Bất chấp Trung Quốc dụ dỗ, eSwatini vẫn giữ quan hệ đồng minh với Đài Loan

Vương quốc eSwatini, tên cũ là Swaziland, hiện tại là nước Châu Phi duy nhất thiết lập quan hệ đồng minh với Đài Loan. Tuần tới, Quốc vương nước này sẽ ở nhà tổ chức lễ hội Múa Gậy truyền thống, không tới Bắc Kinh dự một hội nghị thượng đỉnh lớn gồm nhiều nước Châu Phi.

Embed from Getty Images

Quốc vương Mswati III của eSwatini phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vào kỳ họp thứ 70 năm 2015.

Bằng việc cho vay và gia tăng áp lực ngoại giao, Trung Quốc đã mua chuộc nhiều nước Châu Phi rời bỏ Đài Loan để quay sang đặt quan hệ ngoại giao với chế độ Bắc Kinh, gần nhất trong tháng Năm, Burkina Faso đã chấm dứt quan hệ đồng minh với Đài Bắc để ngả về Trung Quốc Đại Lục. Bất chấp những món lợi khổng lồ mà Bắc Kinh đưa ra, eSwatini vẫn kiên quyết gắn chặt với Đài Loan – một hòn đảo dân chủ tự do mà chính quyền cộng sản Trung Quốc luôn tuyên bố là tỉnh ngoài khơi xa của mình.

“Họ là đối tác chính của chúng tôi”, Ngoại trưởng eSwatini, Mgwagwa Gamedze nói như vậy về Đài Loan và thêm rằng: “Do đó họ (Trung Quốc) phải quên đi việc có chúng tôi trong hàng ngũ của họ”.

Phát ngôn viên chính phủ eSwatini và cũng là phát ngôn viên của Quốc vương Mswati III cho biết Đài Loan đối xử tốt với họ.

“Nhân dân eSwatini đã thu được lợi ích từ mối quan hệ thân thiện đang tồn tại với Đài Loan từ khi chúng tôi giành độc lập từ 50 năm trước. Đất nước này đạt được lợi ích và mở rộng lợi ích tới giới lãnh đạo”, ông Simelane nói.

“Các bác sĩ Đài Loan tiếp tục là trụ cột trong hệ thống y tế của chúng tôi”, ông Simelane nói thêm.

Theo Reuters, tuần tới Trung Quốc sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh tại Bắc Kinh với sự tham gia của nhiều nước Châu Phi đang vay nợ và nhận đầu tư từ Trung Quốc. Chủ tịch Tập Cận Bình được cho là sẽ sử dụng hội nghị thượng đỉnh Châu Phi này để đề xuất một gói trợ cấp và cho vay mới rất hào phóng tới lục địa đen.

Chế độ Bắc Kinh vài tuần qua cũng đã đánh tiếng mời Quốc vương Mswati III của eSwatini tham gia thượng đỉnh Châu Phi, nhưng theo thông tin mới nhất từ Rueters, vị vua của vương quốc cuối cùng của Châu Phi đã quyết định ở nhà để tổ chức lễ hội múa gậy truyền thống cùng người dân eSwatini.

Phát ngôn viên Simelane cho hay: “Mọi nơi trên thế giới, văn hóa là linh hồn của một quốc gia, chỉ có một kẻ khờ dại chính trị mới đặt một cuộc họp khu vực lên trên linh hồn của quốc gia”.

Trong khi đó, phía Đài Loan nói rằng mối quan hệ của họ với eSwatini là vững chắc. Tổng thống Thái Anh Văn cũng mới tới thăm vương quốc Châu Phi này vào tháng Tư.

Quốc vương Mswati III chưa đưa ra bình luận về cuộc đấu tranh ngoại giao hiện tại. Tuy nhiên, mới đây hồi tháng Sáu, ông cũng đã tới Đài Loan tham dự các cuộc tập trận quân sự và dự lễ tốt nghiệp của một trong những người con trai của ông đang học tập tại Đài Loan.

Từ năm 1975, Đài Loan đã đổ những khoản tiền lớn vào nhiều dự án tại eSwatini, trong đó có một bệnh viện, một dự án điện khí hóa nông thôn và một sân bay mới.

Mối quan hệ giữa Đài Loan và eSwatini cũng nhận một số chỉ trích từ nội bộ vương quốc Châu Phi. Một số người phê bình nói rằng mối quan hệ của eSwatini với Đài Bắc chỉ đem đến lợi ích cho quốc vương. Ông Mswati III trong năm nay đã nhận chuyển giao từ hãng hàng không China Airlines của Đài Loan một chiếc máy bay Airbus A340-300, đã được tân trang lại ở Đức.

Ông Petros Magagula, giảng viên khoa học chính trị tại Đại học eSwatini đặt câu hỏi về lợi ích khi quan hệ ngoại giao với Đài Loan: “Đất nước có thực sự đạt lợi ích từ một nhà nước bị cô lập? hay chỉ lãnh đạo có lợi khi quan hệ với Đài Loan”.

Trả lời câu hỏi của Reuters về việc eSwatni sẽ có lợi khi quan hệ với Trung Quốc, Bộ Ngoại giao Đài Loan nói: “Đài Loan có mối quan hệ sâu sắc, thân thiện và ổn định với eSwatini… và viễn cảnh hợp tác tương lai giữa hai nước là lạc quan. Chính phủ Đài Loan cũng sẽ giúp nâng cao đời sống của người dân eSwatini bằng bất kỳ cách nào mà chúng tôi có thể”.

Một nhà kinh tế học làm việc cho chính phủ eSwatini nói với Reuters với điều kiện giấu tên rằng đất nước của ông nên liên kết với Trung Quốc – nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

“Tôi không hiểu tại sao chúng tôi lại chết dính với Đài Loan. Nhiều nước Châu Phi gia nhập cùng Trung Quốc đã có nền kinh tế phát triển”, nhà kinh tế học này nói.

Ông Njabulo Dlamini, quan chức cao cấp của Đảng Cộng sản Swaziland cho rằng mối quan hệ với Đài Loan chỉ đem lại “lợi ích tài chính cho [quốc vương] Mswati và gia đình hoàng gia”. Đảng Cộng sản Swaziland bị cấm hoạt động tại eSwatini vì có liên kết với chính quyền cộng sản Trung Quốc.

Theo Reuters, vào tháng Bảy, Trung Quốc cho biết họ sẽ đầu tư 14,7 tỷ USD vào Nam Phi, đất nước gần như bao quanh toàn bộ vương quốc eSwatini.

Chính quyền cộng sản Trung Quốc cũng đang tìm mọi cách để mua chuộc các đồng minh ít ỏi của Đài Loan. El Salvador là nước mới nhất bỏ Đài Loan để đi theo tiếng gọi của đồng Nhân Dân Tệ. Hiện tại Đài Bắc chỉ còn lại 17 đồng minh, chủ yếu là các nước nhỏ và kém phát triển tại Trung Mỹ và Thái Bình Dương.

Thanh Long

Xem thêm: