Trong khi các doanh nghiệp ô tô ngoại “than” quy định mới không phù hợp thông lệ quốc tế và làm khó hoạt động nhập khẩu xe, thì doanh nghiệp nội cho rằng việc này tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng.

ô tô nhập khẩu
Không 1 chiếc ô tô nào nhập cảng TP.HCM trong tháng đầu năm 2018. (Ảnh: Laitr Keiows/commons.wikimedia.org)

Ngày 26/2, Văn phòng Chính phủ tổ chức buổi đối thoại liên quan đến các khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện Nghị định 116 quy định điều kiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng ô tô cùng Thông tư 03 của Bộ GTVT.

Cuộc đối thoại diễn ra trong bối cảnh “đường vào” của ô tô ngoại gần như đã bị đóng kín cửa kể từ thời điểm Nghị định 116 có hiệu lực. Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy, đầu năm 2018 đến nay, số lượng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu về Việt Nam sụt giảm mạnh, số xe qua cảng chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Tại hội nghị, có hai luồng ý kiến trái chiều giữa các doanh nghiệp ô tô ngoại và doanh nghiệp nội. Trong khi khối ngoại “than” quy định mới không phù hợp thông lệ và làm khó hoạt động nhập khẩu xe, thì doanh nghiệp nội cho rằng việc này tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng.

Không phù hợp với thông lệ quốc tế

Các doanh nghiệp ngoại như Toyota, Ford, GM… bày tỏ quan ngại khi cho rằng một số quy định hành chính trong Nghị định 116 không theo thông lệ quốc tế, làm gián đoạn và hầu như ngưng trệ hoạt động nhập khẩu ô tô vào Việt Nam.

xe ô tô nhập khẩu
(Số liệu: Tổng cục Hải quan | Đồ họa: Trí thức VN)

Cụ thể, các doanh nghiệp ngoại cho rằng quy định về “giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô nhập khẩu được cấp bởi cơ quan, tổ chức có thẩm quyền nước ngoài” là không phù hợp với thông lệ quốc tế. Các nước chỉ cấp chứng nhận với xe lưu hành trong nước, chứ không chứng nhận cho xe xuất khẩu.

Ngoài ra, quy định kiểm định theo từng lô đối với xe nhập khẩu cũng được cho là gây khó khăn, tốn kém cho doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp này cũng không đồng tình với quy định phải có đường thử xe có chiều dài tối thiểu 800m bởi gây ra những khó khăn và tốn kém chi phí đầu tư. Hơn nữa, các hãng xe có những công nghệ khác nhau để bảo đảm chất lượng, không nhất thiết phải có đường thử dài 800m…

>> Nikkei: Honda và Toyota tuyên bố ngừng xuất khẩu ô tô vào Việt Nam vì quy định ngặt nghèo

Phát biểu tại hội nghị, ông Phạm Văn Dũng, Tổng giám đốc Ford Việt Nam cho biết doanh nghiệp chỉ có thời gian chuẩn bị rất ngắn trước khi Nghị định 116 có hiệu lực. Hiện Ford vẫn chưa dám nhận đơn hàng bởi nếu xe không đạt yêu cầu sẽ phải buộc tái xuất, nhưng tái xuất đi đâu là cả một vấn đề, do các nước có những yêu cầu khác nhau.

Đảm bảo môi trường cạnh tranh bình đẳng

Trong khi đó, đại diện các doanh nghiệp trong nước như: Trường Hải, Hyundai Thành Công lại có ý kiến trái ngược.

Ông Trần Bá Dương, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Trường Hải cho rằng giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại là rất cần thiết để bảo vệ môi trường, bảo đảm an toàn cho người sử dụng. Thêm vào đó, ông Dương cho rằng giấy chứng nhận này không nhất thiết phải do cơ quan Nhà nước các nước cấp, mà có thể do các tổ chức có thẩm quyền khác. Chẳng hạn xe của Đức có thể xin các giấy chứng nhận từ các tổ chức ở quốc gia khác.

Chia sẻ sự đồng tình với ô tô Trường Hải, ông Lê Ngọc Đức – Tổng Giám đốc Hyundai Thành Công bày tỏ quan điểm: Nếu ô tô sản xuất trong nước phải qua thử nghiệm thì xe nhập khẩu cũng phải thử nghiệm, còn giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại là cơ sở đầu tiên để các cơ quan Nhà nước và cả người tiêu dùng đánh giá, xem chiếc xe nhập khẩu có đáp ứng được yêu cầu hay không.

Đại diện các doanh nghiệp trong nước cho rằng Nghị định 116 tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các doanh nghiệp sản xuất và nhập khẩu ô tô. Do đó, các doanh nghiệp này đề nghị không nên hoãn việc thực thi Nghị định.

Các giải pháp sẽ được đưa ra vào tuần tới

Chia sẻ với các doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải và Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ cho biết Nghị định 116 đưa ra dựa trên các yêu cầu bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, bảo vệ môi trường, bảo đảm môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các doanh nghiệp. Lãnh đạo hai bộ đồng thời cho biết họ sẽ tiếp thu ý kiến và không có ý định tạo rào cản cho doanh nghiệp.

Điều hành buổi đối thoại, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng nói sẽ xem xét thấu đáo mọi khía cạnh của vấn đề được các doanh nghiệp nêu ra tại hội nghị, đồng thời cho biết Chính phủ sẽ tiếp tục nổ lực cải thiện môi trường kinh doanh, cắt bỏ các rào cản, thủ tục bất hợp lý.

Ông Dũng cho biết trong tuần sau sẽ họp các bộ, cơ quan để đưa ra giải pháp sớm nhất. Ông cũng đề nghị Bộ Công Thương, Bộ GTVT và các cơ quan liên quan đưa ra các lý giải thỏa đáng với doanh nghiệp.

Sự sụt giảm nghiêm trọng về số lượng xe nhập khẩu đã khiến nhiều dòng xe bị khan hàng và giá bị đẩy lên cao, đồng thời ô tô cũ cũng được đà tăng giá theo, chiếc xe có giá tầm trung tăng từ 20 – 30 triệu đồng, còn xe cũ dòng cao cấp cũng theo đà tăng giá hàng trăm triệu đồng/chiếc.

Trước đó, thông tin từ Nikkei Asian Review cho hay hai nhà sản xuất ô tô hàng đầu của Nhật Bản là Toyota Motor và Honda Motor vừa quyết định ngừng việc xuất khẩu xe sang Việt Nam từ năm 2018 do ảnh hưởng bởi Nghị định 116.

Minh Sơn

Xem thêm: