Một doanh nhân bị cáo buộc là gián điệp Trung Quốc đã đến thăm Cung điện Buckingham và các dinh thự hoàng gia khác theo lời mời của Hoàng tử Andrew, Công tước xứ York. Theo báo cáo của Times, doanh nhân Trung Quốc, người bị chính quyền London cấm nhập cảnh vào Vương quốc Anh vì lý do an ninh quốc gia, đã đến thăm Cung điện Buckingham hai lần và vào Cung điện St. James và Lâu đài Windsor theo lời mời của Hoàng tử Andrew.

Prince Andrew unveiling a statue
Hoàng tử Andrew của Vương quốc Anh. (Ảnh: Wikimedia)

Hoàng tử Andrew hôm thứ Sáu cho biết, ông đã ngừng “mọi liên lạc” với một doanh nhân bị cáo buộc là gián điệp Trung Quốc (được biết đến với cái tên H6), sau khi nhận được lời khuyên từ Chính phủ Anh. Một tuyên bố từ văn phòng hoàng tử cho biết, Hoàng tử Andrew đã gặp người này thông qua “các kênh chính thức” “chưa từng thảo luận về vấn đề nhạy cảm nào”.

Vào tháng Ba năm ngoái (năm 2023), sau khi Bộ trưởng Nội vụ lúc đó là bà Suella Braverman nói rằng doanh nhân này nên bị trục xuất ngay trong tháng đó, thì H6 đã đệ đơn lên Ủy ban Khiếu nại Nhập cư Đặc biệt (SIAC). Ủy ban này là một tòa án được Vương quốc Anh thành lập để xét xử các đơn kháng cáo liên quan đến các quyết định cấm hoặc trục xuất một người ra khỏi lãnh thổ vì lý do an ninh quốc gia hoặc các vấn đề liên quan.

Các thẩm phán được biết rằng trong một báo cáo ngắn gọn trình lên Bộ trưởng Nội vụ vào tháng 7/2023, các quan chức tuyên bố H6 có thể xây dựng mối quan hệ giữa các nhân vật nổi tiếng của Anh và các quan chức cấp cao của Trung Quốc, “có thể lợi dụng mối quan hệ này để can thiệp chính trị”. Một số tờ báo Anh đưa tin, vua Charles III đã được thông báo về mối quan hệ của anh trai mình là Hoàng tử Andrew với doanh nhân bị cáo buộc gián điệp. Tờ Daily Telegraph đưa tin độc quyền rằng cơ quan tình báo và phản gián MI5 đang điều tra số tiền mà Hoàng tử Andrew nhận được từ Trung Quốc.

Điều này xảy ra sau khi Hoàng gia Anh được cho là đã thực hiện các bước tiếp theo để tránh xa vị công tước đang gặp rắc rối. Vua Charles III cũng hủy bỏ “trợ cấp sinh hoạt” trị giá 1 triệu bảng Anh hàng năm của Hoàng tử Andrew và khoản chi phí an ninh mà ông vẫn cung cấp riêng cho nơi ở của Hoàng tử Andrew.

Bộ trưởng Nội vụ hiện tại của Anh Yvette Cooper cho biết, Chính phủ sẽ “sẵn sàng hành động” để đối phó với “bất kỳ thách thức hoặc mối đe dọa nào đối với an ninh quốc gia Anh”. Các thẩm phán được cho biết doanh nhân này đang cố gắng khai thác ảnh hưởng của Hoàng tử Andrew. Văn phòng của Hoàng tử Andrew cho biết họ “không thể bình luận thêm về các vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia”.

Văn phòng của hoàng tử không cho biết trong một tuyên bố rằng ông ngừng liên lạc với người này khi nào hoặc mối liên hệ được kéo dài bao lâu. Cung điện Buckingham từ chối bình luận, nói rằng họ không thay mặt Hoàng tử Andrew vì ông không phải là thành viên đương chức của Hoàng gia.

Doanh nhân Trung Quốc H6 bị cấm vào Anh

H6 đã đưa vụ việc của mình lên Ủy ban Khiếu nại Nhập cư Đặc biệt, một tòa án được thành lập để xét xử các kháng cáo đối với các quyết định cấm hoặc trục xuất một người khỏi đất nước vì lý do an ninh quốc gia hoặc các lý do liên quan. Trong phán quyết được công bố của mình, thẩm phán nói rằng Bộ trưởng Nội vụ Vương quốc Anh lúc bấy giờ là bà Suella Braverman “có quyền kết luận rằng (H6) gây ra mối đe dọa cho an ninh quốc gia của Vương quốc Anh, và bà có quyền kết luận rằng việc trục xuất ông ấy là hợp lý và tương xứng.”

Phán quyết đi sâu vào lý do vì sao bà Suella Braverman đưa ra quyết định ngay từ đầu, cũng như thông tin liên lạc giữa H6 và cố vấn cấp cao của Hoàng tử Andrew. Phiên điều trần cho thấy, H6 đã bàn giao một số thiết bị điện tử, trong đó có điện thoại di động, sau khi bị lực lượng an ninh biên giới Anh chặn lại và thu giữ vào tháng 11/2021. Trong một bức thư được tìm thấy trên một trong những thiết bị điện tử của H6, cố vấn nói với ông ấy: “Ngoài những thân tín nội bộ thân mật nhất của [Hoàng tử Andrew], thì ông/bà đang ngồi trên chỗ cao nhất của một cái cây mà rất nhiều người muốn đứng trên cái cây này”.

Bức thư nói thêm: “Với sự hướng dẫn của ông/bà, chúng tôi đã tìm ra cách cho phép những cá nhân liên quan ra vào ngôi nhà của Lâu đài Windsor mà không bị chú ý.” Các đoạn trích từ thư từ trong phán quyết không nói rõ thêm “những người có liên quan” là ai. Một tài liệu cũng được phát hiện nêu ra “các điểm thảo luận chính” trong cuộc gọi với Hoàng tử Andrew. Trên đó viết: “Quan trọng: Quản lý những kỳ vọng. Điều thực sự quan trọng là không đặt kỳ vọng ‘quá cao’ – ông ấy đang tuyệt vọng và sẽ vớ lấy bất cứ thứ gì”. (It states: “IMPORTANT: Manage expectations. Really important to not set ‘too high’ expectations – he is in a desperate situation and will grab onto anything.”)

Trong một lá thư khác được nêu chi tiết trong phán quyết, cố vấn cấp cao của Hoàng tử Andrew xác nhận với H6 rằng ông có thể thay mặt hoàng tử làm việc với các đối tác và nhà đầu tư tiềm năng ở Trung Quốc. Tòa án đánh giá rằng điều này có nghĩa là H6 có thể “thiết lập mối quan hệ giữa các quan chức cấp cao của Trung Quốc và các nhân vật nổi tiếng của Anh, và những mối quan hệ này có thể được Chính phủ Trung Quốc sử dụng cho mục đích can thiệp chính trị”.

H6 sau đó được thông báo rằng ông ta được cho là có liên hệ với Bộ Mặt trận thống nhất Trung ương ĐCSTQ. Phán quyết cho biết, MI5 lo ngại về mối đe dọa do sự can thiệp chính trị của ĐCSTQ gây ra cho Vương quốc Anh, đồng thời cho biết các cơ quan như Mặt trận Thống nhất ĐCSTQ đang “thực hiện các hoạt động có tính kiên nhẫn, đầy đủ nguồn tiền và mang tính lừa đảo, để mua chuộc và gây ảnh hưởng”.

Bộ Nội vụ Anh tuyên bố, họ tin rằng H6 đã tham gia vào các hoạt động bí mật và lừa đảo thay mặt cho ĐCSTQ, và mối quan hệ của ông ta với Hoàng tử Andrew có thể được sử dụng để can thiệp chính trị. Các thẩm phán giữ nguyên quyết định của bà Braverman, cho rằng H6 đã nhận được “sự tin tưởng bất thường từ một thành viên cấp cao của hoàng gia, và sẵn sàng tham gia vào các hoạt động thương mại với ông ấy”.

Các thẩm phán nói thêm rằng mối quan hệ phát triển vào thời điểm Hoàng tử Andrew “đối mặt với áp lực to lớn”, điều này “có thể khiến ông ấy dễ bị tác động của việc lạm dụng sức ảnh hưởng này”.

Vào tháng 11/2019, Hoàng tử Andrew đã từ bỏ tình bạn với nhà tài chính đã quá cố và tội phạm tình dục người Mỹ Jeffrey Edward Epstein, trong bối cảnh công chúng ngày càng phẫn nộ về hành vi của ông. Sau đó, trong vụ kiện dân sự liên quan đến cáo buộc tấn công tình dục được đệ trình bởi Virginia Giuffre, một trong những người tố cáo ông Jeffrey Epstein, Hoàng tử Andrew đã đạt được thỏa thuận hòa giải. Được biết, số tiền hòa giải lên tới hàng triệu bảng Anh, khiến công chúng đặt câu hỏi về tình hình tài chính của ông.

Trí Đạt (t/h)