Bỏ bằng tốt nghiệp THCS, xây dựng hệ thống văn bằng số, hỗ trợ trường tư là những điểm mới trong dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

du thao luat giao duc bo bang tot nghiep thcs tang ho tro truong tu
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục sẽ bỏ bằng tốt nghiệp THCS (Ảnh minh họa: baochinhphu.vn)

Ngày 12/5, Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, lấy ý kiến công luận đến hết ngày 9/7. Dự thảo đề xuất nhiều thay đổi quan trọng trong hệ thống giáo dục Việt Nam.

Trước hết, dự thảo bỏ bằng tốt nghiệp THCS. Thay vì Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo cấp bằng như hiện nay, hiệu trưởng nhà trường sẽ xác nhận học sinh hoàn thành chương trình THCS qua học bạ. Học sinh cần học hết chương trình tiểu học, THCS và đáp ứng điều kiện theo quy định của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Bộ cho biết thay đổi này phù hợp với chủ trương tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, mục tiêu phổ cập giáo dục, và xu thế quốc tế. Nhiều quốc gia như Mỹ, Canada, Anh, Úc, Phần Lan không cấp bằng THCS mà sử dụng xác nhận của hiệu trưởng để xét học bậc cao hơn hoặc phân luồng. Việc này không ảnh hưởng quyền lợi học sinh, vì tốt nghiệp THCS vẫn là điều kiện dự thi lớp 10 THPT. Năm 2024, Bộ đã bỏ xếp loại giỏi, khá, trung bình trên bằng THCS.

Cùng với đó, dự thảo chuyển thẩm quyền cấp bằng tốt nghiệp THPT từ Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo sang hiệu trưởng nhà trường.

Bộ đánh giá điều này tăng tính tự chủ, chủ động của trường, giảm thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí, và tuân thủ nguyên tắc “nơi nào đào tạo, nơi đó cấp bằng”, phù hợp thông lệ quốc tế.

Bên cạnh đó, dự thảo bỏ khái niệm trường trung cấp, thay bằng trung học nghề, được xem là cấp học trong hệ thống giáo dục quốc dân. Trung học nghề tích hợp kiến thức nghề và chương trình THPT.

Sau lớp 9, học sinh có ba lựa chọn: học THPT, học trung học nghề với chứng chỉ sơ cấp, hoặc học trung học nghề với chứng chỉ trung cấp. Bộ cho rằng thay đổi này tạo cơ hội học liên thông, phù hợp cách tiếp cận của UNESCO.

Ngoài ra, dự thảo đề xuất phổ cập giáo dục mầm non từ 3 tuổi và bỏ Hội đồng trường ở bậc mầm non, tiểu học, THCS, THPT. Bộ cũng xây dựng hệ thống văn bằng, chứng chỉ số, đồng bộ với cơ sở dữ liệu quốc gia về giáo dục, kèm lộ trình thực hiện cụ thể.

Về quản lý, dự thảo phân cấp cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học, THCS cho Chủ tịch UBND cấp xã khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp. Trường THPT và trường phổ thông nhiều cấp học thuộc quản lý của Sở Giáo dục và Đào tạo, trừ trường do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý. Thẩm quyền quy định chi tiết về hướng nghiệp, phân luồng chuyển từ Chính phủ sang Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Đáng chú ý, dự thảo tăng hỗ trợ trường ngoài công lập. Trường mầm non dân lập, tư thục và trường phổ thông tư thục được hỗ trợ cơ sở vật chất, thiết bị dạy học tối thiểu, mức hỗ trợ do HĐND cấp tỉnh quyết định. Trẻ mầm non, học sinh phổ thông công lập được miễn học phí; học sinh trường dân lập, tư thục được hỗ trợ tiền đóng học phí.

Cuối cùng, dự thảo điều chỉnh quy định về tài liệu giáo dục địa phương. Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức biên soạn, hội đồng thẩm định cấp tỉnh thẩm định, và UBND cấp tỉnh phê duyệt tài liệu, thay vì Bộ Giáo dục và Đào tạo như trước đây.

Văn Duy