Pompeo: Mỹ sẽ đối xử với Hồng Kông theo mức độ Trung Quốc hành xử với hòn đảo này

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm thứ Sáu (19/6) nói rằng trong tương lai Mỹ sẽ đối xử với Hồng Kông như là một thành phố Trung Quốc thay vì là một thực thể tự trị tùy vào việc Bắc Kinh hành xử với lãnh thổ này như một thành phố Trung Quốc ở mức độ nào. 

Embed from Getty Images

Theo Reuters, Ngoại trưởng Pompeo đã nói trong Hội nghị Dân chủ Copenhagen trực tuyến rằng các cuộc bầu cử tại Hồng Kông dự kiến diễn ra vào tháng Chín tới đây sẽ “cho chúng ta thấy mọi thứ mà chúng ta cần biết về những ý định của Đảng Cộng sản Trung Quốc đối với tự do tại Hồng Kông”.

Ông Pompeo cũng nói Washington đang làm việc theo cách của mình thông qua một tiến trình ra quyết định về việc ai sẽ phải chịu trách nhiệm trong việc tước đoạt các quyền tự do của Hồng Kông.

Phát biểu nêu trên của Ngoại trưởng Mỹ đến hai ngày sau cuộc gặp trực tiếp của ông với nhà ngoại giao cấp cao Trung Quốc Dương Khiết Trì ở Hawaii. Truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin rằng, trong cuộc họp này, ông Dương Khiết Trì đã nói Washington cần phải tôn trọng lập trường của Bắc Kinh về các vấn đề quan trọng và ngừng can thiệp vào các vấn đề như Hồng Kông, đồng cần thời hợp tác để sửa chữa mối quan hệ.

Mối quan hệ Mỹ-Trung đã rớt xuống mức thấp nhất trong nhiều năm qua từ khi đại dịch virus corona bùng phát ở Trung Quốc và lây lan ra khắp thế giới, hoành hành mạnh mẽ nhất tại Mỹ.

Ông Pompeo đã nói các cuộc đối thoại với ông Dương Khiết Trì tại Hawaii là “rất thẳng thắn”, nhưng Washington vẫn chưa nhận được câu trả lời mà họ muốn từ Trung Quốc về dịch bệnh COVID-19.

Trong tuyên bố phát đi hôm 18/6, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ  Morgan Ortagus cho hay: “Ngoại trưởng [Pompeo] đã nhấn mạnh tầm quan trọng của những lợi ích của Mỹ và sự cần thiết của các thỏa thuận đối ứng toàn diện giữa hai quốc gia về các vấn đề thương mại, an ninh, và trao đổi ngoại giao. Ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết của minh bạch hoàn toàn và chia sẻ thông tin để chiến đấu với đại dịch COVID-19 đang diễn ra và ngăn chặn các bệnh dịch tương lai”.

Trong khi đó, chế độ Trung Quốc, thông qua một tuyên bố do Tân Hoa Xã phát hành đầu tiên, nói rằng ông Pompeo và ông Dương Khiết Trì đã chia sẻ những quan điểm về mối quan hệ Trung–Mỹ.

“Cả hai bên đã đánh giá cuộc họp này là đối thoại mang tính xây dựng. Hai bên đã đồng ý thực thi sự đồng thuận mà lãnh đạo cấp cao hai nước đã đạt được. Hai bên đồng ý duy trì liên lạc và thông tin”, tuyên bố của Trung Quốc cho biết.

Trong số đa điểm căng thẳng Mỹ-Trung có việc Bắc Kinh muốn áp đặt luật an ninh quốc gia mới lên Hồng Kông. Động thái này của Trung Quốc đã thúc đẩy Tổng thống Donald Trump khởi động tiến trình xóa bỏ vị thế kinh tế đặc biệt của Hồng Kông trong quan hệ với Mỹ.

Ngoại trưởng Pompeo nhấn mạnh: “Tùy vào mức độ Đảng Cộng sản Trung Quốc đối xử với Hồng Kông như họ đối xử với Thâm quyến và Thượng hải, chúng tôi sẽ đối xử với họ ở mức tương tự”.

“Mọi thỏa thuận là độc nhất giữa Mỹ và Hồng Kông, riêng rẽ và khác biệt so với những thỏa thuận của chúng tôi có với Bắc Kinh, chúng tôi sẽ rút lần lượt khỏi từng thỏa thuận [với Hồng Kông] này”, ông Pompeo nói.

Cũng trong Hội nghị Dân chủ Copenhagen trực tuyến, Ngoại trưởng Mỹ đã thúc giục thêm nhiều các chính phủ Châu Âu phải lên tiếng về Trung Quốc. Ông nói Mỹ và các đồng minh phần phải “tháo những chiếc mặt nạ vàng về các mối quan hệ kinh tế” và nhìn thẳng vào những rủi ro khi hợp tác với Bắc Kinh.

Những phát biểu của ông Pompeo cũng đến một ngày sau khi Tổng thống Trump nhắc lại đe dọa của ông về việc cắt đứt mối quan hệ kinh tế với Trung Quốc.

Tổng thống Donald Trump hôm thứ Năm (18/6) nói rằng chính phủ Mỹ duy trì lựa chọn ‘phân ly kinh tế’ (decouple) hoàn toàn với Trung Quốc. Ông Trump đưa ra phát biểu này sau khi Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer trong cuộc điều trần tại Hạ viện trước đó một ngày đã nói rằng hiện nay ‘phân ly kinh tế’ với Trung Quốc là chính sách không hợp lý.

Đề cập tới phát biểu về Trung Quốc của Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer trong cuộc điều trần tại Ủy ban Thuế vụ Hạ viện (House Ways and Means Committee) hôm thứ Tư (17/6), Tổng thống Trump viết trên Twitter: “Đó không phải là lỗi của Đại sứ Lighthizer (hôm qua tại Ủy ban) mà có lẽ do tôi đã không làm rõ vấn đề, nhưng nước Mỹ chắc chắn vẫn duy trì một lựa chọn chính sách, theo các điều kiện khác nhau, về việc phân ly kinh tế hoàn toàn với Trung Quốc”.

Reuters dẫn nhận định của ông David Stilwell, quan chức ngoại giao Mỹ phụ trách Đông Á cho biết những diễn tiến trong vài tuần tới sẽ cho chúng ta biết liệu cuộc gặp giữa ông Pompeo và ông Dương Khiết Trì tại Hawaii vừa qua có đạt được bất kỳ tiến triển gì hay không.

Như Ngọc

Xem thêm: