Hoa Kỳ đã phê chuẩn bán cho Đài Loan một hệ thống tên lửa tiên tiến trị giá 700 triệu USD. Đây là thương vụ bán vũ khí thứ hai đối với Đài Loan mà Mỹ công bố trong vòng một tuần, nâng tổng giá trị hai hợp đồng lên 1 tỷ USD. Phía Mỹ tái khẳng định sự ủng hộ dành cho Đài Loan “kiên cố như bàn thạch”.

Hệ thống tên lửa đất đối không tiên tiến của Na Uy. (Ảnh: Wikipedia)

Hệ thống “Tên lửa đất đối không tiên tiến quốc gia” (NASAMS) được bán lần này là một loại vũ khí phòng không tầm trung đã được kiểm chứng trên chiến trường Ukraine, có thể đánh chặn máy bay, máy bay không người lái, tên lửa hành trình và có năng lực đánh chặn nhất định đối với tên lửa đạn đạo tầm ngắn. Sau khi Đài Loan tiếp nhận, nước này sẽ trở thành quốc gia thứ ba trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương vận hành hệ thống này, sau Úc và Indonesia.

Ngũ Giác Đài cho biết hợp đồng mua sắm “giá cố định” trị giá 699 triệu USD đã được trao cho tập đoàn quốc phòng Raytheon (RTX), dự kiến các hạng mục liên quan sẽ hoàn tất vào tháng 2/2031.

Hệ thống NASAMS sẽ trở thành một trụ cột trong năng lực phòng thủ tương lai của Đài Loan. Theo dữ liệu của quan chức Na Uy, NASAMS trên chiến trường Ukraine đạt hiệu quả rất cao, đánh chặn hơn 900 mối đe dọa trên không với tỷ lệ thành công lên tới 94%.

Hôm thứ Ba (18/11), Giám đốc Viện Mỹ tại Đài Loan (AIT), ông Raymond Greene, phát biểu tại Đại hội thường niên 2025 của Phòng Thương mại Mỹ tại Đài Loan, nhấn mạnh cam kết của Hoa Kỳ đối với Đài Loan “kiên cố như bàn thạch”.

Ông nói: “Chúng tôi đang dùng hành động thực tế để hỗ trợ những cam kết bằng lời nói, đặc biệt tập trung vào việc hỗ trợ nỗ lực của Đài Loan ‘dùng sức mạnh giữ hòa bình’ — sự hợp tác ngày càng tăng trong ngành công nghiệp quốc phòng giữa Mỹ và Đài Loan là minh chứng rõ ràng nhất.”

Vị đại diện ngoại giao trên thực tế của Mỹ tại Đài Loan cũng đánh giá cao cam kết của Đài Loan, theo đó sẽ nâng chi tiêu liên quan đến quốc phòng lên mức 5% GDP trước năm 2030.

Ông nói: “Việc đầu tư vào ngành công nghiệp quốc phòng như vậy không chỉ có ý nghĩa then chốt đối với việc tăng cường sức răn đe nhằm bảo đảm hòa bình, mà còn mở ra những cơ hội mới cho hợp tác Mỹ – Đài.”

Tuần trước, Washington cũng đã phê chuẩn bán cho Đài Loan các linh kiện máy bay và chiến đấu cơ trị giá 330 triệu USD, đây là thương vụ đầu tiên thuộc loại này kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức vào tháng Một năm nay. Đài Bắc bày tỏ “chân thành cảm ơn” đối với thương vụ này, trong khi Bắc Kinh thể hiện “bất mãn mạnh mẽ, kiên quyết phản đối”.

Mỹ và Đài Loan duy trì mối quan hệ không chính thức nhưng bền chặt, và theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan, Washington có nghĩa vụ cung cấp vũ khí tự vệ cho Đài Loan.

Thời điểm Mỹ công bố hai thương vụ này cũng trùng với lúc quan hệ Trung – Nhật tiếp tục căng thẳng liên quan đến phát ngôn của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi về vấn đề “Đài Loan xảy ra biến cố”.

Đầu tháng này, bà Sanae Takaichi khi trả lời chất vấn tại Quốc hội cho rằng “Đài Loan xảy ra biến cố” có thể trở thành “tình huống khủng hoảng sinh tồn” của Nhật Bản, và Tokyo có thể đưa ra phản ứng quân sự. Sau đó, Tổng lãnh sự Trung Quốc tại Osaka, Tiết Kiếm (Xue Jian), đã đưa ra những phát ngôn không phù hợp như “chặt đầu”, khiến phía Nhật Bản phản ứng gay gắt và quan hệ song phương rơi xuống mức đóng băng.

Máy bay quân sự Trung Quốc hầu như hoạt động quanh Đài Loan mỗi ngày, và chính quyền Đài Loan cho rằng đây là chiến lược “vùng xám” mà Bắc Kinh sử dụng để thử thách và tiêu hao sức mạnh quân sự của Đài Loan.

Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan Cố Lập Hùng gần đây kêu gọi Bắc Kinh không nên dùng vũ lực để giải quyết tranh chấp, và cần “từ bỏ tư duy dùng vũ lực để giải quyết vấn đề”.