Chính quyền Trump xem xét lại tình trạng thẻ xanh của công dân 19 nước: Ai sẽ bị ảnh hưởng?

Lâm Yến
•
Chủ Nhật, 30/11/2025

Sau khi một tay súng quốc tịch Afghanistan tấn công hai binh sĩ Vệ binh Quốc gia, khiến 1 người thiệt mạng và 1 người bị thương nặng, Tổng thống Trump đã chỉ thị cho các quan chức liên bang rà soát lại toàn bộ quyền thường trú nhân (tức thẻ xanh) của công dân đến từ 19 quốc gia bị liệt vào diện “nguy cơ cao”.

Thư chào mừng nhập cư và cận cảnh Thẻ Xanh. Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ. (Nguồn ảnh: Trang web của USCIS)

Cơ quan Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS) hôm thứ Năm (27/11) chính thức công bố quyết định này. Theo thông báo chính sách mới, USCIS đưa vào áp dụng một nguyên tắc hướng dẫn về “yếu tố bất lợi theo quốc tịch” (country-specific negative factors), cho phép viên chức di trú sử dụng quốc tịch thuộc nhóm nước có nguy cơ cao làm một trong những căn cứ để hủy bỏ hoặc từ chối tư cách thường trú, qua đó mở rộng đáng kể quyền quyết định của họ.

Chính sách này có hiệu lực ngay lập tức, áp dụng với mọi công dân 19 nước nói trên “đã nhập cảnh Hoa Kỳ trước đây” và hiện đang giữ thẻ xanh; những người này sẽ đối mặt với đợt xem xét bổ sung, thậm chí có thể bị tước tư cách cư trú hợp pháp.

Những đối tượng bị ảnh hưởng

Hướng dẫn mới áp dụng cho người di trú đến từ các quốc gia: Afghanistan, Myanmar, Tchad, Cộng hòa Congo, Guinea Xích Đạo, Eritrea, Haiti, Iran, Libya, Somalia, Sudan, Yemen, Burundi, Cuba, Lào, Sierra Leone, Togo, Turkmenistan và Venezuela.

Quan chức phụ trách đối ngoại của Bộ An ninh Nội địa Tricia McLaughlin viết trên mạng xã hội X rằng thông báo mới của USCIS nhắm vào “thân phận của những người đã được đưa vào Mỹ trước đây”. Điều này có nghĩa là những người mang quốc tịch 19 nước nói trên và đang sống tại Mỹ sẽ phải trải qua các đợt kiểm tra bổ sung.

Chính sách đồng thời áp dụng cho những người đang nộp đơn điều chỉnh quy chế (chẳng hạn xin thẻ xanh), cũng như những trường hợp xin gia hạn lưu trú hoặc xin đổi diện không di dân. “Không di dân” thường chỉ những người nước ngoài cư trú tạm thời ở Mỹ.

Những kết quả có thể xảy ra?

Giới chức có thể tìm cách trục xuất một bộ phận người có thẻ xanh bị đánh giá là tiềm ẩn nguy cơ đối với an ninh quốc gia. USCIS cho biết sự thay đổi này sẽ giúp nhân viên xét duyệt đánh giá tốt hơn liệu một người có “gây đe dọa cho an ninh công cộng và an ninh quốc gia hay không”.

Tuy nhiên, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Chính sách Di trú Andrew Selee nói với tờ USA Today rằng, trừ khi viên chức di trú có thể chứng minh trước tòa di trú rằng một cá nhân thực sự là mối đe dọa an ninh, chính phủ sẽ rất khó trục xuất người đã có quy chế thường trú.

Ông dẫn ví dụ: trong nhiệm kỳ trước, chính quyền Trump từng tìm cách dùng lập luận an ninh để trục xuất một số sinh viên nước ngoài thân Palestine tham gia vận động chính trị, nhưng việc này kéo theo kiện tụng và một số người đến nay vẫn còn được phép cư trú hợp pháp tại Mỹ.

Bản tin của USA Today cho biết, khi tòa án quyết định ai đủ điều kiện được cấp quy chế cư trú hợp pháp, họ thường dành cho chính phủ biên độ quyết định rộng hơn; nhưng khi xét tới việc tước bỏ quy chế đó, các tiêu chuẩn pháp lý được áp dụng chặt chẽ hơn nhiều.

USA Today nhận định, mức độ ảnh hưởng đối với những người đã có thẻ xanh hiện tại có lẽ sẽ thấp hơn so với các hồ sơ xin mới trong tương lai.

Chính sách này có thể bị kiện ra tòa hay không?

USCIS cho biết chính sách mới được ban hành dựa trên thẩm quyền mà Đạo luật Di trú và Quốc tịch (INA) trao cho Tổng thống, trong đó có quy định nếu việc cho “toàn bộ người nước ngoài hay bất kỳ nhóm người nước ngoài, bất kể với tư cách di dân hay không di dân” nhập cảnh vào Mỹ được cho là gây tổn hại đến lợi ích quốc gia, Tổng thống có thể thông qua tuyên bố để đình chỉ hoặc hạn chế họ nhập cảnh.

Tổ chức nghiên cứu American Immigration Council lưu ý, dù điều khoản này có phạm vi rất rộng, nó vẫn không trao cho Tổng thống quyền lực “không giới hạn”. Trong nhiệm kỳ đầu, chính quyền Trump cũng từng viện dẫn chính điều khoản này để ban hành lệnh cấm nhập cảnh đối với một số nước Hồi giáo – thường được gọi là “Muslim ban” – và đã đối mặt với nhiều vụ kiện, buộc Nhà Trắng phải ba lần thu hẹp phạm vi sắc lệnh. Mãi đến khi Tối cao Pháp viện ra phán quyết cuối cùng, lệnh hành pháp này mới được xác nhận còn hiệu lực.