Anh, Đức, Pháp ủng hộ Mỹ đổ lỗi Iran tấn công cơ sở dầu Ả Rập Saudi

Anh, Đức và Pháp hôm thứ Hai (23/9) đã phát đi tuyên bố chung bày tỏ ủng hộ Mỹ và đổ lỗi Iran tấn công vào các cơ sở dầu mỏ của Ả Rập Saudi tuần trước. Các cường quốc Châu Âu này cũng thúc giục Tehran đồng ý bước vào đàm phán với các siêu cường quốc tế về các chương trình hạt nhân, tên lửa của nước này, cũng như các vấn đề an ninh khu vực.

Embed from Getty Images

Các nước Châu Âu nêu trên ban hành tuyên bố chung sau khi Thủ tướng Anh Boris Johnson, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron gặp nhau tại Liên Hiệp Quốc bên lề phiên họp thường niên của các nhà lãnh đạo thế giới ở New York.

Tuy nhiên, theo Reuters, Iran đã loại trừ khả năng tham gia đàm phán một thỏa thuận mới với các cường quốc thế giới. Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif hôm 23/9 đăng tweet nói rằng các đối tác Châu Âu đã thất bại trong việc thực hiện cam kết của họ theo thỏa thuận hạt nhân 2015.

Các nhà lãnh đạo Châu Âu đã từng nỗ lực xoa dịu xung đột leo thang giữa Tehran và Washington kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump rút nước Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran vào năm ngoái.

Mỹ sau đó đã tái áp đặt chế tài lên Iran và ngày càng siết chặt chúng. Iran phản ứng bằng việc phá vỡ dần dần các cam kết trong thỏa thuận 2015 và chế độ này đặt hạn chót vào tháng Mười sẽ gia tăng chương trình hạt nhân của mình nếu các nước Châu Âu không cứu được thỏa thuận bằng việc bảo vệ nền kinh tế Iran trước các chế tài của Mỹ.

Trong tuyên bố chung hôm 23/9, Anh, Đức và Pháp nhấn mạnh: “Đã đến lúc Iran phải chấp nhận đàm phán về một khung dài hạn cho chương trình hạt nhân của họ, cũng như các vấn đề liên quan tới an ninh khu vực, bao gồm các chương trình tên lửa và các loại vũ khí khác.”

Căng thẳng giữa Iran và phương Tây gia tăng vào ngày 14/9 sau khi hai cơ sở dầu mỏ của Ả Rập Saudi bị tấn công phá hoại bằng tên lửa và máy bay không người lái. Cả Ả Rập Saudi và Mỹ đều đổ lỗi Iran thực hiện vụ tấn công này. Nhưng Tehran phủ nhận trách nhiệm, và nhóm phiến quân Houthi có liên kết với Iran tại Yemen – đang trong cuộc chiến với một liên minh do Ả Rập Saudi lãnh đạo – đã lên tiếng nhận trách nhiệm vụ tấn công.

“Chúng tôi biết rõ rằng Iran chịu trách nhiệm vụ tấn công này. Không có lời giải thích hợp lý nào khác. Chúng tôi ủng hộ các cuộc điều tra đang tiến hành để thu thập thêm chi tiết,” tuyên bố chung của Anh, Đức, Pháp khẳng định.

Tổng thống Pháp Macron đã từng lãnh đạo một nỗ lực của Châu Âu trong mùa hè qua nhằm tìm kiếm nhượng bộ giữa Mỹ và Iran. Ông Macron dự định và mong muốn sử dụng cuộc họp Liên Hiệp Quốc tại New York tuần này để khôi phục quan hệ ngoại giao, dù vậy những nỗ lực của tổng thống Pháp đã bị đình trệ trong vài tuần gần đây.

Khi được hỏi về nỗ lực làm trung gian hòa giải của ông Macron, Tổng thống Trump nói: “Chúng tôi không cần trung gian hòa giải… Họ (Iran) biết gọi cho ai.”

Trong khi đó, Đặc phái viên của Mỹ về Iran, ông Brian Hook hôm 23/9 đã nói rằng Mỹ sẽ tăng cường áp lực lên Iran.

Mỹ đang tìm cách giải quyết vấn đề này thông qua ngoại giao và nỗ lực đa phương, và có cả vai trò của Liên Hiệp Quốc trong đó, ông Hook nói nhưng không nêu rõ chi tiết.

Phát biểu sau khi đặt chân tới New York hôm 23/9, Tổng thống Iran Rouhani nói rằng thông điệp của Iran với thế giới là “hòa bình, ổn định và chúng tôi cũng muốn nói với thế giới rằng tình hình tại Vịnh Ba Tư là rất nhạy cảm”, theo hãng tin nhà nước Iran, IRNA.

Như Ngọc

Xem thêm: