Ngày 29/8, Mỹ đã hủy thị thực của Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas, khiến ông không thể tới New York vào tháng Chín để tham dự Hội nghị các nhà lãnh đạo thế giới tại Liên Hiệp Quốc.

r shutterstock 2364947737
Ông Mahmoud Abbas, Tổng thống Nhà nước Palestine phát biểu tại phiên họp toàn thể của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tại Trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York vào ngày 21/9/2023. (Ảnh: lev radin / Shutterstock)

Một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, Washington đã từ chối và hủy thị thực của các thành viên Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) và Chính quyền Quốc gia Palestine (PA) tại Bờ Tây, động thái này ảnh hưởng tới khoảng 80 quan chức Palestine, trong đó có cả ông Abbas.

Theo kế hoạch, ông Abbas sẽ tham dự kỳ họp cấp cao thường niên của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tại Manhattan. Cũng tại hội nghị, Anh, Pháp, Úc và Canada đã cam kết chính thức công nhận Nhà nước Palestine.

Văn phòng của ông Abbas bày tỏ “sốc” trước quyết định hủy thị thực của Mỹ, cho rằng hành động này vi phạm “Thoả thuận Trụ sở” của Liên Hiệp Quốc.

Theo Thoả thuận Trụ sở của Liên Hiệp Quốc (LHQ) ký năm 1947, Mỹ thông thường bắt buộc phải cho phép các nhà ngoại giao nước ngoài vào trụ sở Liên Hiệp Quốc tại New York. Tuy nhiên, Washington khẳng định họ có quyền từ chối cấp thị thực vì lý do an ninh, chống khủng bố và chính sách đối ngoại.

Ngày 30/8, người phát ngôn của ông Abbas, Nabil Abu Rudeineh, kêu gọi Washington xem xét lại vụ việc trên.

Ông kêu gọi Chính phủ Mỹ rút lại quyết định này, vì nó vi phạm luật pháp quốc tế, đặc biệt là Thoả thuận Trụ sở giữa Mỹ và LHQ, vốn cấm ngăn cản bất kỳ phái đoàn nào vào Liên Hiệp Quốc.

Cùng ngày, một số ngoại trưởng châu Âu tham dự hội nghị EU tại Copenhagen, thủ đô của Đan Mạch, đã chỉ trích quyết định của Mỹ.

Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot nói rằng Đại hội đồng LHQ không nên chịu bất kỳ sự hạn chế tiếp cận nào. Ngoại trưởng Ireland Simon Harris cũng cho rằng EU cần lên án quyết định này bằng ngôn từ mạnh mẽ nhất.

Trong tuyên bố ngày 30/8, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez cho biết ông đã nói chuyện với Abbas và bày tỏ sự ủng hộ, đồng thời gọi quyết định hủy thị thực này là “sự bất công.”

Trong tuyên bố chính thức, Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh: Vì Chính quyền Palestine và PLO không từ bỏ khủng bố, đồng thời còn thúc đẩy việc “công nhận đơn phương” Nhà nước Palestine – những hành động này đã khiến Hamas từ chối thả các con tin Israel và làm đổ vỡ đàm phán ngừng bắn ở Gaza.

“Quyết định này là vì lợi ích an ninh quốc gia của chúng tôi, buộc PLO và PA phải chịu trách nhiệm vì không tuân thủ các cam kết và làm suy yếu triển vọng hòa bình”, thông báo của Bộ Ngoại giao Mỹ có đoạn.

Các quan chức Palestine bác bỏ những cáo buộc trên, và lưu ý rằng hàng thập kỷ đàm phán do Mỹ làm trung gian đã không thể chấm dứt sự chiếm đóng của Israel và đảm bảo một Nhà nước Palestine độc lập.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ bổ sung: Tuy nhiên, nếu PA/PLO thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình, có những bước đi thực chất để quay lại con đường thỏa hiệp xây dựng và chung sống hòa bình với Israel, Mỹ vẫn sẵn sàng tái tiếp xúc với Palestine, trên cơ sở phù hợp với luật pháp Mỹ.

Các quan chức Palestine đã bác bỏ những cáo buộc này.

Ít nhất 147 trong số 193 quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc đã công nhận Nhà nước Palestine. Palestine hiện có tư cách quan sát viên tại Liên Hợp Quốc.

Người Palestine lâu nay mong muốn thành lập một nhà nước ở Bờ Tây và Gaza, khu vực Israel đang chiếm đóng, và đặt Đông Jerusalem là thủ đô. Trong khi đó, Mỹ cho rằng Nhà nước Palestine chỉ có thể được thành lập thông qua đàm phán trực tiếp giữa người Israel và người Palestine.

Ông Mahmoud Abbas đã lãnh đạo Chính quyền Quốc gia Palestine từ khi đắc cử năm 2005. Nhiệm kỳ của ông vốn kết thúc vào năm 2009, nhưng vì nhiều lý do chính trị, đã 20 năm Palestine không tổ chức bất kỳ cuộc bầu cử tổng thống toàn quốc nào.

Bình Minh (t/h)