3 thứ trên bàn ăn này đang làm giảm chiều cao của con bạn

Trúc Nhi
•
Thứ Ba, 15/04/2025

Chiều cao của con luôn là nỗi trăn trở lớn đối với nhiều bậc cha mẹ. Ai cũng mong con phát triển toàn diện, đặc biệt là có vóc dáng cao lớn, khỏe mạnh. Vì vậy, nhiều cha mẹ tích cực bổ sung cho con các thực phẩm giàu dinh dưỡng như cá, cua, trứng, sữa và thịt. Tuy nhiên, trong quá trình chế biến, không ít người vô tình thêm vào món ăn quá nhiều gia vị như đường, dầu ăn hoặc bột ngọt để tăng hương vị. Những gia vị này nếu lạm dụng, không chỉ làm mất cân bằng dinh dưỡng mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình hấp thụ canxi và phát triển chiều cao của trẻ.

New Project 16 1 — 3 thứ trên bàn ăn này đang “làm giảm” chiều cao của con bạn. (Ảnh minh họa: Shutterstock)

3 loại gia vị quen thuộc dưới đây đang âm thầm “đánh cắp” chiều cao của trẻ nhỏ. Chúng thậm chí còn nguy hại hơn cả dầu thải hay chất phụ gia, nhưng rất nhiều bậc phụ huynh lại không hề hay biết. Vì sức khỏe và sự phát triển toàn diện của con, cha mẹ cần đặc biệt lưu tâm đến vấn đề này.

Sự tăng trưởng của trẻ em phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó dinh dưỡng đóng vai trò then chốt. Tuy nhiên, chỉ khi các nguồn năng lượng được duy trì ở mức cân bằng và ổn định, cơ thể trẻ mới có thể phát triển khỏe mạnh và đạt được chiều cao lý tưởng.

1. Đường

Nhiều người cho rằng ăn đường giúp tinh thần vui vẻ, sảng khoái. Tuy nhiên, đây là một quan niệm thiếu chính xác bắt nguồn từ khoa học giả phương Tây. Đường không phải là “thần dược” cho sự phát triển. Thực tế, việc tiêu thụ quá nhiều đường lại gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, đặc biệt là sự phát triển chiều cao của trẻ nhỏ.

Cản trở hấp thụ canxi và magiê: Đường, đặc biệt là đường tinh luyện, khi được tiêu thụ với số lượng lớn có thể làm giảm khả năng hấp thụ canxi và magiê – hai khoáng chất cực kỳ quan trọng cho sự phát triển xương và chiều cao. Cơ thể phải sử dụng khoáng chất dự trữ (trong đó có canxi) để chuyển hóa lượng đường dư thừa, từ đó làm giảm lượng canxi sẵn có cho xương.

Gây mất cân bằng hormone tăng trưởng: Đường làm tăng nhanh lượng insulin trong máu. Khi insulin tăng quá cao và thường xuyên, nó có thể làm rối loạn hoạt động của hormone tăng trưởng (GH) – hormone đóng vai trò chính trong việc thúc đẩy chiều cao. Trẻ có chế độ ăn nhiều đường thường bị ảnh hưởng đến chu trình bài tiết GH tự nhiên, đặc biệt là vào ban đêm.

Dễ gây thừa cân, béo phì: Đường làm tăng lượng calo rỗng (năng lượng không đi kèm chất dinh dưỡng thiết yếu). Trẻ ăn nhiều đường thường dễ bị tăng cân, tích tụ mỡ – đặc biệt là mỡ nội tạng. Béo phì là một trong những nguyên nhân chính ức chế sự phát triển chiều cao vì nó làm tăng áp lực lên xương, ảnh hưởng đến sụn tăng trưởng và làm giảm hiệu quả của hormone tăng trưởng.

Gây rối loạn giấc ngủ: Trẻ ăn nhiều đường (đặc biệt vào buổi tối) dễ bị khó ngủ, ngủ không sâu giấc. Trong khi đó, 90% hormone tăng trưởng được tiết ra khi trẻ ngủ sâu về đêm. Việc thiếu ngủ hoặc ngủ không đủ sẽ trực tiếp làm giảm khả năng tăng chiều cao của trẻ.

Gây nghiện và thay thế thực phẩm có lợi: Trẻ ăn ngọt nhiều thường nghiện vị ngọt, dần dần chán ăn các thực phẩm lành mạnh như rau củ, ngũ cốc nguyên cám, đạm chất lượng cao… Điều này khiến chế độ ăn mất cân bằng, thiếu dưỡng chất thiết yếu cho tăng trưởng chiều cao.

2. Dầu thực vật

Dầu thực vật (như dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu cải…) thường được dùng hàng ngày trong các món chiên, xào. Nhiều phụ huynh nghĩ rằng dùng dầu thực vật là tốt và “an toàn hơn mỡ động vật”, nhưng trên thực tế, nếu sử dụng sai cách hoặc quá mức, dầu thực vật lại có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển chiều cao của trẻ.

Gây rối loạn chuyển hóa chất béo: Dầu thực vật chứa hàm lượng lớn axit béo omega-6, nếu tiêu thụ quá nhiều sẽ gây mất cân bằng với omega-3 – một loại chất béo có lợi cho xương khớp và phát triển trí não. Sự mất cân bằng này cản trở hấp thụ canxi và ảnh hưởng đến sự phát triển của xương.

Tăng nguy cơ béo phì – nguyên nhân gián tiếp làm trẻ không cao: Các món chiên ngập dầu hay xào nhiều mỡ khiến trẻ nạp lượng calo quá lớn dẫn đến thừa cân. Trẻ béo phì thường có xương bị nén nhiều hơn do trọng lượng cơ thể, ảnh hưởng đến sự phát triển của sụn tăng trưởng – nơi quyết định chiều cao của trẻ.

Dầu chiên đi chiên lại – chất độc ảnh hưởng xương khớp: Khi dầu thực vật bị đun nóng nhiều lần, đặc biệt là ở nhiệt độ cao nó tạo ra chất béo chuyển hóa (trans fat) – một loại chất độc với sức khỏe. Trans fat không chỉ gây hại tim mạch mà còn ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của tế bào xương và hệ nội tiết, từ đó gián tiếp làm chậm tốc độ tăng trưởng chiều cao.

3. Bột ngọt

Bột ngọt là gia vị quen thuộc trong nhiều món ăn nhờ khả năng tăng vị ngọt tự nhiên. Tuy nhiên, khi sử dụng cho trẻ nhỏ, đặc biệt là dùng quá nhiều hoặc dùng sai cách, bột ngọt có thể trở thành “kẻ thù thầm lặng” cản trở sự phát triển chiều cao.

Ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ khoáng chất quan trọng: Bột ngọt khi vào cơ thể có thể làm rối loạn quá trình hấp thụ canxi, kẽm và magiê – những dưỡng chất thiết yếu cho sự phát triển hệ xương. Khi các khoáng chất này bị thiếu hụt, quá trình phát triển chiều cao sẽ bị đình trệ.

Ức chế hormone tăng trưởng nếu sử dụng quá mức: Một số nghiên cứu chỉ ra rằng tiêu thụ lượng lớn glutamate – thành phần chính trong bột ngọt – có thể gây mất cân bằng nội tiết, ảnh hưởng đến quá trình sản sinh hormone tăng trưởng (GH) ở trẻ. Điều này gián tiếp khiến chiều cao của trẻ phát triển chậm hơn bình thường.

Không phù hợp với trẻ dưới 2 tuổi: Trẻ nhỏ, đặc biệt là dưới 24 tháng tuổi, chưa có khả năng chuyển hóa hết lượng natri glutamate từ bột ngọt. Điều này có thể gây áp lực lên gan và thận, ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện và gián tiếp làm chậm phát triển thể chất, trong đó có chiều cao.

Giải pháp thay thế

Ba loại gia vị quen thuộc như đường, dầu thực vật tinh luyện và bột ngọt tuy mang lại hương vị hấp dẫn cho món ăn, nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại, đặc biệt là ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao của trẻ nhỏ. Tuy vậy, nếu món ăn hoàn toàn thiếu vị, trẻ sẽ dễ chán ăn, lười ăn, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng cần thiết cho sự tăng trưởng. Chính vì thế, thay vì loại bỏ hoàn toàn, cha mẹ nên lựa chọn các nguyên liệu tự nhiên, lành mạnh hơn để tạo vị cho món ăn. Những lựa chọn thay thế này không chỉ giúp đảm bảo khẩu vị cho trẻ mà còn hỗ trợ tốt hơn cho quá trình phát triển thể chất.

Thay thế đường: Dùng chất ngọt tự nhiên từ thực phẩm

– Sử dụng chuối chín nghiền, táo hấp xay nhuyễn hoặc chà là ngâm mềm để tạo vị ngọt trong các món cháo, bánh hay sinh tố.

– Thêm các loại rau củ có vị ngọt nhẹ như bí đỏ, khoai lang, cà rốt vào món ăn để tự nhiên hóa hương vị.

– Với trẻ trên 1 tuổi, mật ong nguyên chất cũng là lựa chọn tốt nếu dùng đúng liều lượng và đúng cách.

Việc dùng các loại thực phẩm nguyên bản, ít qua chế biến sẽ giúp giảm gánh nặng đường đơn cho cơ thể trẻ, hạn chế thừa cân và tạo điều kiện cho xương phát triển ổn định.

Thay thế dầu thực vật tinh luyện: Dùng dầu lành mạnh giàu dưỡng chất

– ô liu nguyên chất (extra virgin): Giàu chất chống oxy hóa và chất béo không bão hòa đơn, giúp hỗ trợ hấp thu các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K) – rất cần thiết cho phát triển xương.

– Dầu hạt lanh: Giàu omega-3, hỗ trợ phát triển trí não và sức khỏe xương khớp.

– Dầu gạo: Bền nhiệt, ít tạo khói và vẫn giữ được nhiều chất dinh dưỡng khi chế biến ở nhiệt độ cao.

Cha mẹ cũng nên ưu tiên các món luộc, hấp, nấu canh thay vì chiên rán để giảm lượng dầu mỡ dư thừa.

Thay thế bột ngọt: Tận dụng hương vị tự nhiên từ thực phẩm

– Hành tím, tỏi băm, gừng tươi: Không chỉ tạo hương vị thơm ngon mà còn hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường miễn dịch.

– Cà rốt, củ cải trắng, bí đỏ: Khi hầm lâu sẽ tiết ra vị ngọt tự nhiên, thích hợp để nấu súp, canh, cháo cho trẻ.

– Nước hầm xương gà, xương ống hoặc rau củ: Làm nền nước dùng thơm ngon, đậm vị mà không cần thêm bột ngọt.

Ngoài ra, việc cho trẻ làm quen với vị nguyên bản của thực phẩm ngay từ nhỏ cũng là cách hiệu quả để hình thành thói quen ăn uống lành mạnh. Khi trẻ được tiếp xúc với vị ngọt nhẹ tự nhiên từ rau củ, vị thanh mát từ trái cây hay vị đậm đà tự nhiên từ thực phẩm tươi, trẻ sẽ ít phụ thuộc vào các loại gia vị nhân tạo. Điều này không chỉ tốt cho sức khỏe đường tiêu hóa mà còn giúp trẻ duy trì khẩu vị cân bằng, hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng tối ưu và tạo nền tảng vững chắc cho quá trình phát triển chiều cao sau này.

Từ khóa đồ ăn Chiều cao