Hôm thứ Tư (28/5), Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tuyên bố rằng Mỹ sẽ bắt đầu thu hồi thị thực (visa) của sinh viên Trung Quốc, bao gồm cả những sinh viên “có liên hệ với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) hoặc đang theo học trong các lĩnh vực then chốt”.

rubio id14514943 EpochImages 1329235186 l 1
Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Marco Rubio làm chứng trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện tại Đồi Capitol ở Washington, ngày 20/5/2025. (Ảnh: Madalina Vasiliu/ Phóng viên Nhà Trắng của The Epoch Times)

Các phân tích cho rằng ĐCSTQ từ lâu đã lợi dụng sinh viên và học giả Trung Quốc để làm “đại lý hải ngoại”, tiến hành thâm nhập và phá hoại, bao gồm cả việc đánh cắp bí mật thương mại, công nghệ và quốc gia của Mỹ. Việc Mỹ thu hồi visa sinh viên Trung Quốc là hành động “cầm máu”, đồng thời thể hiện chính quyền Trump không còn ảo tưởng gì về ĐCSTQ, và kêu gọi sinh viên Trung Quốc tại Mỹ nhanh chóng cắt đứt liên hệ với chính quyền Bắc Kinh.

Mỹ sẽ thu hồi visa của hai loại sinh viên Trung Quốc; Phân tích: Hành động cầm máu

Ngày 28/5, Ngoại trưởng Mỹ Rubio đăng trên nền tảng mạng xã hội X rằng: “Mỹ sẽ bắt đầu thu hồi visa của sinh viên Trung Quốc, bao gồm những người có liên hệ với ĐCSTQ hoặc đang theo học trong các lĩnh vực then chốt.”

Sau đó, Bộ Ngoại giao Mỹ ra một tuyên bố có tiêu đề “Quy định visa mới sẽ ưu tiên nước Mỹ, không phải Trung Quốc”, nói rằng dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump, Bộ Ngoại giao sẽ hợp tác với Bộ An ninh Nội địa để tích cực thu hồi visa của sinh viên Trung Quốc thuộc các diện nói trên.

Tuyên bố viết: “Chúng tôi cũng sẽ sửa đổi các tiêu chuẩn visa nhằm tăng cường việc xem xét kỹ lưỡng mọi đơn xin visa từ Trung Quốc đại lục và Hồng Kông trong tương lai.”

Ngày 29/5, Tiến sĩ Lâm Hiểu Húc, Ủy viên Ủy ban Đối phó với Khủng hoảng hiện tại từ ĐCSTQ, phát biểu với tờ Epoch Times rằng ĐCSTQ từ lâu đã lợi dụng sinh viên và học giả Trung Quốc để đánh cắp bí mật thương mại, công nghệ và quốc phòng.

“Việc này không chỉ liên quan đến việc đánh cắp tài sản trí tuệ, mà còn là vấn đề an ninh quốc gia. Mỹ hiện đang có hành động này như một biện pháp cầm máu.”

Chủ tịch Tổ chức Quốc tế Điều tra bức hại Pháp Luân Công, ông Uông Chí Viễn cũng nói với Epoch Times rằng hành động của Mỹ với hai nhóm sinh viên Trung Quốc này là rất khôn ngoan: “Thứ nhất là những người có liên hệ với ĐCSTQ, như từng gia nhập Đảng, Đoàn Thanh niên hay Đội Thiếu niên, và nhận nhiệm vụ từ chính quyền khi ra nước ngoài. Thứ hai là những người đánh cắp công nghệ trong các lĩnh vực then chốt, đây là điều mà ĐCSTQ luôn tìm cách thực hiện.”

Ông cho biết các xã hội phương Tây, đại diện là Mỹ, ngày càng nhận thức rõ sự thâm nhập và phá hoại từ ĐCSTQ. Nhiều sinh viên Trung Quốc bị lừa gạt hoặc ép buộc làm những việc gây hại cho Mỹ và cộng đồng quốc tế, và Mỹ buộc phải phản ứng, “đây là hậu quả từ sự thâm nhập và phá hoại toàn diện của ĐCSTQ”.

Mỹ tạm dừng phỏng vấn cấp visa sinh viên; Phân tích: Nhắm thẳng vào ĐCSTQ

Tổng số sinh viên trong các cơ sở giáo dục bậc cao tại Mỹ hiện nay gần 19 triệu, trong đó sinh viên quốc tế chiếm khoảng 5,9%.

Theo dữ liệu từ Hiệp hội Giáo dục Quốc tế trong năm học 2023–2024, Mỹ có hơn 1,1 triệu sinh viên quốc tế. Ấn Độ lần đầu tiên vượt Trung Quốc, trở thành quốc gia có số lượng sinh viên lớn nhất tại Mỹ, với khoảng 332.000 người, tăng 23% so với năm trước và chiếm gần 29,4% tổng số sinh viên quốc tế. Sinh viên từ Trung Quốc Đại Lục giảm 4,2%, còn khoảng 277.000 người.

Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ xác nhận với Epoch Times rằng Bộ đã yêu cầu tất cả đại sứ quán Mỹ trên toàn thế giới tạm dừng các cuộc phỏng vấn visa sinh viên từ ngày 27/5. Lệnh tạm dừng này nằm trong một điện tín nội bộ do ông Rubio ký và là một phần trong kế hoạch tăng cường xét duyệt, đặc biệt về mạng xã hội.

Ngày 28/5, Bộ Ngoại giao tiếp tục phát đi tuyên bố với tiêu đề: “Quy định visa mới sẽ ưu tiên nước Mỹ, không phải Trung Quốc.”

Chuyên gia về vấn đề Trung Quốc Vương Hách chia sẻ với Epoch Times rằng chính quyền Trump tăng cường kiểm tra sinh viên quốc tế, đặc biệt tập trung vào Trung Quốc vì ĐCSTQ là đối thủ lớn nhất của Mỹ.

Ông nói thêm rằng trong nhiệm kỳ đầu, ông Trump đã ban hành sắc lệnh hạn chế visa cho sinh viên Trung Quốc có liên quan đến lĩnh vực quân sự. Chính quyền hiện tại tiếp tục mở rộng các biện pháp này, nhắm vào những sinh viên có quan hệ mật thiết với ĐCSTQ hoặc học trong lĩnh vực then chốt, “bởi vì họ gây ra mối đe dọa lớn cho an ninh quốc gia và công nghệ của Mỹ”.

Trước đó, vào ngày 29/5/2020, ông Trump từng ký sắc lệnh cấm sinh viên Trung Quốc có liên hệ với quân đội ĐCSTQ được cấp visa F hoặc J – và sắc lệnh này vẫn còn hiệu lực. Theo thống kê chưa đầy đủ của China Newsvào tháng 3/2024, hơn 5.000 sinh viên và học giả Trung Quốc đã bị từ chối cấp visa hoặc trục xuất trong hơn 3 năm qua.

Ông Vương Hách cho rằng trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ – Trung ngày càng gay gắt, chính quyền Trump đang tăng cường đối phó với các thế lực liên quan đến ĐCSTQ. Dự kiến sẽ còn nhiều biện pháp khác được đưa ra trong tương lai.

“Quan hệ Mỹ – Trung dưới nhiệm kỳ hai của Trump đã bước vào một kỷ nguyên mới. Từ năm 2020, quan hệ này đã bước vào ‘chiến tranh lạnh mới’, và nhiệm kỳ tiếp theo của Trump có thể sẽ đẩy mạnh hơn nữa cuộc đối đầu đó.”

ĐCSTQ đã sớm lập pháp yêu cầu công dân ở nước ngoài thu thập tình báo

Luật Tình báo Quốc gia mà ĐCSTQ ban hành năm 2017, theo điều 7, 10 và 14, cho phép các cơ quan tình báo của họ yêu cầu các cơ quan, tổ chức và công dân hỗ trợ, hợp tác và phối hợp công việc tình báo, dù ở trong hay ngoài Trung Quốc.

Theo ông Lâm Hiểu Húc, điều này khiến cho người Trung Quốc ở nước ngoài cũng buộc phải nghe lệnh của Chính phủ ĐCSTQ. “Nhiều sinh viên và học giả Trung Quốc có thể bị biến thành công cụ thu thập thông tin cho ĐCSTQ ở nước ngoài. Đây là mối đe dọa nghiêm trọng với Mỹ, và rất khó để phân biệt.”

Ông Uông Chí Viễn cũng nói rằng: “Rất nhiều người – đặc biệt là sinh viên – dưới sức ép và dụ dỗ từ ĐCSTQ, đã phải thực hiện các nhiệm vụ đặc biệt. Đây là vấn đề cực kỳ nghiêm trọng.”

Trong vài năm gần đây, có những sinh viên Trung Quốc tại Mỹ vẫn duy trì liên lạc với ĐCSTQ, thực hiện nhiệm vụ cho chính quyền Bắc Kinh, thậm chí theo dõi, tấn công, và bài xích những người có quan điểm đối lập với chính quyền trong môi trường học thuật.

Ông Vương Hách cho biết: “Có rất nhiều ví dụ. Họ vi phạm luật pháp Mỹ, thực hiện các hoạt động đàn áp xuyên quốc gia, đánh cắp công nghệ cao, hoặc làm gián điệp cho ĐCSTQ.”

ĐCSTQ cũng đẩy mạnh chương trình quân sự – dân sự lưỡng dụng, ông Lâm Hiểu Húc cho rằng nhiều dự án nghiên cứu có vẻ cơ bản có thể được ĐCSTQ chuyển thành các dự án quân sự. “Một loạt các vấn đề này đã buộc Mỹ phải có biện pháp cứng rắn đặc biệt và hiện đang chuẩn bị thu hồi thị thực du học của sinh viên Trung Quốc.”

Bế tắc của sinh viên Trung Quốc tại Mỹ đến từ chính ĐCSTQ; Chuyên gia kêu gọi tách biệt với ĐCSTQ

Mỹ cũng đang hành động. Vào tháng Ba năm nay, các nghị sĩ Cộng hòa tại Hạ viện đã đề xuất dự luật “”Ngăn chặn ĐCSTQ do thám thông qua các biện pháp bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong giới học thuật”, còn được gọi là “Dự luật ngăn chặn visa Trung Quốc”.

Ngày 12/5, Thượng nghị sĩ bang Florida Ashley Moody nói trên Fox Business rằng: “Chúng ta đều biết công dân Trung Quốc buộc phải thu thập tình báo cho ĐCSTQ, vậy tại sao mỗi năm chúng ta vẫn cấp 300.000 visa sinh viên cho họ? Điều đó không hợp lý chút nào – và câu trả lời rất đơn giản: Chúng ta không thể tiếp tục như vậy nữa.”

Ông Lâm Hiểu Túc lưu ý rằng hiện chưa rõ định nghĩa cụ thể của Mỹ về “có liên hệ với ĐCSTQ” là như thế nào – có chỉ bao gồm đảng viên hay cả đoàn viên và đội viên không. “Tóm lại, đây là một cảnh báo quan trọng đối với người Hoa. Ý thức hệ cộng sản là mối đe dọa nghiêm trọng với Mỹ, và hành vi phá hoại từ ĐCSTQ gây tổn hại lớn cho nước Mỹ. Đây cũng là cơ hội để người Trung Quốc nhìn lại và suy ngẫm.”

Ông khuyên sinh viên và học giả Trung Quốc “Hãy nhân cơ hội này để cắt đứt quan hệ với chủ nghĩa cộng sản. Nếu có thể, hãy tuyên bố ‘tam thoái’ (thoái các tổ chức của ĐCSTQ như thoái Đảng, thoái Đoàn, thoái Đội) trên các trang web như trung tâm thoái Đảng.”

Ngày 18/8/2020, Trung tâm Phục vụ thoái Đảng Toàn cầu tuyên bố mở dịch vụ cấp giấy chứng nhận thoái Đảng trực tuyến, hỗ trợ người dân thoái xuất khỏi các tổ chức của ĐCSTQ như Đảng, Đoàn Thanh niên và Đội Thiếu niên. Giấy chứng nhận thoái Đảng do trung tâm này cấp đã được chính quyền Mỹ công nhận.

Ông Uông Chí Viễn nói, “Bạn cần có bằng chứng để chứng minh mình không còn liên hệ với ĐCSTQ. Giấy chứng nhận của Trung tâm Thoái Đảng có thể làm điều đó. Có thể đăng ký trực tuyến hoặc đến văn phòng trung tâm ở Flushing, New York để làm trực tiếp. Bạn có thể lưu bản điện tử hoặc in ra để trình bày khi cần. Hãy làm một người Trung Quốc trong sạch, không làm tay sai cho ĐCSTQ.”

Theo Hạ Tùng, Lạc Á / Epoch Times