Việt Nam đứng đầu Đông Nam Á về số ca ghép tạng mỗi năm

Minh Long
•
Thứ Bảy, 02/11/2024

Việt Nam hiện đứng đầu các nước Đông Nam Á về ghép tạng (mỗi năm trên 1.000 ca) và đã làm chủ hết các kỹ thuật ghép tạng.

viet nam dung dau dong nam a ve so ca ghep tang moi nam — Một ca ghép thận tại Bệnh viện Thống Nhất. (Ảnh: bvtn.org.vn)

Thông tin trên được PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế, Chủ tịch Hội Vận động hiến tặng mô tạng Việt Nam, cho biết tại Hội nghị Lão khoa do Bệnh viện Thống Nhất tổ chức ngày 2/11 tại TP.HCM.

Theo bà Tiến, nguồn hiến mô tạng từ người cho chết não hiện vẫn còn hạn chế. Năm 2023, có đến 94% nguồn tạng hiến là từ người cho sống, còn người cho chết não chỉ chiếm khoảng 6%.

Năm 2024, tỷ lệ hiến tạng từ người cho chết não tăng lên khoảng 10%. Dù tỷ lệ này tăng gần gấp đôi sau một năm nhưng vẫn đang ở cuối bảng với tỷ lệ người chết não hiến tạng trên 1 triệu dân rất thấp.

Ở các nước, nguồn tạng hiến từ người cho chết não chiếm 94%, cao nhất là Tây Ban Nha với 50 người/1 triệu dân, cứu sống hàng nghìn người mỗi năm. Tỷ lệ hiến tạng từ người cho chết não tại Trung Quốc lên đến 80%.

Theo bà Tiến, việc hiến tạng từ người cho sống có rất nhiều rủi ro, có thể biến một người bệnh nặng thành 2 người bệnh. Do đó, ngành y tế Việt Nam đang nỗ lực tăng số lượng tạng hiến từ người cho chết não, bằng nhiều cách khác nhau. Trong đó, thành lập các chi hội vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người ở các bệnh viện là yếu tố quan trọng.

Theo PGS.TS Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, hiện Việt Nam có 29 bệnh viện ghép tạng, đứng đầu khu vực Đông Nam Á.

“Chúng ta quan tâm rất nhiều đến ghép tạng, nhưng ít khi quan tâm đến hiến tạng. Không có tạng hiến sẽ không có ghép tạng và không có chuyên ngành hiến tạng”, PGS.TS Hệ nói.

Mặc dù những năm nay, tỷ lệ hiến tạng từ người chết não ở Việt Nam đã tăng, số lượng vẫn còn rất thấp. Một trong những lý do chủ yếu là ngành y đang rất ít quan tâm đến việc hiến mô tạng từ người chết. Theo một nghiên cứu, tỷ lệ bác sĩ, điều dưỡng hiểu đúng về hiến mô tạng từ người chết não chỉ khoảng 10%. Tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức (Hà Nội) là hơn 80%.

Ông Hệ cho hay Việt Nam không có nhiều nguồn hiến mô tạng, chính vẫn là ở các bệnh viện. Do đó, để tăng tỷ lệ hiến mô tạng từ người chết, điều dễ làm, khả thi và hiệu quả nhất là nâng cao hiểu biết về hiến mô tạng từ người chết não ở nhân viên y tế, tại các bệnh viện.

Ghép tạng từ người chết cần sự phối hợp từ nhiều bệnh viện, cơ sở y tế mới có thể làm được, vì vậy, ông Hệ cho rằng cần phải có mạng lưới và hệ thống, nhiều bệnh viện cùng chung tay.

Bên cạnh đó, với thắc mắc người cao tuổi có hiến được tạng không, ghép tạng được không, ông Hệ khẳng định người cao tuổi vẫn có thể hiến và ghép tạng. Điển hình như người cao tuổi nhất trên thế giới hiến tạng là 92 tuổi, người cao tuổi nhất hiến giác mạc là 107 tuổi. Trong năm 2023, 40% người hiến tạng tại Mỹ là trên 50 tuổi, riêng tại Tây Ban Nha có 50% người hiến tạng là trên 65 tuổi.

Về ghép tạng, hơn 64% người được ghép tạng là trên 50 tuổi. Cứ 4 người ghép tạng, có 1 người trên 65 tuổi. Như vậy, tuổi cao không phải là vấn đề của hiến và ghép tạng, ông Hệ cho hay.

Thế giới hiện có 7,6 tỷ người, một năm có khoảng 59 triệu người chết, có 39.357 người hiến tạng, 164.840 ca ghép tạng được thực hiện.