Ông Tập đến Phnom Penh đúng dịp kỷ niệm 50 năm ngày Khmer Đỏ nắm quyền

Bình Minh
•
Thứ Sáu, 18/04/2025

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đến Phnom Penh, thủ đô Campuchia, vào ngày 17/4 bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước. Ngày này cũng trùng với kỷ niệm 50 năm ngày thành lập chế độ Khmer Đỏ tại Phnom Penh, gây ra cái chết của gần 1/4 dân số Campuchia.

Screen Shot 2025 04 18 at 09.09.59 — Tối ngày 17/4, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã hội đàm với Thủ tướng Campuchia Hun Manet tại Cung điện Hòa bình ở Phnom Penh. (Ảnh cắt từ video CCTV)

Đây là điểm dừng chân cuối cùng trong chuyến công du 3 nước Đông Nam Á của ông Tập Cận Bình, nhằm tìm kiếm sự ủng hộ trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ-Trung.

Campuchia có thể là điểm dừng chân thoải mái nhất trong chuyến công du 3 nước của ông Tập. Ngày 17/4, Quốc vương Campuchia Norodom Sihamoni đã đích thân đến Sân bay quốc tế Phnom Penh để đón ông.

Trong bài phát biểu của mình, ông Tập ca ngợi tình hữu nghị 67 năm giữa hai nước đã vượt qua được “thử thách của những thay đổi quốc tế và vẫn vững như bàn thạch”, đồng thời nhấn mạnh rằng “hai nước đã đi đầu trong việc xây dựng một cộng đồng song phương cùng chung tương lai và thực hiện hợp tác cùng xây dựng Sáng kiến Vành đai và Con đường”.

Thật vậy, Trung Quốc hiện không chỉ là đối tác thương mại lớn nhất của Campuchia, một quốc gia phụ thuộc nhiều vào nguồn tài nguyên bên ngoài, mà còn là nhà đầu tư lớn nhất của nước này. Campuchia cũng là nước ủng hộ Trung Quốc đáng tin cậy nhất trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Trong những năm gần đây, một lượng lớn vốn của Trung Quốc đã đổ vào Campuchia, và thành phố Sihanoukville, cách Phnom Penh 200 km về phía tây nam.

Sihanoukville đặc biệt quan trọng vì là một trong những thành phố chủ chốt trong dự án Vành đai và Con đường của ông Tập. Dòng vốn đầu tư từ Trung Quốc đã khiến GDP bình quân đầu người ở đây cao gấp đôi mức trung bình cả nước.

Tuy nhiên, dòng vốn ồ ạt của Trung Quốc và vô số sòng bạc mở ra cho các ông trùm Trung Quốc cũng khiến nơi đây trở thành nơi đầu tiên xuất hiện bẫy lừa đảo trực tuyến. Theo số liệu từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), hơn 1/3 trong số 11 tỷ USD nợ nước ngoài của Campuchia đến từ Trung Quốc.

Cảng nước sâu Ream, được nâng cấp với sự hỗ trợ đầu tư của Trung Quốc, vừa hoàn thành và lễ cắt băng khánh thành đã được tổ chức, trở thành điểm kết nối chiến lược quan trọng cho sự bành trướng về phía Nam của Trung Quốc ra đại dương.

Mặc dù Chính phủ Campuchia nhấn mạnh rằng Trung Quốc không có quyền độc quyền đối với cảng này nhằm xoa dịu mối lo ngại của Hoa Kỳ và các quốc gia khác, nhưng kể từ tháng 12/2023, hai tàu chiến Trung Quốc đã cập cảng này.

Trong nhiều năm, Trung Quốc đã cung cấp các khoản vay cho nhiều nước nghèo để thực hiện các dự án cơ sở hạ tầng, cách làm này được đưa vào Sáng kiến Vành đai và Con đường dưới thời lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình. Dự án khổng lồ nhằm xuất khẩu năng lực sản xuất dư thừa của Trung Quốc sang các nước đang phát triển đã được thực hiện trong 10 năm.

Ngày 20/7/2024, Liberty Times của Đài Loan đưa tin, sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Bắc Kinh đã gây tổn hại cho nhiều quốc gia đang phát triển, nhiều quốc gia đã phải gánh những khoản nợ khổng lồ và chưa trả được, dẫn đến vỡ nợ và sụp đổ kinh tế.

Họ buộc phải hy sinh an ninh quốc gia và bàn giao cơ sở hạ tầng hoặc cảng quan trọng cho Trung Quốc để đổi lấy việc gia hạn nợ. Các chuyên gia cho rằng “Sáng kiến Vành đai và Con đường” không chỉ có mục đích thuộc địa hóa kinh tế mà còn có dã tâm quân sự.

Trong bài phát biểu tại Sân bay quốc tế Phnom Penh, ông Tập đã chúc mừng năm mới nhân dân Campuchia và ca ngợi tình hữu nghị 67 năm giữa hai nước, nhưng không đề cập đến việc ngày 17/12 cũng là kỷ niệm 50 năm Khmer Đỏ lên nắm quyền ở Phnom Penh với sự giúp đỡ của chính phủ Trung Quốc.

50 năm trước, chế độ Khmer Đỏ do Pol Pot cầm đầu đã tiến hành một cuộc thảm sát, khiến gần 2 triệu người thiệt mạng, tương đương với 1/4 dân số cả nước.

Chế độ Khmer Đỏ sụp đổ vào năm 1979 dưới sự tấn công của quân đội Việt Nam, nhưng đến năm 1981 Pol Pot mới tuyên bố giải thể Khmer Đỏ. Giai đoạn lịch sử diệt chủng này đã trở thành nỗi đau vĩnh hằng trong lòng vô số người dân Campuchia có gia đình bị tan vỡ và những người thân yêu bị giết hại.