Các nhà máy lọc dầu và cá nhân Trung Quốc bị Mỹ trừng phạt vì hỗ trợ Iran
- Bình Minh
- •
Hôm thứ Năm, ngày 9/10, Bộ Tài chính và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ lần lượt ra thông báo, áp đặt lệnh trừng phạt đối với gần 100 cá nhân, tổ chức và tàu thuyền có liên quan đến việc hỗ trợ Iran buôn bán dầu mỏ và các sản phẩm hóa dầu. Trong đó bao gồm nhiều công ty và công dân Trung Quốc.
Tòa nhà trụ sở Bộ Tài chính Hoa Kỳ (USDT) tại thủ đô Washington DC. (Nguồn: EQRoy/Shutterstock)
Bộ Tài chính Mỹ cho biết, Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài (OFAC) của bộ này đang nỗ lực tăng cường trấn áp việc xuất khẩu dầu mỏ và sản phẩm hóa dầu của Iran. OFAC đã áp đặt trừng phạt lên hơn 50 cá nhân, thực thể và tàu thuyền tham gia vào việc bán và vận chuyển dầu mỏ, cũng như khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG) của Iran.
Những đối tượng bị trừng phạt này đã góp phần thúc đẩy xuất khẩu dầu mỏ và sản phẩm dầu mỏ của Iran trị giá hàng tỷ đô la Mỹ, mang lại nguồn thu quan trọng cho chế độ Iran, qua đó giúp họ tiếp tục tài trợ cho các tổ chức khủng bố đe dọa Hoa Kỳ.
Bộ Tài chính Mỹ cũng cho biết, chiến dịch lần này nhằm vào một mạng lưới vận chuyển LPG của Iran trị giá hàng trăm triệu đô la, bao gồm hơn 20 tàu trong “hạm đội bóng ma”, một bến cảng dầu thô tại Trung Quốc, cùng một nhà máy lọc dầu độc lập kiểu “ấm trà” (teapot).
Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết, Bộ đang phá vỡ các bộ phận trọng yếu trong cỗ máy xuất khẩu năng lượng của Iran nhằm làm suy yếu dòng tiền của nước này.
Danh sách trừng phạt bao gồm Tập đoàn Hóa dầu Sơn Đông Kim Thành, một nhà máy lọc dầu “ấm trà” độc lập, đã mua hàng triệu thùng dầu Iran kể từ năm 2023. Đây là vòng trừng phạt thứ 4 mà chính quyền Trump áp đặt lên các nhà máy lọc dầu Trung Quốc vẫn tiếp tục mua dầu từ Iran.
Công ty “Cảng dầu thô Nhật Chiếu Thực Hoa” (Rizhao Shihua Crude Oil Terminal Co., Ltd.) của Trung Quốc cũng bị trừng phạt. Nhật Chiếu Thực Hoa vận hành bến cảng dầu thô tại cảng Nhật Chiếu Lam Sơn, nơi đã tiếp nhận hơn 10 tàu thuộc “hạm đội bóng ma”, trong đó có nhiều tàu hiện đang bị trừng phạt. Các tàu này đã vận chuyển hàng triệu thùng dầu Iran tới cảng Nhật Chiếu.
Lệnh trừng phạt còn bao gồm Công ty Đại lý Tàu biển Quốc tế Hòa Tín Thanh Đảo (Qingdao Hexin United International Shipping Agency Co., Ltd.), một công ty đại lý tàu biển hoạt động tại Thanh Đảo.
Bộ Tài chính Mỹ cho biết, trong năm 2024, Hòa Tín Thanh Đảo đã thay mặt Công ty Dầu khí Quốc gia Iran (NIOC) hỗ trợ hai tàu “PROGRESS V” và “SCORPIUS” dỡ gần 2 triệu thùng dầu Iran tại bến cảng Hải Nghiệp ở Thanh Đảo.
Ngoài Bộ Tài chính, hôm thứ Năm (9/10), Bộ Ngoại giao Mỹ cũng công bố các biện pháp trừng phạt đối với khoảng 40 thực thể, cá nhân và tàu thuyền, nhằm ngăn chặn nguồn thu mà chế độ Iran sử dụng để tài trợ cho chủ nghĩa khủng bố ở nước ngoài.
Các mục tiêu bị trừng phạt đều có liên quan đến thương mại dầu mỏ và sản phẩm hóa dầu của Iran. Trong đó có những khách hàng lớn nhất của Iran (xét cả về số lượng và giá trị), cùng các lãnh đạo của các công ty tham gia giao dịch này.
Đối tượng bị trừng phạt bao gồm Công ty TNHH Lưu trữ và Vận chuyển Hóa chất Hằng Dương Giang Âm (Jiangyin Foreversun Chemical Logistics Co., Ltd.), một đơn vị vận hành bến cảng hóa dầu có trụ sở tại Trung Quốc.
Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, ngày 2/2/2025, Hằng Dương Giang Âm đã giúp tàu “SUNRISE”, vốn nằm trong danh sách trừng phạt của Mỹ, neo đậu và dỡ hàng hóa hóa dầu có nguồn gốc từ Iran. Con tàu này thuộc sở hữu của Công ty Vận tải Dầu quốc gia Iran (National Iranian Tanker Company), đơn vị đang bị Mỹ trừng phạt.
Bộ Ngoại giao Mỹ cũng trừng phạt công dân Trung Quốc Cố Văn Long (Gu Wenlong), Giám đốc điều hành kiêm Chủ tịch của Hằng Dương Giang Âm.
Theo Wall Street Journal (WSJ) ngày 6/10, dù các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt của Mỹ khiến việc thanh toán tiền dầu cho Iran gần như bất khả thi, Trung Quốc khách hàng lớn nhất của Iran, đã tìm ra một kênh tài trợ ẩn để tiếp tục mua dầu và củng cố quan hệ kinh tế.
Các quan chức phương Tây tiết lộ với WSJ rằng, thỏa thuận bí mật này đã cung cấp một phao cứu sinh tài chính cho nền kinh tế Iran, đồng thời giúp Trung Quốc lách các biện pháp trừng phạt của Washington.
WSJ lưu ý, hệ thống trao đổi hàng hóa này hoạt động bằng cách tránh né hoàn toàn hệ thống ngân hàng quốc tế, làm sâu sắc thêm mối quan hệ kinh tế giữa hai đối thủ của Mỹ.
Cơ chế vận hành bí mật được các quan chức phương Tây, bao gồm cả Mỹ, mô tả như sau: Dầu của Iran được vận chuyển đến Trung Quốc. Đổi lại, các công ty Trung Quốc được nhà nước hậu thuẫn sẽ xây dựng cơ sở hạ tầng tại Iran.
Vòng lặp này được hoàn tất nhờ sự tham gia của hai bên chủ chốt của Trung Quốc: một công ty bảo hiểm nhà nước và một tổ chức tài chính bí mật.
Xem thêm
Từ khóa Công ty Trung Quốc Iran Bộ Tài chính Mỹ
