Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng phần lớn vùng Donbass đã thuộc quyền kiểm soát của Nga và đề xuất ngừng bắn theo ranh giới hiện tại để chốt hiện trạng. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phản đối, kêu gọi Mỹ tăng áp lực lên Nga và hỗ trợ thêm vũ khí để giành lợi thế đàm phán. Cuộc gặp giữa hai lãnh đạo trở nên căng thẳng, và có tin ông Trump sẽ gặp ông Putin tại Budapest để bàn về một thỏa thuận hoà bình tiềm năng.

r shutterstock 2637858151
(Ảnh minh họa: Shutterstock)

​​Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nói rằng phần lớn vùng Donbass (vùng miền Đông Ukraine) hiện đã nằm dưới quyền kiểm soát của Tổng thống Nga Vladimir Putin – tức của Nga. 

Vì vậy, ông đề xuất rằng nên tuyên bố một lệnh ngừng bắn (cease-fire) dọc theo đường ranh giới hiện hữu giữa hai bên — tức giữ nguyên các vị trí trận địa như hiện tại, thay vì tiếp tục giao tranh mở rộng. 

Như vậy, thông điệp là: nếu đã mất phần lớn vùng đó rồi, thì nên chốt hiện trạng, đàm phán từ vị trí mới thay vì cố gắng thu hồi toàn bộ bằng vũ lực. Điều này làm dấy lên lo ngại từ phía Ukraine và các đồng minh châu Âu rằng nếu chốt hiện trạng như vậy thì sẽ tạo tiền lệ cho việc lãnh thổ bị chiếm sẽ trở thành thực tế lâu dài, và Ukraine sẽ bị mất khả năng đòi lại.

Đây là một tư tưởng thay đổi đáng chú ý — bởi trước đó thường có quan điểm rằng Ukraine sẽ nỗ lực giành lại toàn bộ lãnh thổ bị chiếm.

Phía Ukraine – đặc biệt là Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky – kêu gọi Mỹ phải tăng cường áp lực lên Nga và ông Putin để buộc Nga phải đưa ra một giải pháp hoà bình có lợi cho Ukraine. 

Ngoài ra, Ukraine mong muốn được Mỹ hỗ trợ thêm — cả về vũ khí và về ngoại giao — để tạo ra thế mạnh khi đàm phán với Nga. (Ví dụ: yêu cầu về tên lửa hành trình hoặc vũ khí tầm xa). Tuy nhiên, ông Trump chưa quyết định rõ ràng việc cung cấp Tomahawk cho Ukraine, vì lo ngại về việc leo thang quân sự và từ chối cho đi những thứ mà chúng ta còn cần để bảo vệ quốc gia mình. 

Trên thực tế, Ukraine đã không nhận được tất cả những gì họ mong muốn từ Mỹ trong cuộc gặp gần đây giữa hai lãnh đạo. (Ví dụ: Mỹ chưa quyết định nhanh về cung cấp tên lửa tầm xa cho Ukraine). 

Trong cuộc gặp tại Nhà Trắng, có nhiều nguồn tin nói rằng bầu không khí căng thẳng: ông Trump đã vứt bản đồ chiến trường của Ukraine sang một bên, nói ông đã mệt với việc nhìn thấy bản đồ và cho rằng Ukraine cần phải đưa ra nhượng bộ.

Trong khi đó, ông Zelenskyy liên tục khẳng định: Ukraine không sẵn sàng nhượng lại lãnh thổ bị chiếm — đặc biệt là ở Donetsk & Luhansk – và kêu gọi các đồng minh châu Âu và Mỹ gây áp lực mạnh hơn lên Nga thay vì gây áp lực lên Ukraine.

Việc gia tăng áp lực lên Nga và đạt được một thỏa thuận hoà bình công bằng và bền vững là ưu tiên đối với Ukraine – không chỉ đơn thuần chốt hiện trạng rồi thôi.

Có dấu hiệu là ông Trump sẽ gặp ông Putin ở Budapest trong thời gian tới để bàn về một thỏa thuận hoà bình tiềm năng.

Thiên Vân, theo Reuters, The Guardian, CBS News, The Kyiv Independent, Times of India, Le Monde, The Epochtimes, RT