Chuyên gia: Đồng cảm là chìa khóa để trở thành một người biết lắng nghe

Trong giao tiếp thường ngày, một người biết lắng nghe không những có thể thấu hiểu hết nỗi lòng của người nói, mà còn khiến đối phương cảm nhận được sự chân thành từ họ. Vậy làm thế nào để trở thành một người biết lắng nghe? Một chuyên gia đã chia sẻ ý kiến ​​​​của mình.

Fay Short là giáo sư khoa học con người và hành vi tại Đại học Bangor ở Anh, cô viết trên trang web The Conversation rằng, để trở thành một người biết lắng nghe, cần có sự đồng cảm, nhưng sự đồng cảm lại là một kỹ năng lắng nghe thường dễ bị hiểu lầm nhiều nhất. 

Short viết rằng, sự đồng cảm là cảm giác của chúng ta khi cố gắng hiểu thế giới từ quan điểm của người khác. Quan niệm sai lầm phổ biến nhất về sự đồng cảm là bạn phải trải nghiệm những gì người khác đang trải qua để hiểu họ.

Nếu chỉ trải qua những trải nghiệm giống người khác thì không đủ để thấu hiểu họ. Cho dù, hai người có thể phải đối mặt với một thử thách hoặc tình huống khó xử như nhau, nhưng họ lại phản ứng theo những cách hoàn toàn khác nhau. Vì thế, trải nghiệm của bạn là duy nhất và ngay cả khi những người khác có cùng trải nghiệm với bạn, họ cũng không thể hiểu cảm thụ của bạn. Cách duy nhất để hiểu cảm giác của người khác là lắng nghe họ mà không thêm vào bất cứ quan điểm hay nhận định cá nhân của bản thân mình.

Thế giới qua lăng kính của mỗi người là khác nhau

Nói ngắn gọn, hãy tưởng tượng mọi đứa trẻ được sinh ra với một khung gỗ có một tấm kính bên trong. Khi chúng ta nhìn thế giới, chúng ta đều nhìn qua tấm kính này.

Khi chúng ta có thể lấy tấm kính này để quan sát, nó không hoàn toàn trong suốt, nó có thể hơi cong vẹo và đổi màu, đó là đặc điểm tự nhiên của tấm kính. Điều này có nghĩa là mỗi người nhìn thế giới qua một tấm kính khác nhau, và tấm kính này sẽ ngày càng thể hiện nhiều dấu vết hơn khi kinh nghiệm sống ngày càng tăng. Kinh nghiệm trong cuộc sống dù tốt hay xấu đều sẽ làm thay đổi cách mà bạn nhìn thế giới.

Những gì mọi người nhìn thấy không phải là thế giới thực sự. Thay vào đó, con người nhìn thế giới qua những bộ lọc được tạo ra bởi đặc điểm tự nhiên của tấm kính và kinh nghiệm sống của họ. 

Khung tham chiếu là gì?

Short chỉ ra rằng, các nhà tư vấn thường nói về việc nhìn nhận mọi việc thông qua hệ quy chiếu (frame of reference) của khách hàng. Kính trong khung gỗ của bạn là khung tham chiếu của bạn. 

Để trở thành một người biết lắng nghe, bạn cần đặt mình vào vị trí của người nói và cố gắng nhìn thế giới qua lăng kính của họ. 

Bạn không cần nói: “Tôi cảm thấy rất tiếc khi kính của bạn bị xước”. Bởi vì, câu nói này có vẻ như cảm giác đồng cảm, ý nghĩa rằng bạn cảm thấy tiếc cho người khác và muốn giảm bớt nỗi đau khổ của họ. Đây là sự lương thiện, nhưng điều đó không có nghĩa là hiểu được nhu cầu, cảm xúc và trải nghiệm của họ. Bạn có thể cảm thấy tiếc cho ai đó mà không cần phải lắng nghe họ. Vì vậy, chỉ cần lắng nghe người khác mà không cần thêm vào bất cứ suy nghĩ hay nhận xét cá nhân là tốt nhất.

Ngoài ra, đừng cố gắng lau kính của người khác hoặc sửa chữa các vết xước trên kính của họ. Làm như vậy có thể giúp họ nhìn rõ hơn một chút nhưng có thể lấy mất cơ hội được trải nghiệm và trưởng thành của người khác. Những dấu vết trên kính này là kinh nghiệm cá nhân được tích lũy qua thời gian dài sinh sống của mỗi người và không ai có quyền lấy đi.

Ngoài ra, đừng bỏ qua những dấu vết này trên kính. Có thể hỏi họ làm thế nào mà có những vết xước trên kính và lắng nghe câu trả lời của họ, nhưng đừng nhân cơ hội nói với họ về những vết xước trên kính của bạn. Điều này có thể có chút khó khăn vì mọi người có xu hướng nói về bản thân họ. Vì vậy, hãy cố gắng kìm nén suy nghĩ của mình và tập trung vào người khác. 

Short nói rằng, sử dụng sự đồng cảm để hiểu người khác có nghĩa là kỹ năng lắng nghe của bạn cũng có thể giúp họ thấu hiểu chính mình. Thấu hiểu bản thân là bước đầu tiên để họ có thể tự giải quyết vấn đề của mình và tìm ra câu trả lời. 

Khi cố gắng nhìn thế giới qua lăng kính của người khác, sẽ thấy rằng mình ít hiểu lầm người khác và đưa ra những lời khẳng định đột ngột, đồng thời có thể kết nối với người khác ở mức độ sâu sắc hơn.

Như vậy, sẽ phát triển được mối quan hệ thân thiết với ai đó thông qua việc lắng nghe. Bởi vì bạn đã bắt đầu thực sự muốn lắng nghe và thấu hiểu người khác. Bạn sẽ không còn tùy tiện ngắt lời người khác vì những suy nghĩ của riêng mình. Sẽ không còn cố gắng áp đặt suy nghĩ hoặc sở thích của mình lên người khác nữa. Bạn cũng không còn bị phân tâm bởi những thứ xung quanh hoặc những cách nhìn của bản thân mình.

Bằng cách này, bạn sẽ hòa mình vào thế giới mà đối phương đang chia sẻ. Đây là cách để trở thành một người biết lắng nghe.