Đảng Dân chủ kêu gọi ông Biden thành lập Ủy ban Tổng thống điều tra vụ 6/1

Sau khi các nhà lập pháp đảng Cộng Hòa tại Thượng viện chặn dự luật thành lập một Ủy ban của Quốc hội điều tra vụ xâm nhập Điện Capitol hôm 6/1, đang ngày càng có nhiều thành viên đảng Dân chủ kêu gọi ông Biden thành lập một Ủy ban điều tra của Tổng thống. 

Embed from Getty Images

Vào thứ Sáu (28/5), 35 Thượng nghị sĩ đảng Cộng Hòa đã chặn dự luật vốn đã được thông qua tại Hạ viện nhằm tìm cách thành lập một ủy ban lưỡng đảng để điều tra các sự kiện trong vụ hỗn loạn ở Điện Capitol hôm 6/1. Dự luật được Hạ viện thông qua mô phỏng theo một ủy ban kiểu 11/9 [vụ khủng bố 11/9], sẽ bao gồm 10 người chia đều giữa các bên.

Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Mitch McConnell gọi dự luật là một “cuộc tập dượt chính trị thuần túy”. Nhiều đảng viên Cộng Hòa cũng cho rằng dự luật này chỉ nhằm bôi nhọ cựu Tổng thống Donald Trump. 

Trong bài phát biểu tại Thượng viện hôm 27/5, ông McConnell đã nhấn mạnh rằng hiện đã có nhiều cuộc điều tra về sự vụ ngày 6/1, trong đó có một cuộc điều tra của Bộ Tư pháp và đã dẫn tới bắt giữ hơn 400 người. Các ủy ban của cơ quan lập pháp liên bang cũng đã tổ chức các cuộc điều trần và đang đưa ra các khuyến nghị để ngăn chặn một vụ xâm nhập vào Điện Capitol có thể tái diễn trong tương lai.

“Tôi không tin ‘ủy ban không liên quan’ mà các lãnh đạo Đảng Dân chủ muốn sẽ phơi bày thêm các sự thật mới quan trọng hoặc thúc đẩy việc hàn gắn. Thẳng thắn mà nói, tôi không tin ủy ban này được lập ra vì điều đó”, Thượng nghị sĩ đại diện cho bang Kentucky nói. Ông cho biết thêm rằng đó là lý do tại sao Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã soạn thảo một bản dự thảo đầu tiên của dự luật này với quan điểm phe phái và dối trá một cách nực cười và đó là lý do tại sao ngôn từ hiện tại của dự luật vẫn bám cứng vào sự thiếu công bằng rõ ràng đó.

Không cam tâm trước việc dự luật bị từ chối, nhiều đảng viên Dân chủ đã tìm cách khác để thúc đẩy việc thành lập ủy ban.

Hôm thứ Bảy, Dân biểu đảng Dân chủ bang Virginia, Gerry Connolly, đã kêu gọi ông Biden thành lập một ủy ban tổng thống.

“Trước sự hèn nhát của đảng Cộng Hòa đối với ủy ban lưỡng đảng ngày 6/1, tôi kêu gọi Tổng thống Biden thành lập và chỉ định một Ủy ban Tổng thống để điều tra đầy đủ về cuộc nổi loạn hôm 6/1 tại Điện Capitol của Hoa Kỳ,” ông Connolly đã tweet.

Lance Cole, giáo sư luật tại Đại học bang Pennsylvania và là cựu cố vấn pháp lý về vụ 11/9, cũng khuyến khích ông Biden tạo ra một ủy ban Tổng thống trong một bài báo viết cho tờ New York Daily News.

“Trong khi McConnell và các đồng minh đảng Cộng Hòa của ông ta tại Thượng viện có thể ngăn dự luật, điều đó không thể ngăn cản một cuộc điều tra của ủy ban đặc biệt về cuộc tấn công tồi tệ nhất vào Điện Capitol kể từ Chiến tranh năm 1812 và hành động nổi dậy tồi tệ nhất trong Hoa Kỳ kể từ sau Nội chiến. Ông Biden có thể và nên thành lập một Ủy ban để điều tra vụ tấn công,” ông Cole viết trong bài báo xuất bản hôm thứ Sáu.

Sử dụng quyền hành pháp, một tổng thống Hoa Kỳ có thể thành lập một Ủy ban Tổng thống cho các mục đích nghiên cứu và điều tra. Các Ủy ban Tổng thống đã được thành lập trong quá khứ để điều tra vụ tấn công Trân Châu Cảng, cũng như vụ ám sát cựu Tổng thống John F. Kennedy năm 1963.

Mặc dù ông Biden chưa vạch ra kế hoạch cụ thể để thành lập một Ủy ban Tổng thống, nhưng Nhà Trắng cho biết hôm thứ Sáu rằng ông “vẫn cam kết” thúc đẩy một cuộc điều tra độc lập về vụ hỗn loạn hồi tháng Giêng.

Phó thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre nói với các phóng viên trên Không lực Một: “Ông ấy vẫn cam kết với điều đó và chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với Quốc hội để tìm ra một con đường nhằm đảm bảo điều đó phải xảy ra.”

Một biện pháp thay thế khác mà đảng Dân chủ có thể thực hiện là thành lập một ủy ban trong Hạ viện. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã chỉ ra rằng đây có thể là một lựa chọn dự phòng, theo CNN.

Xuân Lan

Xem thêm: