Vào thứ Tư (ngày 8/10), cựu Giám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ James Comey đã ra hầu tòa tại tòa án liên bang ở thành phố Alexandria, bang Virginia, tuyên bố không nhận tội đối với 2 cáo buộc trọng tội được đưa ra liên quan đến phiên điều trần và cuộc điều tra của Quốc hội năm 2020. Thẩm phán đã ấn định ngày xét xử bắt đầu từ ngày 5/1/2026.

r shutterstock 675303589
Cựu Giám đốc FBI James Comey. (Ảnh: Shutterstock)

Lúc 9:41 sáng, ông Comey cùng các luật sư của mình là Patrick Fitzgerald và Jessica Carmichael bước vào phòng xử án.

Bộ Tư pháp cáo buộc Comey đã đưa ra lời khai gian dối trước Quốc hội và cản trở thủ tục của Quốc hội. Những cáo buộc này bắt nguồn từ lời khai của Comey tại phiên điều trần Thượng viện vào năm 2020 về cuộc điều tra mối quan hệ giữa chiến dịch tranh cử năm 2016 của ông Trump và Nga (thường gọi là cuộc điều tra “thông đồng Nga” hay “Russiagate”). Từ lâu, Tổng thống Trump đã lên án cuộc điều tra này là một cuộc “bức hại chính trị”.

Vụ án của ông Comey là một trong những vụ việc được chú ý nhất của Bộ Tư pháp trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump.

Comey tuyên bố không nhận tội

Sau khi nghe thẩm phán đọc các quyền của mình và 2 cáo buộc, Comey được hỏi liệu ông có hiểu các cáo buộc này không.

“Vâng, thưa thẩm phán. Cảm ơn ngài rất nhiều,” ông nói.

Ông Fitzgerald, thay mặt ông Comey, đưa ra lời biện hộ “không có tội”.

Nhóm luật sư của ông Comey nói với thẩm phán rằng họ yêu cầu xét xử nhanh bằng bồi thẩm đoàn bắt đầu vào ngày 17/12, nhưng ngày cụ thể cần được hai bên và thẩm phán thống nhất.

Thẩm phán khu vực phụ trách vụ án này là Michael S. Nachmanoff, được Tổng thống Biden bổ nhiệm, nổi tiếng với việc giữ im lặng trong phòng xử án.

“Hãy luôn nhớ rằng thẩm phán không còn là luật sư bào chữa nữa,” ông Nachmanoff từng nói trong một phiên tòa vào năm 2015, “Điều đó có nghĩa là, nhiều lúc họ nên giữ im lặng và để luật sư lên tiếng”.

Vụ án sẽ được xét xử từ ngày 5/1/2026

Sau khi nhóm luật sư tranh luận tại tòa, thẩm phán đã ấn định ngày xét xử vụ án của Comey là ngày 5/1/2026.

Được biết, các công tố viên không yêu cầu tạm giam ông Comey.

Thẩm phán yêu cầu nộp kiến nghị càng sớm càng tốt

Trong phiên điều trần ngắn, thẩm phán cảnh báo bên công tố phải nộp các kiến nghị đúng thời hạn như kế hoạch.

“Tôi sẽ không trì hoãn việc xét xử vụ án này,” Thẩm phán Nachmanoff nói. Ông cũng cho biết không muốn nhận được bản biện hộ dài quá 10 trang.

Thẩm phán cũng đã đặt thời hạn thủ tục từ ngày 19/11 đến ngày 9/12.

Luật sư của Comey giới thiệu chiến lược biện hộ

Luật sư của Comey cho biết họ có kế hoạch đặt câu hỏi về tính hợp pháp trong việc bổ nhiệm công tố viên liên bang Lindsey Halligan. Vì Halligan có mối quan hệ thân thiết với Tổng thống Trump, nên mới đưa ra cáo buộc đối với ông Comey.

Bối cảnh quan trọng của vụ án

Cáo trạng của Bộ Tư pháp đối với Comey dựa trên việc ông đã đưa ra thông tin sai lệch với Thượng viện vào cuối tháng 9/2020, khi ông làm chứng rằng bản thân ông – giống như khi làm chứng trước Thượng viện vào tháng 5/2017 – không hề cho phép rò rỉ thông tin mật liên quan đến cuộc điều tra hai ứng cử viên tổng thống năm 2016 cho truyền thông.

Từ năm 2016, ông Comey đã phụ trách hai cuộc điều tra liên quan đến hai ứng viên tổng thống của hai đảng trong cuộc bầu cử năm 2016. Một là cuộc điều tra ứng viên Đảng Dân chủ Hillary Clinton vì đã sử dụng máy chủ riêng để xử lý thông tin mật khi bà còn là Ngoại trưởng, được FBI đặt tên là “Midyear Exam”. Cuộc điều tra còn lại là về việc liệu chiến dịch tranh cử của ứng viên Đảng Cộng hòa Donald Trump có thông đồng với Nga để can thiệp vào kết quả bầu cử hay không, được FBI đặt tên là “Crossfire Hurricane”.

Việc truy tố ông Comey cũng liên quan đến 3 cuộc điều tra nội bộ của FBI, bao gồm cuộc điều tra rò rỉ nội bộ mang mật danh “Tropic Vortex” (2017–2019), báo cáo của Công tố viên đặc biệt John Durham điều tra vụ “thông đồng Nga” (2018–2019), và các báo cáo của Văn phòng Tổng Thanh tra Bộ Tư pháp do Michael Horowitz đứng đầu (năm 2018 và 2019). Các báo cáo này đều chỉ ra rằng ông Comey có thể biết hoặc đã cho phép việc rò rỉ, nhưng trước đây chưa từng bị truy tố, cho đến khi lời khai của ông tại phiên điều trần năm 2020 trở thành bằng chứng mới.

Tại các phiên điều trần Quốc hội năm 2017 và 2020, ông Comey nhiều lần phủ nhận bản thân hoặc cho phép người khác tiết lộ thông tin điều tra của FBI (bao gồm cuộc điều tra “thông đồng Nga” và cuộc điều tra “email của Hillary”).

Mặc dù cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Durham và báo cáo của Tổng Thanh tra Bộ Tư pháp đã tiết lộ các bằng chứng liên quan, ông Comey vẫn khẳng định “chưa bao giờ” rò rỉ thông tin, điều này bị bên công tố xem là hành vi “phủ nhận gấp đôi” (doubling down), và cuối cùng dẫn đến hai cáo buộc từ đại bồi thẩm đoàn: Khai man và cản trở điều tra của Quốc hội.

Nhà Trắng đã mở cuộc điều tra về vụ lừa đảo “thông đồng Nga” vào đầu năm nay. Cuộc điều tra do Giám đốc Tình báo Quốc gia Hoa Kỳ Tulsi Gabbard dẫn đầu. Vào tháng 7, bà đã lên án đây là một “âm mưu phản quốc” nhằm làm mất tính hợp pháp của chiến thắng bầu cử năm 2016 của ông Trump, và gọi đó là một “cuộc đảo chính kéo dài nhiều năm” do các đối thủ của ông thực hiện.

Kể từ đó, bà đã công bố nhiều tài liệu cho thấy có một nỗ lực phối hợp giữa các quan chức cấp cao dưới thời Tổng thống Obama nhằm vu khống ông Trump thông đồng với Nga. Một số tài liệu đặc biệt liên kết chiến dịch bôi nhọ này với tỷ phú George Soros.

Giám đốc CIA John Ratcliffe cũng từng gọi cuộc điều tra về mối liên hệ giữa Trump và Nga trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông là một mưu đồ do ông Comey, cựu giám đốc CIA John Brennan và cựu Giám đốc Tình báo Quốc gia James Clapper dàn dựng nhằm “phá hoại” Tổng thống.

Vào tháng 9, một đại bồi thẩm đoàn liên bang Hoa Kỳ đã truy tố ông Comey với 2 tội danh trọng tội. Cựu lãnh đạo FBI phản ứng bằng cách tuyên bố mình “vô tội” và gọi ông Trump là một “kẻ bạo chúa”.

Moscow đã phủ nhận việc cố gắng can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2016. Các quan chức Nga mô tả các cáo buộc này là sản phẩm của cuộc đấu đá phe phái trong nền chính trị Hoa Kỳ đầy chia rẽ.

Vụ bê bối vẫn gây tổn hại nghiêm trọng đến quan hệ giữa Moscow và Washington, dẫn đến các lệnh trừng phạt và tịch thu tài sản.

Bảo Minh (t/h)