Ông Trump chỉ trích quy tắc “blue slip” của Thượng viện, nói bị cản trở quyền bổ nhiệm

Minh Hoàng
•
Thứ Ba, 26/08/2025

Ngày 24/8 (Chủ nhật), Tổng thống Donald Trump đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ truyền thống “blue slip” (tờ phiếu xanh) của Thượng viện Mỹ. Ông gọi đây là một sự xúc phạm đến Hiến pháp vì đã tước đi quyền bổ nhiệm quan chức và thẩm phán liên bang của tổng thống, đặc biệt ở những bang chỉ có thượng nghị sĩ thuộc đảng Dân chủ.

Donald Trump 4 — Tổng thống Donald Trump tại Hội trường South Court thuộc Tòa nhà Văn phòng Điều hành Eisenhower tại Nhà Trắng. (Ảnh Nhà Trắng do Joyce N. Boghosian chụp)

Trump cho rằng quy tắc này thực tế đã trao cho phe Dân chủ “quyền phủ quyết” đối với những người mà ông muốn đề cử vào các vị trí như thẩm phán hoặc công tố viên liên bang.

Về phía đảng Cộng hòa, Thượng nghị sĩ Chuck Grassley (Iowa) lại bảo vệ “blue slip”, coi đó là một tập quán lâu đời giúp các bang vẫn có tiếng nói trong quá trình bổ nhiệm, dù nó không phải là luật chính thức. Theo Hiến pháp Mỹ, tổng thống có quyền đề cử, nhưng cuối cùng Thượng viện mới là nơi phê chuẩn hay bác bỏ đề cử đó.

Sự bực bội của ông Trump với “blue slip” không phải bây giờ mới có. Tháng 7 vừa qua, ông từng gọi nó là “trò bịp bợm” của phe Dân chủ nhằm chặn đứng các đề cử của mình, đồng thời yêu cầu Grassley từ bỏ việc ủng hộ nó. Ông viết: “Tổng thống Mỹ không thể bị cấm chọn người của mình chỉ vì một tập quán cổ xưa, thậm chí có thể trái Hiến pháp”.

Trong nhiệm kỳ đầu (2017–2021), Trump bổ nhiệm được 234 thẩm phán liên bang, trong đó có 3 thẩm phán Tòa án Tối cao và 54 thẩm phán tòa phúc thẩm. Nhưng trong nhiệm kỳ hiện tại, 7 tháng đầu tiên ông mới chỉ bổ nhiệm được 5 người. Điều này khiến ông càng muốn gây sức ép để phá bỏ rào cản “blue slip”.

Trump còn viết thêm rằng, hiện tại những ứng viên duy nhất có thể được thông qua lại chính là người của đảng Dân chủ, và kêu gọi Grassley cho phép các ứng viên Cộng hòa nắm giữ những vị trí quan trọng này. Ông nhấn mạnh: “Hãy nói với phe Dân chủ đúng như cách họ hay nói với chúng ta: Hãy xuống ĐỊA NGỤC đi!”.

Các phát biểu này được đưa ra sau khi một thẩm phán liên bang phán quyết rằng việc bổ nhiệm tạm thời bà Alina Habba làm công tố viên liên bang tại New Jersey đã vượt quá thời hạn 120 ngày cho phép, và chính quyền đã dùng biện pháp bất thường để giữ bà ở vị trí đó.

Cuộc chiến mà Trump đang phát động có thể quyết định việc ông sẽ thực sự lấp đầy được bao nhiêu ghế thẩm phán và công tố viên còn trống trong thời gian tới.