Vào thứ Sáu (17/10), Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent cho biết ông sẽ gặp Phó Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Hà Lập Phong vào tuần tới tại Malaysia. Cuộc gặp này có thể quyết định việc Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình có tổ chức hội nghị thượng đỉnh tại Hàn Quốc vào cuối tháng theo kế hoạch hay không.

Bessent Ha Lap Phong
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent (trái) và Phó Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Hà Lập Phong. (Ảnh ghép)

Thứ Sáu, Tổng thống Trump đón tiếp Tổng thống Ukraine Zelensky tại Nhà Trắng. Sau cuộc gặp, ông Bessent tiết lộ với báo chí rằng ông sẽ điện đàm với ông Hà Lập Phong vào tối thứ Sáu và gặp trực tiếp vào tuần tới tại Malaysia.

Cuộc điện đàm và hội đàm này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng Mỹ – Trung leo thang rõ rệt, khi Bắc Kinh vừa tuyên bố kiểm soát xuất khẩu toàn diện đối với tất cả các loại đất hiếm và khoáng sản trọng yếu, dự kiến sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ông Trump cảnh báo sẽ tăng thuế 100% đối với hàng Trung Quốc trước thời hạn

Ông Bessent tuyên bố công khai tại phòng họp Nhà Trắng rằng việc Trung Quốc kiểm soát xuất khẩu đất hiếm là “một động thái leo thang thực chất không có lý do”.

Tổng thống Trump đã cảnh báo sẽ áp thuế mới 100% đối với hàng hóa Trung Quốc như một biện pháp đáp trả. Ông nói vào thứ Sáu rằng điều này sẽ nâng mức thuế trung bình đối với hàng Trung Quốc lên 157%, cao hơn mức 145% đã áp dụng trước khi đạt được thỏa thuận đình chiến tại Geneva hồi đầu năm.

Biện pháp kiểm soát của ĐCSTQ đối với đất hiếm sẽ có hiệu lực từ ngày 1/12. Ông Trump đe dọa sẽ áp thuế và thực hiện các biện pháp trả đũa vào ngày 1/11 nhưng ông cho biết có khả năng sẽ áp dụng sớm hơn.

Do Trung Quốc bất ngờ siết chặt kiểm soát đất hiếm, ông Trump từng ám chỉ rằng việc gặp mặt ông Tập Cận Bình không còn ý nghĩa gì. Nhưng có vẻ sau đó ông đã thay đổi quyết định.

Tổng thống nói: “Có vẻ hội nghị vẫn sẽ diễn ra. Phía họ (Trung Quốc) muốn gặp chúng tôi, và chúng tôi cũng sẵn lòng gặp mặt… Chúng ta hãy chờ xem.”

Washington nêu tên “sói chiến” Lý Thành Cương; Chuyên gia: Chỉ làm theo lệnh cấp trên

Ông Bessent và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer đã mạnh mẽ chỉ trích động thái leo thang của ĐCSTQ trong những ngày gần đây, khẳng định Bắc Kinh đang cố tình phá hoại kinh tế toàn cầu.

Bộ trưởng Tài chính nói: “Có thể đây là một mô hình kinh doanh kiểu Lenin, cho rằng làm tổn hại khách hàng của mình là một ý tưởng hay, nhưng họ lại là nhà cung cấp lớn nhất thế giới… Nếu họ muốn làm trì trệ kinh tế toàn cầu, cuối cùng họ sẽ là bên bị ảnh hưởng nặng nề nhất.”

Ông Bessent còn ám chỉ rằng ông Tập có thể không biết gì về hành động đất hiếm này, đồng thời hướng sự chú ý về phía trưởng đoàn đàm phán thương mại Lý Thành Cương dưới quyền ông Hà Lập Phong.

Tuy nhiên, truyền thông cho biết các cựu quan chức Mỹ từng làm việc với ông Lý Thành Cương đều cho rằng ông  chỉ là người làm theo lệnh cấp trên.

Bắc Kinh cáo buộc Mỹ đạo đức giả, cho rằng kể từ sau cuộc gặp tại Madrid, chính quyền Trump đã thực hiện các biện pháp kiểm soát xuất khẩu với doanh nghiệp Trung Quốc. Mỹ bác bỏ cáo buộc, nhấn mạnh rằng Bắc Kinh đã bắt đầu chuẩn bị các quy định kiểm soát xuất khẩu mới từ tháng Tám và còn cử “sói chiến” Lý Thành Cương sang Mỹ để đưa ra lời đe dọa.

Một số người hiểu rõ cách ứng phó của Chính phủ Mỹ với các động thái của Trung Quốc nhận định, họ không lạc quan về việc Bắc Kinh sẽ thay đổi lập trường và gỡ bỏ kiểm soát xuất khẩu.

Trung Quốc chơi quân bài đất hiếm, đồng minh quay về phía Mỹ

Việc Bắc Kinh áp dụng quy định mới hạn chế xuất khẩu đất hiếm đang tạo thuận lợi cho ông Trump có cơ hội củng cố lại mối quan hệ đồng minh vốn bị xa cách do chiến tranh thương mại, cùng hợp tác chống lại chính sách bắt nạt kinh tế của ĐCSTQ.

Trong tuần này, tại Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo kinh tế toàn cầu diễn ra ở Washington D.C., việc đối phó với quy định kiểm soát xuất khẩu đất hiếm mới của ĐCSTQ là vấn đề trọng tâm.

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Đức Lars Klingbeil hôm thứ Sáu công khai chỉ trích quyết định siết chặt xuất khẩu đất hiếm của Bắc Kinh, cho rằng động thái này “đe dọa” nền kinh tế Đức và châu Âu.

Ông nói: “Chúng tôi đã nói rõ trong nội bộ nhóm G7, chúng tôi không ủng hộ việc làm của phía Trung Quốc.” Ông nói tiếp: “Bây giờ tôi thực sự hy vọng hội nghị giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ giải quyết được nhiều vấn đề.”

Cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro, khi tham dự sự kiện của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại ở New York vào thứ Sáu, tiết lộ rằng trước đây khi nói về các mối đe dọa từ ĐCSTQ đối với Mỹ, ông thường gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí đôi khi không thể thuyết phục được người trong Nhà Trắng.

Ông nói rằng kể từ khi ĐCSTQ tăng cường kiểm soát đất hiếm, “cả New Delhi lẫn Tokyo đều đang thể hiện thái độ cảnh giác với Bắc Kinh.”

“Bây giờ tôi không cần phải thuyết phục ai nữa rằng Trung Quốc đang dùng sức mạnh sản xuất để chống lại các nước đó.” ông Navarro nói.

Theo Lâm Yến / Epoch Times