Chi miễn viện phí toàn dân khoảng 21.500 tỷ đồng/năm, nguồn từ đâu?

Minh Long
•
Thứ Ba, 02/12/2025

Các chuyên gia đề xuất tăng mức đóng BHYT, trích thuế thuốc lá rượu bia và hợp tác công tư để có nguồn lực bền vững thực hiện chính sách miễn viện phí gói cơ bản cho toàn dân.

ĐBQH đề nghị miễn viện phí sớm cho bệnh nhân ung thư và chạy thận

Bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa khu vực Hóc Môn khám cho bệnh nhân. (Ảnh: hcmcpv.org.vn)

Ngày 1/12, tại hội thảo lấy ý kiến định hướng xây dựng Đề án từng bước thực hiện chính sách miễn viện phí theo Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị do Bộ Y tế tổ chức, các chuyên gia đã thảo luận về nguồn tài chính để thực hiện mục tiêu miễn viện phí toàn dân.

Bà Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế thuộc Bộ Y tế, cho biết hiện người dân vẫn phải tự chi trả khoảng 40% tổng chi phí y tế. Phần chi từ Quỹ Bảo hiểm y tế chưa bao phủ khoảng 24.800 tỷ đồng mỗi năm.

Bà Trang nhận định việc miễn viện phí toàn dân sẽ chỉ giới hạn trong gói dịch vụ cơ bản và được mở rộng theo lộ trình phù hợp với nguồn lực hiện có.

Tiến sĩ Nguyễn Khánh Phương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách y tế, phân tích nếu từ năm 2027 tăng mức hưởng bảo hiểm y tế lên 100% cho hộ cận nghèo và người từ 75 tuổi trở lên thì Quỹ Bảo hiểm y tế sẽ phải chi thêm trung bình 2.700 tỷ đồng mỗi năm.

Đến năm 2030, khi miễn viện phí gói cơ bản cho toàn dân, chi phí ước tính lên tới 21.500 tỷ đồng mỗi năm, tương đương số tiền người dân tự chi trả trong năm 2024.

Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà cho biết chính sách miễn viện phí sẽ dựa trên trụ cột chính là bảo hiểm y tế, có sự hỗ trợ của ngân sách nhà nước và được thực hiện theo lộ trình rõ ràng.

Ngân sách nhà nước cùng Quỹ Bảo hiểm y tế sẽ chi trả các chi phí y tế cơ bản, thiết yếu nhằm giảm tối đa gánh nặng tài chính cho người dân, đặc biệt nhóm yếu thế, người thu nhập thấp và các đối tượng chính sách.

Thứ trưởng Vũ Mạnh Hà nhấn mạnh chính sách này cần gắn chặt với mục tiêu bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân, bảo đảm mọi người đều tham gia để chia sẻ rủi ro, người khỏe hỗ trợ người yếu, người có điều kiện hỗ trợ người nghèo, kết hợp với đóng góp của ngân sách nhà nước và nguồn xã hội hóa.

Bà Trần Thị Trang nhận định nếu chỉ dựa vào ngân sách nhà nước thì chính sách miễn viện phí khó bền vững. Do đó, Việt Nam cần tăng mức đóng bảo hiểm y tế để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ngày càng cao, trong khi mức đóng hiện tại còn thấp. Sự thay đổi mô hình bệnh tật cũng làm tăng tỷ trọng chi tiền túi của người dân, đòi hỏi Quỹ Bảo hiểm y tế phải có nguồn lực mạnh hơn.

Tiến sĩ Nguyễn Khánh Phương đề xuất đa dạng hóa nguồn lực và mở rộng nguồn thu, bao gồm nâng tỷ lệ đóng bảo hiểm y tế từ 4,5% lên tối đa 6%, trích một phần thuế tiêu thụ đặc biệt từ các sản phẩm có hại cho sức khỏe như thuốc lá, rượu bia để bổ sung cho chính sách.

Bà Phương cũng cho rằng việc miễn viện phí cần giới hạn trong gói dịch vụ cơ bản với mức trần chi phí rõ ràng để tránh làm Quỹ Bảo hiểm y tế mất cân đối. Đồng thời cần huy động thêm các nguồn lực khác như bảo hiểm y tế thương mại hoặc hợp tác công tư trong cung cấp dịch vụ y tế nhằm bảo đảm tính bền vững của lộ trình miễn viện phí toàn dân.

Tính đến hết năm 2024, Việt Nam có 13.395 cơ sở khám chữa bệnh, trong đó có 1.665 bệnh viện; tỷ lệ giường bệnh đạt 34 giường trên 10.000 dân; tuổi thọ trung bình là 74,7 tuổi, trong đó số năm sống khỏe mạnh là 65,4 năm; tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt 94,29% dân số, tương ứng 95,525 triệu người.

Tổng lượt khám chữa bệnh trên cả nước năm 2024 là 183,6 triệu lượt, tăng 5,6% so với năm 2023; khoảng 40 triệu người khám bảo hiểm y tế thường xuyên, trung bình mỗi người đi khám 4,5 lần/năm; chi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế đạt hơn 139.000 tỷ đồng, tăng hơn 18.000 tỷ đồng so với năm 2023.