Phát biểu của Ngoại trưởng Mỹ về Trung Quốc và COVID-19 hôm 6/5

Hôm 6/5, trong cuộc họp báo tại Bộ Ngoại giao Mỹ, Ngoại trưởng Mike Pompeo tiếp tục lên án các hành vi che giấu dịch bệnh của Bắc Kinh đến tận thời điểm hiện tại và nói ông vui mừng vì “thế giới bắt đầu nhìn ra hậu quả của việc làm ăn với Đảng Cộng sản Trung Quốc:

***

“Xin chào các bạn. Hôm nay là 128 ngày kể từ ngày bác sĩ Trung Quốc Ngải Phân, chủ nhiệm khoa cấp cứu Bệnh viện Trung ương Vũ Hán chia sẻ thông tin lên internet về một bệnh nhân mắc một loại virus mới giống Sars. Đồng nghiệp của bà, bác sĩ Lý Văn Lượng đã chia sẻ báo cáo của bác sĩ Ngải qua mạng với các đồng nghiệp y khoa.

Ngày hôm sau, 31/12, các nhân viên y tế Vũ Hán ám chỉ rằng họ đang điều trị cho hàng chục bệnh nhân mắc một loại bệnh viêm phổi truyền nhiễm chưa biết. Chỉ trong vòng mấy ngay sau đó, quan chức Trung Quốc triệu tập bác sĩ Lý và 7 người khác vì “lan truyền tin đồn sai sự thật trên mạng”.

Trung Quốc khi đó đã nhìn thấy một cuộc khủng hoảng y tế đang xuất hiện từ bàn tay mình. Họ biết. Trung Quốc đã có thể ngăn cản hàng trăm ngàn cái chết trên khắp thế giới. Trung Quốc đã có thể không khiến thế giới lâm vào vào tình cảnh khốn cùng về kinh tế như hiện nay. Họ đã có sự lựa chọn.

Nhưng không, thay vào đó Trung Quốc đã che giấu dịch bệnh tại Vũ Hán. Hội đồng Y tế Quốc gia Trung Quốc đã ra lệnh hủy bỏ các mẫu virus vào ngày 3/1. Trung Quốc “làm biến mất” các công dân dũng cảm dám lên tiếng báo động. Họ đã huy động các cơ quan tuyên truyền để hạ uy tín của những người lên tiếng đòi hỏi sự minh bạch đơn thuần một cách ôn hòa.

Và hành động của họ đã đưa chúng ta đến ngày hôm nay, sau 120 ngày. Trung Quốc vẫn từ chối chia sẻ thông tin mà chúng ta cần để bảo vệ an toàn cho người dân, chẳng hạn các mẫu tách vi khuẩn, mẫu xét nghiệm lâm sàng, và chi tiết về rất nhiều bệnh nhân COVID-19 hồi tháng 12/2019, chưa kể đến bệnh nhân số 0.

Các lời kêu gọi minh bạch và nói sự thật của chúng tôi không phải là chính trị. Đó không phải là bắt nạt. Đó không phải là đổ lỗi. Đó là về nhu cầu thường trực để cứu sinh mạng người Mỹ. Đây là một mối đe đạo đang diễn ra ngày hôm nay. Hãy hỏi các chuyên viên y tế ở thành phố New York. Họ sẽ đồng ý với tôi.

Chúng tôi cần các nước chia sẻ dữ liệu đáng tin cậy một cách kịp thời – ngay bây giờ và lần kế tiếp khi một thảm họa như thế này ập đến. Chúng tôi cần các đối tác đáng tin cậy.

Kết quả của các lựa chọn của Trung Quốc là các nước bắt đầu hiểu được rủi ro của việc đi lại với Đảng Cộng sản Trung Quốc và bắt đầu hành động để bảo vệ người dân của mình. Trong những tuần gần đây,  Nigeria, Kazakhstan, và Pháp đã triệu tập các đại sứ Trung Quốc để phản đối một loạt các lời nói dối và hành động sai trái của Trung Quốc.

Tây Ban Nha đã trả lại các bộ xét nghiệm lỗi sản xuất tại Trung Quốc. Họ, Cộng hòa Séc và các nước khác đã nhận được các thiết bị bảo hộ y tế lỗi hỏng. Úc và Thụy Điển đã kêu gọi một cuộc điều tra độc lập đối với dịch bệnh này. Và bạn tôi, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab nói rằng Anh Quốc không thể quay trở lại “làm việc bình thường” với Bắc Kinh. Thậm chí người đứng đầu cơ quan đối ngoại EU phải thừa nhận rằng Brussels đã “hơi ngây thơ” về Trung Quốc.

Tôi thấy phấn chấn về làn sóng chủ nghĩa hiện thực mới mẻ này. Các quốc gia tự do của thế giới đang bắt đầu hiểu ra rằng Trung Quốc không chia sẻ các giá trị dân chủ mà chúng ta trân trọng, hoặc các lợi ích kinh tế của họ, và điều này rất quan trọng đối với toàn thế giới.

Không có cái gì là “2 bên cùng thắng” với một chế độ cộng sản, trừ khi bạn đạt đến được các điều khoản công bằng mà Tổng thống Trump đã nói tới và tiêu chuẩn có đi có lại mà Tổng thống Trump đã làm được trong thỏa thuận thương mại giai đoạn một. Nay các nước có một cơ hội để đòi hỏi nhiều hơn điều đúng đắn cho người dân của mình.

Hôm nay tôi muốn kêu gọi toàn bộ các nước, bao gồm các nước ở Châu Âu, hãy ủng hộ Đài Loan gia nhập, với tư các là quan sát viên, vào Hội đồng Y tế Thế giới và các cơ quan liên quan khác của Liên Hiệp Quốc. Tôi cũng kêu gọi Tổng giám đốc WHO Tedros mời Đài Loan tới quan sát cuộc họp vào tháng này của Hội đồng, bởi ông ta có quyền làm thế và những người tiền nhiệm của ông đã làm điều này nhiều lần trước đây.

Về chủ đề các quốc gia đang đóng góp sức mình cho sự tốt đẹp của thế giới. Hôm nay, Mỹ cam kết viện trợ thêm 130 triệu USD hỗ trợ y tế và người tị nạn toàn cầu, nâng tổng số tiền chúng tôi hiến tặng cho cuộc chiến chống COVID-19 lên hơn 900 triệu USD ở hơn 120 quốc gia. Quốc hội Mỹ đã thông qua tổng cộng 2,4 tỷ USD cho mục tiêu này.

Khoản ngân sách trợ cấp mới sẽ viện trợ hơn 40 triệu USD cho các nước ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương, với ưu tiên là các nước như Ấn Độ, Bangladesh và Indonesia.

Chúng tôi cũng sẽ đóng góp thêm hơn 20 triệu USD viện trợ y tế toàn cầu cho Châu Phi, với các khoản chi lớn tại Nam Phi và Nam Sudan.

Chúng tôi đã phân bổ 11 triệu USD trợ cấp cho IAEA để ủng hộ 83 quốc gia thành viên trong cuộc chiến chống dịch của họ.

Hôm nay tôi cũng vui mừng thông báo Mỹ sẽ trợ cấp khẩn cấp thêm 225 triệu USD cho nhân dân Yemen, ngoài khoản hỗ trợ chống COVID-19 mà tôi đã nêu ở trên.

…

Tuần trước tôi đã nhắc đến Hồng Kông. Ngay lúc này chúng tôi đang hoãn lại bản báo cáo gửi Quốc hội về việc đánh giá nền tự trị của Hồng Kông, để cho phép chúng tôi có thể bổ sung thêm bất kỳ hành động mới nào mà Bắc Kinh có lẽ đang suy tính trong khoảng thời gian sắp diễn ra cuộc họp Quốc hội Nhân dân Quốc gia. Trước nguy cơ Bắc Kinh sẽ tiếp tục phá hoại nền tự trị của người dân Hồng Kông vốn đã được Trung Quốc hứa hẹn khi tham gia vào thỏa thuận với nhân dân Hồng Kông.”

…

Trọng Đức biên dịch

Xem thêm: