Tránh xa những người thao túng cảm xúc bạn

Lời nói có thể là một công cụ mạnh mẽ để xây dựng niềm tin và kết nối. Tuy nhiên, khi nó trở thành vũ khí để thao túng và làm tổn thương, sức mạnh của nó sẽ biến thành sự hủy hoại. Những lời phủ nhận, chỉ trích liên tục có thể khiến chúng ta mất đi sự tự tin, đánh mất chính mình và thậm chí là sự khát khao sống. Khi sống trong một mối quan hệ nơi mà mọi hành động, suy nghĩ của ta đều bị chỉ trích và hạ thấp, ta sẽ dần cảm thấy mình không có giá trị.

Khi lời nói trở thành công cụ thao túng và tổn thương

Nếu trong một mối quan hệ ta liên tục bị đè nén và đổ lỗi, lòng tự trọng sẽ dần bị bào mòn.Những người luôn phủ nhận, thao túng và khiến ta cảm thấy mình vô giá trị thực chất đang bóc lột tinh thần ta – như lời Đổng Vũ Huy từng chia sẻ trong một buổi phát sóng trực tiếp: “Hãy tránh xa những người luôn phủ nhận bạn, đó là một hình thức bóc lột tinh thần”.

Khi đối mặt với kiểu người này, cách tốt nhất là giữ khoảng cách và rời xa họ.

Trong chương trình tạp kỹ “Ngũ thập công lý đào hoa”, Lý Tuyết Cầm đã chia sẻ trải nghiệm đau lòng của bản thân.

Vì thân hình quá khổ, cô thường xuyên bị khinh thường, chế giễu và công kích bởi những người xung quanh khiến cô rơi vào trầm cảm nặng. Sự tổn thương kéo dài ấy khiến cô bắt đầu hoài nghi chính mình.

Cô không dám mặc váy, cũng chẳng dám đụng vào những bộ quần áo đẹp — bởi trong lòng cô tin rằng mình không xứng đáng với bất kỳ điều gì tốt đẹp.

Con người rất dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh. Khi bị gắn mác là “xấu xí” và thường xuyên phải đối mặt với sự ghét bỏ, sự tự tin và tâm trạng tích cực sẽ dần bị cuốn trôi.

Lúc mới 5 tuổi, Lang Lang được cha đưa đến Bắc Kinh để học piano với một cô giáo. Nhưng 6 tháng học với cô lại là quãng thời gian ám ảnh nhất trong tuổi thơ của anh.

Dù luyện tập chăm chỉ, Lang Lang vẫn liên tục bị phủ nhận. 

Chỉ cần đánh sai một nốt, cậu lập tức bị mắng: “Em chơi tệ quá, tiếng đàn nghe chói tai! Em không có chút tài năng nào để theo đuổi âm nhạc”.

Thậm chí, cô còn nói thẳng với cha Lang Lang: “Đưa nó về Thẩm Dương đi. Với năng lực này, không có hy vọng trở thành nghệ sĩ đâu. Đừng đến đây nữa!”.

Nghe vậy, Lang Lang bật khóc và hét lên với cha: “Con sẽ không bao giờ chơi piano nữa! Con ghét đàn piano!”

Sau lần đó, suốt một thời gian dài, cậu bé Lang Lang run rẩy mỗi khi nhìn thấy cây đàn.

Sự tổn thương tinh thần là hình thức hủy hoại tàn nhẫn nhất. Khi ta liên tục bị ai đó chèn ép, hạ thấp, sự tự ti sẽ len lỏi và xâm chiếm tâm hồn ta lúc nào không hay.

Nhà biên kịch Trịnh Huệ từng nói: “Đừng để những người luôn hạ thấp bạn bước vào cuộc sống của bạn. Điều đó chỉ khiến bạn đánh mất lòng tin vào chính mình”.

Nhiều người thích hạ thấp người khác để cảm thấy mình vượt trội. Nếu phải sống gần họ quá lâu, chúng ta rất dễ mất đi sự tự tin và niềm tin vào chính mình.

Bảo vệ bản thân khỏi những mối quan hệ tiêu cực

Nhà tâm lý học Tăng Kỳ Phong từng nói: “Một người liên tục bị phủ nhận chẳng khác nào đang bị đưa ra xét xử suốt đời”. Để yêu thương chính mình, điều quan trọng là tạo ra những mối quan hệ tích cực và loại bỏ những môi trường không còn phù hợp với bạn, nơi bạn dần mất đi bản sắc và tự trọng.

Nghệ sĩ hài Quách Đức Cương từng phải đối mặt với nhiều chỉ trích trong sự nghiệp. Anh thường xuyên bị những người xung quanh hạ thấp, chê bai là thiếu tài năng, thậm chí gọi các tác phẩm của anh là “thô tục, vô nghĩa”. Nhưng qua thử thách, Quách Đức Cương đã nhận ra rằng những lời chỉ trích không phải là sự phản ánh chính xác về bản thân anh.

Một lần, khi cùng người bạn thân đến Hắc Long Giang biểu diễn, anh nhận được một lời chế giễu cay đắng từ người bạn: “Anh chỉ có vậy thôi sao? Chẳng phải năm xưa ở Thiên Tân, anh cũng chỉ là người chuyên đạo nhạc xuyên âm à?” Lời nói đó tuy đau đớn, nhưng cũng giúp anh nhận ra ai thực sự quan tâm và ai không xứng đáng để anh dành thời gian.

Chopin – thiên tài piano – đã bộc lộ tài năng từ khi còn rất trẻ, nhưng không phải ai cũng công nhận ông. Mặc dù gặp phải sự chế giễu và thờ ơ từ những người xung quanh, Chopin vẫn tiếp tục theo đuổi ước mơ của mình. Cuối cùng, quyết định dũng cảm rời bỏ quê hương và du hành khắp châu Âu đã giúp ông phát triển tài năng và ghi dấu ấn lớn trong lịch sử âm nhạc.

Như Miyazaki từng viết: “Bạn chọn ở bên ai, chính là chọn cách sống và giá trị của mình”. Điều này nhắc nhở chúng ta rằng, không phải lúc nào cuộc sống khó khăn cũng là do bản thân yếu đuối, mà đôi khi là do chúng ta đang mắc kẹt trong những mối quan hệ không hỗ trợ sự phát triển của mình.

Mỗi lời chỉ trích dù nhỏ cũng có thể dần dần làm tổn thương lòng tự trọng của bạn. Để bảo vệ bản thân và phát triển mạnh mẽ, hãy học cách tạo ra những mối quan hệ tích cực, nơi bạn được khuyến khích, tôn trọng và động viên. Từ đó, bạn sẽ cảm thấy mình xứng đáng với những điều tốt đẹp trong cuộc sống.

Sức mạnh của lời khích lệ

Khi còn học trung học, nhà văn Lâm Thanh Huyền là một chàng trai nổi loạn. Anh cảm thấy chán nản với việc học đến mức thường xuyên trốn học. Thay vì đến trường, anh vào thành phố xem phim và ghé qua các hiệu sách. Chính vì vậy, anh thường xuyên trượt môn vào cuối kỳ.

Gia đình anh rất lo lắng về thành tích học tập của anh, trong khi anh ngày càng cảm thấy tự ti và chán nản.

Khi anh quyết định bỏ học, một giáo viên mới tên là Vương Ngọc Thương đã đến lớp. Cô Vương là người cởi mở, luôn tươi cười và có thái độ lạc quan.

Ngay sau khi vào lớp, cô Vương mời Lâm Thanh Huyền đến nhà làm sủi cảo. Sau bữa ăn, cô khen ngợi anh: “Cô rất thích bài viết của em, em viết rất hay!” Cô còn động viên: “Nếu em có ý tưởng gì, có thể đến trò chuyện với cô bất cứ lúc nào. Lâm Thanh Huyền, đừng bỏ cuộc nhé!”

Lời động viên của cô Vương đã thắp lại ngọn lửa hy vọng trong anh. Từ đó, anh bắt đầu chăm chỉ học tập và tập trung vào viết lách. Không chỉ cải thiện kết quả học tập, anh còn nhận được sự ghi nhận từ các tạp chí với nhiều tác phẩm được xuất bản.

Nhiều năm sau, Lâm Thanh Huyền trở thành một nhà văn nổi tiếng. Trong một bài viết, anh chia sẻ: “Ước mơ trở thành nhà văn là khúc gỗ trôi dạt giúp tôi không bị chìm trong đại dương cuộc sống trung học. Cô Vương là người đã ngồi cùng tôi trên khúc gỗ ấy và giúp tôi điều chỉnh hướng đi”.

Được công nhận và đối xử nồng hậu thực sự có thể thay đổi con người

Trong tâm lý học có một khái niệm gọi là “Hiệu ứng Pygmalion”. Nó có nghĩa là chúng ta thường bị ảnh hưởng bởi những người xung quanh, vô thức chấp nhận sự kỳ vọng và lời khuyên từ họ.

Nếu bạn bị hạ thấp hoặc bị xúc phạm, bạn sẽ trở nên khiêm tốn và thiếu tự tin. Nhưng nếu bạn nhận được sự khích lệ, lời khen ngợi và sự tin tưởng, bạn sẽ trở nên tự tin và lạc quan hơn.

Một ví dụ điển hình là Colin T, tay trống nổi tiếng thế giới, người mắc chứng ADHD bẩm sinh và thường xuyên đập bàn. Mọi người từng chế giễu anh, nhưng thầy giáo của anh, thầy Johnson, đã động viên: “Thầy nghĩ con là một tay trống bẩm sinh”. Colin tin vào lời khen đó và cuối cùng đã trở thành tay trống đẳng cấp thế giới.

Mỗi người đều là một viên ngọc thô. Những kẻ khinh thường bạn sẽ coi bạn như đá vụn, nhưng những người trân trọng bạn sẽ nhìn thấy điểm mạnh của bạn và giúp bạn phát triển.

Như nhà văn Henry Claude từng nói: “Một kết nối thực sự sẽ thu hút trái tim, tâm trí và đam mê của bạn. Còn một kết nối xấu thường đi kèm với sự chỉ trích và thiếu hỗ trợ”.

Lời nói có thể bào mòn tinh thần và lòng tự trọng. Những người sử dụng lời nói để thao túng bạn không chỉ gây tổn thương, mà còn khiến bạn nghi ngờ chính mình. Mỗi lời họ nói có thể là một nhát dao nhỏ, dần dần làm mất đi sự tự tin và lòng tự trọng của bạn khiến bạn cảm thấy mình không xứng đáng với điều gì tốt đẹp. Chính vì vậy, nhận ra và rời xa những người này là điều cần thiết để bảo vệ bản thân và sự phát triển của chính mình. Hãy học cách bảo vệ mình bằng cách loại bỏ những mối quan hệ tiêu cực để không bị rơi vào vòng xoáy của sự tổn thương.

Cuộc sống đầy thử thách và khó khăn, nhưng những người xung quanh ta có thể tạo nên sự khác biệt lớn lao. Những lời động viên, sự tin tưởng và sự trân trọng từ họ sẽ tiếp thêm sức mạnh giúp ta vượt qua mọi thử thách. Đôi khi, chỉ một lời khích lệ đúng lúc cũng đủ thay đổi cả một cuộc đời. Chính vì vậy, hãy lựa chọn những người bạn đồng hành cẩn thận, vì họ sẽ là yếu tố quyết định trong hành trình trưởng thành của bạn. Những người hiểu và trân trọng bạn sẽ giúp bạn vươn lên, trong khi những người chỉ biết chỉ trích sẽ kéo bạn xuống. Hãy nhớ rằng, sự động viên và lòng tin sẽ là sức mạnh giúp bạn phát triển mạnh mẽ hơn trong cuộc sống.

Trúc Nhi biên dịch
Theo Aboluawang

Xem thêm

Kết giao bạn bè: Trọng nghĩa không trọng lợi

Nếu kết giao vì lợi thì khi lợi hết tình sẽ tiêu tan, vì quyền thì khi quyền mất đôi bên sẽ tuyệt giao, chỉ có kết giao vì nghĩa thì tình bạn mới được lâu…