Phân tích: Dân số TQ già hóa trầm trọng, khủng hoảng lương hưu không có lời giải

Có tới 149 “thành phố già hóa trầm trọng” ở Trung Quốc Đại Lục. Các nhà phân tích nói với tờ Epoch Times rằng vấn đề già hóa ở Đại Lục không giống như ở các quốc gia khác, đằng sau đó là những vấn đề nghiêm trọng như thâm hụt quỹ lương hưu do tham nhũng và cơ cấu dân số bị biến dạng do kế hoạch hóa gia đình gây ra. Cuộc khủng hoảng lương hưu đã không còn biện pháp cải thiện.

Theo báo kinh tế tài chính YiCai của Trung Quốc, trong cuộc điều tra dân số lần thứ 7 (năm 2020) của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), dữ liệu về cơ cấu dân số theo độ tuổi ở 336 thành phố từ cấp tỉnh trở lên cho thấy, tính đến năm 2020, có 149 thành phố ở Đại Lục đã rơi vào danh sách già hóa dân số trầm trọng, với dân số từ 65 tuổi trở lên chiếm hơn 14%.

Xét theo khu vực phân bố, 149 thành phố có mức độ già hóa trầm trọng này tập trung ở Đông Bắc, khu vực Trung bộ, đồng bằng sông Dương Tử, trung và hạ lưu sông Hoàng Hà, khu vực đô thị Thành Đô – Trùng Khánh. Trong số đó, vùng ven biển phía Đông có 41 thành phố, chiếm 27,5%; vùng Đông Bắc có 36 thành phố, chiếm 24,2%; miền Trung và miền Tây có 72 thành phố, chiếm 48,3%.

Xét theo tỉnh, có 149 thành phố phân bố trên 22 tỉnh, trong đó số lượng lớn nhất là tỉnh Tứ Xuyên, chiếm 17 thành phố.

Nhà quan sát kinh tế Đại Lục: Vấn đề già hóa dân số của Trung Quốc có tính đặc thù

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Epoch Times ngày 8/9, nhà quan sát kinh tế Hà Quân Tiều (He Junqiao) nhận định, bản thân già hóa dân số vốn là một vấn đề toàn cầu, nhưng ở Trung Quốc thì rất đặc biệt. Đó là vấn đề khủng hoảng lương hưu, quỹ lương hưu của ĐCSTQ bị thâm hụt nghiêm trọng, hơn nữa ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế Trung Quốc.

Ông Hà phân tích, ĐCSTQ đã không thiết lập bất kỳ hệ thống lương hưu nào từ năm 1949 đến năm 1979. Sau khi cải cách mở cửa, hệ thống lương hưu đã được thiết lập, nhưng nạn tham nhũng tồi tệ của ĐCSTQ đã làm thất thoát một lượng lớn tài sản, dẫn đến thâm hụt nghiêm trọng quỹ lương hưu của Trung Quốc.

Ông nói: “(Khủng hoảng lương hưu) ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế Trung Quốc. Trong một vài năm nữa, đỉnh điểm chi trả lương hưu sẽ đến. Tôi đặt nghi vấn rằng liệu ĐCSTQ có thể đối phó được với cuộc khủng hoảng lương hưu như vậy không. Đây là một vấn đề áp lực lớn, nhìn qua tưởng chừng êm đềm nhưng trên thực tế là vô cùng rắc rối. Không phải là vấn đề một thành phố nào đó rơi vào tình trạng già hóa, mà là vấn đề cả nước đang rơi vào tình trạng này, do vậy rất rắc rối.”

Ông Hà dự đoán rằng trong 3 đến 5 năm tới, vấn đề khủng hoảng lương hưu sẽ trở nên rất gay gắt.

Năm 2019, Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc đã công bố “Báo cáo Tính toán Lương hưu Trung Quốc 2019 – 2050”, trong đó đề cập rằng có tới 16 tỉnh ở Trung Quốc không thể trả lương hưu vào năm 2019. Các tỉnh Nội Mông, Cát Lâm, Liêu Ninh, Thanh Hải, Hắc Long Giang, tuy nằm trên ranh giới cảnh báo nhưng thời gian có thể trả lương hưu chỉ còn chưa đầy ba tháng, trong mười năm tới, các tỉnh nằm trên ranh giới cảnh báo sẽ tăng dần theo từng năm.

Phân tích: Không có giải pháp cho vấn đề chăm sóc người cao tuổi dưới sự cai trị của ĐCSTQ

Ông Hà Quân Tiều tin rằng từ tình hình hiện tại, cuộc khủng hoảng lương hưu của Trung Quốc không có khả năng cải thiện. Ông nói: “Đây là một vấn đề kinh tế, và là một vấn đề kinh tế rất nghiêm trọng. Giống như một tảng băng trôi trên biển, nhìn qua thì có vẻ như không có gì đáng lo ngại, nhưng thực tế vấn đề là rất lớn. Với những khoản chi khổng lồ cho lương hưu, tham nhũng tệ hại cộng thêm xung đột kinh tế, chính trị giữa Trung Quốc và các nước phương Tây, bài toán giải quyết vấn đề lương hưu của Trung Quốc đã không thể tìm ra lời giải.”

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Epoch Times vào ngày 8/9, nhà kinh tế người Mỹ gốc Hoa Lý Hằng Thanh (Li Hengqing) cũng nhận định rằng vấn đề già hóa dân số của Trung Quốc là gánh nặng rất lớn đối với sự phát triển trong tương lai của toàn bộ nền kinh tế Trung Quốc, hơn nữa không có biện pháp để giải quyết, bởi vì chế độ độc tài của ĐCSTQ đã biến Trung Quốc đã trở thành một xã hội dị dạng.

Ông Lý Hằng Thanh phân tích, nhiều quốc gia trên thế giới đã trải qua quá trình già hóa dân số, nhưng mức độ nghiêm trọng của Trung Quốc nằm ở chỗ “chưa giàu thì đã già”. Nói cách khác, khi nền kinh tế chưa phát triển đến mức cao, toàn bộ xã hội đã già đi, đó là một vấn đề lớn.

“Chính sách kế hoạch hóa gia đình của ĐCSTQ đã trực tiếp dẫn đến việc ít đi hàng trăm triệu ca sinh ở Trung Quốc và cơ cấu dân số mất cân bằng. Giờ đây, mặc dù đã cho phép sinh hai và ba con nhưng hệ thống giáo dục, y tế và các khía cạnh khác không được đảm bảo, hơn nữa người trẻ hiện đại cũng không muốn sinh con, đây là một vấn đề rất kinh khủng.” Ông nói, “Trước đây, để thúc đẩy kế hoạch hóa gia đình, ĐCSTQ đã khuyến khích rằng ‘sinh một con gái cũng tốt, đã có chính phủ lo vấn đề dưỡng lão’, sau đó, thì nói là để con cái đến lo việc dưỡng lão cho cha mẹ, còn giờ đây, lại nói thành con cái không dưỡng lão cho cha mẹ là vô trách nhiệm với xã hội. Điều này là do nền kinh tế Trung Quốc đi xuống và ĐCSTQ không còn đủ khả năng chi trả lương hưu.”

Ông Lý phân tích, từ góc độ kinh tế tổng thể, phải mất ít nhất 20 năm để đào tạo một lực lượng lao động, do đó vấn đề này không có cách nào để cải thiện. “Chính sách kế hoạch hóa gia đình của ĐCSTQ đã gây ra một thảm kịch lớn cho toàn bộ dân tộc Trung Hoa.”

Trong cuộc phỏng vấn với Đài Châu Á Tự do ngày 7/9, ông Văn Quán Trung (Wen Guanzhong), cựu giáo sư Khoa Kinh tế tại Đại học Trinity, Hoa Kỳ, chỉ ra rằng từ những số liệu dân số này, có thể thấy cuộc khủng hoảng kinh tế của Trung Quốc.

Ông nói trước đây, có thể dựa vào lao động giá rẻ để sản xuất các sản phẩm sử dụng nhiều lao động và xuất khẩu với số lượng lớn, hiện nay con đường này đã không còn khả thi; mà chế độ ĐCSTQ lại tạo bất lợi cho tính chủ động sáng tạo, cộng thêm sự sa sút trong mối quan hệ giữa Trung Quốc (ĐCSTQ) với các quốc gia khác, khó khăn về nguồn công nghệ…, “do đó, Trung Quốc sẽ ngày càng gặp nhiều vấn đề”.

Theo Lạc Á, Trương Ngọc Khiết, Epoch Times

Xem thêm: