Huyện Khoái Châu được đặt theo tên vị tướng chỉ huy đội quân Thánh Dực

Chỉ huy đội quân Thánh dực Dũng nghĩa tinh nhuệ nhất của Triều đình nhà Trần, Nguyễn Khoái tham dự những trận đánh quan trọng giúp quân Đại Việt đánh bại đại quân Nguyên Mông.

Sức khỏe hơn người lại giỏi võ nghệ

Nguyễn Khoái quê ở Hồng Châu (nay thuộc tỉnh Hải Dương). Ghi chép về Nguyễn Khoái rất ít, theo dân gian truyền lại thì từ nhỏ Nguyễn Khoái có sức khỏe hơn người, lại ham mê võ thuật, luyện bắn cung, đấu vật, múa giáo cả ngày mà không biết mệt mỏi. Dân gian kể rằng có lần trong làng có hai con trâu húc nhau, Nguyễn Khoái hai tay cầm hai sừng trâu kéo ngược ra.

Hồng Châu thời đó có nạn cướp hoành hoành, nhưng Nguyễn Khoái dùng sức khỏe phi thường đánh lui cướp giúp dân làng mình an lành không phải lo lắng.

Tiếng đồn sức khỏe và võ thuật của Nguyễn Khoái dần dần đến Kinh đô. Triều đình Thấy ông giỏi võ thuật liền cho gia nhập Cấm vệ quân bảo vệ Kinh thành. Sau đó ông được chuyển sang đội quân Thánh Dực Dũng Nghĩa, đội quân tinh nhuệ bậc nhất của Triều đình, rồi dần dần được giao chỉ huy đội quân này.

Cuộc chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ hai

Năm 1285, Đại hãn Hốt Tất Liệt huy động 50 vạn đại quân Mông Nguyên tiến đánh Đại Việt lần thứ hai. Ở phía nam, 20 vạn quân Toa Đô sau thời gian sa lầy ở Chiêm Thành cũng từ phía nam đánh ngược lên.

Đại Việt hai đầu thọ địch như nghìn cân treo sợ tóc. Quân nhà Trần dưới sự chỉ huy của Hưng Đạo Vương vừa đánh vừa lùi nhằm tiêu hao binh lực và nhuệ khí quân Nguyên mà vẫn bảo toàn được lực lượng.

Quân Nguyên từ hai đầu tiến đánh, liên tục giao chiến với quân Đại Việt, nhưng đây đều là những cánh quân nhỏ, còn quân chủ lực và vua Trần không biết rút đi đâu. Quân Nguyên truy tìm không thấy vua Trần, lại phải liên tục bị các cánh quân nhỏ đánh rồi rút ngay khiến bị tiêu hao sinh lực. Binh sĩ nhà Nguyên lâu ngày mệt mỏi, bệnh tật do không hợp thổ nhưỡng, sĩ khí cũng không còn.

Lúc này Hưng Đạo Vương mới cho quân phản công, nhiệm vụ đặt nặng lên đội quân Thánh Dực do Nguyễn Khoái chỉ huy, mở đầu là trận Hàm Tử. Trần Nhật Duật làm chánh tướng, Chiêu Thành vương Trần Thông và Hoài Văn hầu Trần Quốc Toản làm phó tướng, cùng Nguyễn Khoái chỉ huy 5 vạn quân tiến ra bắc đánh quân Nguyên do Toa Đô chỉ huy ở Hàm Tử.

Trận đánh này, Thánh Dực trở thành quân chủ lực giúp Đại Việt giành chiến thắng, Toa Đô phải cho quân rút chạy đến Tây Kết (thuộc huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên). Quân Đại Việt đuổi theo đến Tây Kết, quân Nguyên cùng đường nên giao chiến rất quyết liệt. Ở bến Nguyệt nơi sông Mã, nhiều binh sĩ Thánh Dực đã nằm lại, trong đó có cả vợ của Nguyễn Khoái.

Cuối cùng quân Đại Việt giành chiến thắng lớn, Trần Quốc Toản giao chiến và chém được Toa Đô.

Cuộc chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ ba

Cuối năm 1287, Đại hãn Hốt Tất Liệt lần thứ 3 đưa quân tiến đánh Đại Việt. Quân Nguyên huy động 50 vạn quân dưới sự chỉ huy của Trấn Nam vương Thoát Hoan. Thế nhưng một lần nữa Hưng Đạo Vương chỉ huy quân Đại Việt giành chiến thắng, Thoát Hoan phải đưa quân rút về nước.

Quân Nguyên chia 2 cánh rút về theo đường thủy và đường bộ. Đường bộ do Thoát Hoan chỉ huy và đường thủy do Ô Mã Nhi chỉ huy. Quân Đại Việt cũng chuẩn bị chặn đánh nhằm tiêu diệt quân Nguyên.

Là người chỉ huy quân đội, Hưng Đạo Vương có tầm nhìn xa, biết Thoát Hoan là Hoàng tử nhà Nguyên, nếu chặn đánh giết được Thoát Hoan sẽ khiến Hốt Tất Liệt tức giận đưa quân đánh tiếp khiến chiến tranh kéo dài mãi. Đại Việt là nước nhỏ dù giành chiến thắng cũng sẽ suy kiệt.

Chính vì thế mà Hưng Đạo Vương quyết định cho quân Thánh Dực của Nguyễn Khoái cùng quân chủ lực chặn đánh quân Nguyên ở đường thủy nhằm tiêu diệt hoàn toàn thủy quân Nguyên, trong khi đó giành ít quân hơn chặn quân bộ của Thoát Hoan.

Quân Đại Việt chuẩn bị sẵn bãi cọc trên sông Bạch Đằng, khi các chiến thuyền của quân Nguyên bị trúng cọc nhọn không thể tiến ra biển được, Nguyễn Khoái chỉ huy đội quân Thánh Dực tiến đánh. Quân Nguyên tan vỡ, Ô Mã Nhi bị bắt sống, không một chiến thuyền nào của quân Nguyên chạy thoát được trong trận chiến này.

Sau chiến thắng quân Nguyên lần thứ ba, vua Trần Thánh Tông luận công ban thưởng, Nguyễn Khoái lập công lớn được phong tước Liệt hầu và được cấp một hương cho làm thực ấp. Đây là một đặc ân hiếm có, vì việc ban thực ấp vốn chỉ dành cho người trong Hoàng tộc nhà Trần. Nguyễn Khoái là ngoại lệ, cho thấy nhà Trần đánh giá rất cao công lao của ông.

Sau này người dân gọi hương thực ấp của ông là hương Khoái Lộ – ghép với tên “Khoái” của ông. Tên huyện Hồng Châu cũng được đổi tên thành Khoái Châu, cũng là ghép với tên của ông.

Trần Hưng

Xem thêm:

• Thánh Dực: Đội quân kỳ lạ giúp Đại Việt đánh bại Nguyên Mông
• Trần Quốc Toản không tử trận, uy vũ chấn động Trung Nguyên
• Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn và lá số thánh nhân bất bại

Mời xem video: