Nhà tài phiệt Nga bị đầu độc, chuyên gia nghi ngờ là chất độc cấp quân sự

Thành Dung
•
Thứ Bảy, 02/04/2022

Nhà tài phiệt người Nga Roman Abramovich, người trung gian cho các cuộc đàm phán hòa bình, đã hỏi “Chúng tôi có chết không?” sau khi ông và hai quan chức Ukraine bị đầu độc bằng chất hóa học được sử dụng rộng rãi trong Thế chiến thứ I.

Roman Abramovich 2 — Tỷ phú Nga Roman Abramovich (Ảnh: Fars Media Corporation, CC BY 4.0, via Wikimedia Commons).

Theo Daily Telegraph, một nhóm chuyên gia tin rằng nguồn có khả năng gây ngộ độc cao nhất trong các cuộc đàm phán hòa bình hồi đầu tháng này là chloropicrin, một loại thuốc xông hơi hiện được sử dụng trong nông nghiệp, trong cuộc xung đột năm 1914 – 1918, người Đức đã đã dùng nó làm hơi cay để đối phó quân đồng minh.

Ông Abramovich bị nghi là nạn nhân của vụ đầu độc khi cố gắng đàm phán một thỏa thuận hòa bình giữa Nga và Ukraine hồi đầu tháng.

Chủ sở hữu câu lạc bộ Chelsea được cho là đã bị bong tróc da và mù tạm thời sau cuộc đàm phán bí mật ở Kyiv với hai nhà đàm phán cấp cao người Ukraine. Kể từ đó, ông tiếp tục tham gia các cuộc đàm phán hòa bình ở Thổ Nhĩ Kỳ, bất chấp lo ngại rằng vụ việc này có thể giết chết ông vào thời điểm đó.

Có thông tin cho rằng ông Abramovich khó chịu đến mức hỏi nhà khoa học đã khám bệnh cho mình: “Chúng tôi có chết không?”

Phóng viên Christo Grozev của nhóm báo chí điều tra Bellingcat (tại Hà Lan), cùng tờ Wall Street Journal, hiện đã tiết lộ rằng các chuyên gia đánh giá các triệu chứng của 3 nạn nhân đã đồng ý rằng nguồn có khả năng gây ngộ độc là chloropicrin.

Ông Grozev cho biết trong một cuộc phỏng vấn video với kênh Chính trị nổi tiếng trên YouTube: “Họ cho rằng, các đặc vụ sử dụng chất độc này hoặc chất độc chiến tranh khác. Họ đồng ý về một khía cạnh, nhưng ở các khía cạnh khác lại có sự bất đồng.”

Ông nói thêm rằng nhóm chuyên gia nghiên cứu vụ ngộ độc nhận thấy nó phù hợp với tất cả các triệu chứng của chloropicrin.

Ông Grozev nói: “Tất cả các chuyên gia đã nói chuyện với họ, nghiên cứu các bức ảnh của họ và kiểm tra từng cá nhân. Điều chúng tôi biết là: Các triệu chứng của 3 vị đại diện gần như giống nhau – đau dữ dội ở mắt, đốm đỏ quanh mắt và da bong tróc.”

Ông nói, nhóm chuyên gia “đều cho biết đây không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên, không phải ngộ độc thực phẩm, không phải dị ứng”.

Ông Grozev nói thêm: “Nhược điểm duy nhất của giả thuyết này là chloropicrin thường có mùi khá nồng, điều đó có nghĩa là rất khó để sử dụng nó mà không bị chú ý. Nhưng sau đó một chuyên gia cho biết có một biến thể của loại thuốc này – nó không có mùi.”

Ông Vladimir Uglev, một nhà hóa học người Nga, người đã giúp tạo ra chất độc thần kinh novichok ở Liên Xô cũ, nói với The Times: “Thông tin tôi hiện có cho phép tôi kết luận rằng nó đến từ một chất độc cấp quân sự”, ông Abramovich có thể đã hấp thụ vào cơ thể một biến thể của cloropicrin.

Tuy nhiên, có thể không bao giờ xác định được loại chất độc nào đã được sử dụng, vì điều này sẽ yêu cầu thử nghiệm trong điều kiện phòng thí nghiệm ngay sau sự kiện xảy ra.

Ông Grozev nói rằng ông Abramovich và các nạn nhân khác không thể được kiểm tra đủ sâu về nguyên nhân của vụ đầu độc.

Ông nói: “Trong vài tuần sau đó, các triệu chứng biến mất dần và vì nhóm người này … đang thực sự đàm phán, họ bay từ nơi này sang nơi khác, thật khó để tìm một người có thể đến phòng thí nghiệm chất lượng cao để kiểm tra ở các thủ đô của Châu Âu trong những ngày qua. Thật đáng buồn, đến lúc có thể kiểm tra thì quá trình trao đổi chất khiến chúng ta không thể phát hiện ra chất độc.”

Một gợi ý khác được một trong các nhóm chuyên gia đưa ra là novichok có thể được sử dụng nhắm vào ông Abramovich và các nhà đàm phán Ukraine.

Đây là chất độc gây chết người được sử dụng trong âm mưu sát hại điệp viên hai mang Sergei Skripal và con gái Yulia của ông ở Salisbury, Anh vào tháng 3/2018.

Vụ đầu độc đối với ông Abramovich và các quan chức Ukraine được cho là không nhằm mục đích sát hại họ, mà là một lời cảnh báo. Trước đó, các nhà phân tích cho rằng đây có thể là lời cảnh báo đối với ông Abramovich, những người theo đường lối cứng rắn của Nga không muốn các cuộc đàm phán hòa bình diễn ra suôn sẻ.

Điện Kremlin cho biết các cáo buộc đầu độc là sai sự thật và là một phần của “cuộc chiến thông tin”.

Chloropicrin là chất gì?

Chloropicrin là một chất lỏng nhờn không màu đến hơi vàng, là chất kích ứng da mạnh và cũng có thể gây nôn mửa, viêm phế quản và phù phổi.

Nó được sử dụng rộng rãi trong quân đội trong Chiến tranh thế giới thứ I, có tác dụng gây chết người mạnh, và sau đó đã bị niêm phong không sử dụng trong Thế chiến thứ II.

Sau đó nó bị cấm sử dụng trong quân sự, nhưng được sử dụng trong nông nghiệp như một chất khử trùng đất. Điều này đòi hỏi công nhân trang trại phải mặc nhiều lớp thiết bị bảo hộ, bao gồm mặt nạ phòng độc che kín mặt, quần áo bảo hộ chống hóa chất, ủng và găng tay chống hóa chất. Chloropicrin cũng đã được sử dụng như một chất kiểm soát bạo loạn.

Nó có thể được phát tán vào không khí dưới dạng chất lỏng phun, hoặc được sử dụng để làm ô nhiễm nước hoặc thực phẩm. Nó có thể được hấp thụ qua đường hô hấp, đường uống và da.

Vào ngày 22/4/1915, quân Đức đã tiến hành một cuộc tấn công bằng khí clo ở Ypres, Bỉ, giết chết 5.000 quân Pháp và Algeria, đồng thời phá vỡ hệ thống phòng thủ của họ ngay lập tức, từ đó họ đã bắt đầu sử dụng vũ khí hóa học.

Các loại vũ khí hóa học mà Đức sử dụng bao gồm chloropicrin, phosgene và khí lưu huỳnh mù tạt (mustard gas) đã nhanh chóng bị quân đồng minh phản công bằng các chiến thuật tương tự. Vào cuối cuộc chiến, ước tính có khoảng 91.000 người đã thiệt mạng vì vũ khí hóa học và 1,3 triệu người bị thương, nhiều người bị tàn tật vĩnh viễn.