và Đài Loan có mối quan hệ chặt chẽ với Mỹ không chỉ trong lĩnh vực quân sự và công nghệ, mà còn hạn chế chuyển giao công nghệ tiên tiến sang Trung Quốc. Samsung, SK Hynix và TSMC cũng đầu tư hàng chục tỷ USD vào xây dựng nhà máy tại Mỹ trong những năm gần đây và nhận được sự ủng hộ từ Chính phủ Mỹ.

Samsung Electronics sản xuất khoảng 40% chip NAND flash tại nhà máy ở thành phố Tây An (Trung Quốc). Trong khi SK Hynix sản xuất khoảng 40% chip DRAM tại thành phố Vô Tích (Trung Quốc) và 20% chip NAND flash ở thành phố Đại Liên (Trung Quốc).

Dữ liệu từ TrendForce cho thấy hai công ty Hàn Quốc này từng cùng nhau kiểm soát gần 70% thị trường DRAM toàn cầu và 50% thị trường NAND flash.

Động thái mới từ chính quyền Mỹ cho thấy lập trường ngày càng cứng rắn trong việc hạn chế dòng chảy công nghệ tiên tiến sang Trung Quốc, ngay cả khi điều này có thể tác động đến các doanh nghiệp thân cận và đối tác chiến lược.

Việc hủy bỏ miễn trừ cấp phép cũng đồng nghĩa với việc các công ty sẽ cần đệ trình hồ sơ và được phê duyệt cho từng hoạt động sử dụng công nghệ Mỹ tại Trung Quốc, một quá trình có thể mất thời gian và tiềm ẩn rủi ro bị từ chối.