Gia đình có bốn điều, không bại cũng vong

Gia đình luôn chiếm một vị trí trọng yếu trong tim mỗi người, là nơi nương tựa cuối cùng, là bến đỗ khi mệt mỏi, là nơi cho chúng ta động lực, và cũng là khởi nguồn của hạnh phúc. Một gia đình có hưng vượng, phát đạt hay không, có hoà hợp hay không, nếu chỉ dựa vào sức của một người thì chẳng thể làm nổi. Dưới đây là bốn điều người xưa cho rằng từng thành viên trong gia đình nên tránh.

Nghiện thói xấu

Rượu chè cờ bạc li bì,
Sinh ra trộm cướp, nghề gì mà mong?

(Tỉnh quốc hồn ca – Phan Châu Chinh)

Những trường hợp thê thảm vì rượu chè cờ bạc không hề ít, đây quả thực là những thói quen xấu hại người thâm sâu. Một gia đình dù có thịnh vượng, phát đạt đến đâu thì đều không thể gánh chịu nổi sự hao tổn của một người nghiện ngập. Những thói xấu này, không sớm thì muộn, cũng sẽ khiến gia nghiệp thành đống tro tàn.

Những con bạc khát nước, những kẻ rượu chè hút hít, rất khó từ bỏ thói quen xấu, lúc bấy giờ hãy nghĩ đến gia đình, nếu còn một niệm ấy trong tâm thì mới tránh được cảnh khuynh gia bại sản, vợ con ly tán.

Vợ chồng bất hoà

Một gia đình hạnh phúc chắc chắn là chồng hát vợ khen hay, đồng tâm hiệp lực, biết lo nghĩ cho người kia. Sự kết hợp giữa vợ chồng trên thực tế chính là sự kết hợp giữa hai cá thể có những nét tính cách riêng biệt. Nếu không biết thoả hiệp và nhường nhịn, hàng ngày đều sống trong những cuộc tranh cãi liên miên, tình cảm sớm muộn gì cũng rạn nứt, cuối cùng cũng tan đàn xẻ nghé.

Quẻ Cấu trong Kinh Dịch viết: “Nữ tráng, chớ dùng thủ nữ”, nghĩa là nữ mà quá mạnh mẽ thì không nên dùng để giữ phận nữ trong nhà, tức là lấy làm vợ. Kỳ thực câu này cũng ẩn ý rằng nam tử mà yếu đuối thì không nên lấy làm chồng. Tiêu chuẩn của cổ nhân là người nam cần mạnh mẽ, người nữ cần ôn nhu. Trong gia đình mà cả hai người đều mạnh mẽ thì dễ sinh ra bất hòa. Chữ “Hòa” trong gia đình vô cùng quan trọng.

“Thuận vợ thuận chồng tát biển Đông cũng cạn”, chỉ cần hai người đồng tâm hiệp lực, thì dẫu khó khăn tới mức nào cũng có thể giải quyết. Chỉ cần có thể suy xét vấn đề dựa trên lập trường của người khác, nỗ lực vì sự hài hoà, êm ấm trong gia đình, ắt sẽ có được một cuộc sống bình an trọn đời, không có cảnh “đồng sàng dị mộng”.

Anh chị em bất hoà

Kiếp này có thể sinh ra chung một nhà, trở thành những người thân thiết nhất của nhau, ắt hẳn là do duyên phận đời trước tác thành. Con người ta cần cảm kích và trân quý mối nhân duyên không dễ có được này.

Anh em như thể chân tay,
Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần.

Thời hiện đại rất nhiều anh chị em ruột trong gia đình vì lợi ích và nhiều nguyên do khác mà trở mặt thành thù, thậm chí từ mặt nhau, tới chết cũng không qua lại. Ngẫm đến mà thấy đau lòng. Một gia đình muốn hưng vượng phát đạt, cần mọi người đồng tâm hiệp lực, chung sống hoà thuận với nhau. Nếu mỗi người chỉ biết suy xét tới lợi ích của bản thân, như vậy gia đình sớm muộn gì cũng bị chia rẽ, suy bại.

Gia giáo sai lầm

Một số ông bố bà mẹ quá nuông chiều con cái, khi chúng phạm lỗi lại không chỉ dẫn một cách chính xác, mọi việc đều để trẻ thích gì làm nấy. Lâu dần việc này sẽ khiến đứa trẻ hình thành nên một nhân sinh quan thấp kém. Sau khi trưởng thành, một người như vậy rất khó hoà nhập vào xã hội, sẽ bị bài xích. Thói quen nuông chiều con sẽ huỷ đi cả đời của trẻ.

Điều nghiêm trọng nhất là trẻ sẽ hình thành nên những giá trị quan lệch lạc, không biết tôn kính người già, yêu mến trẻ nhỏ, không tôn sư trọng đạo, dễ tin theo những quan niệm sai lầm, cuối cùng không chỉ bất hiếu với cha mẹ, mà còn làm ra những chuyện nguy hại tới xã hội, đi ngược lại với luân thường đạo lý.

Giáo dục con cháu phải xác lập chí hướng và lý tưởng cao xa, có chuẩn tắc đạo đức nhân nghĩa, khi trải qua khổ nạn vẫn phải chú trọng bồi dưỡng khí tiết. Người có chí hướng cao thượng, mới xứng làm nên sự nghiệp.

Trong việc giáo dục thì cần tham khảo cổ nhân, giáo dục từ những điều nhỏ nhặt nhất, lấy gương người lớn mà răn dạy trẻ con. Chẳng hạn như, một trong những việc người hiện đại xem thường là cách ăn mặc hở hang của con cái. Kinh Dịch có câu: “Thê thiếp y tiên lộ nhục giả, tang kì đức, thất kì thao, tiết kì tài, bại kì gia”, ý nói người phụ nữ trong gia đình ăn mặc hở hang thì sẽ làm tổn đức, đánh mất phẩm hạnh, từ đó làm hao tài, bại gia. Vậy nên tiêu chuẩn của cổ nhân luôn là thước đo rất đáng suy ngẫm dành cho các bậc cha mẹ.

Cha mẹ quản giáo con cái không nghiêm, vợ chồng không biết giữ gìn gia phong, anh em không thuận hòa, thành viên gia đình không biết tự ức chế bản thân, cuối cùng sẽ huỷ đi tổ ấm vô cùng đáng quý.

Người xưa có câu: “Gia bất an, nhân tâm tán”. Gia đình bất an thì không có nền tảng vững chắc, tâm con người nóng nảy, bất an, làm sao còn cho rằng có thể giúp gì cho xã hội, quốc gia hưng thịnh?

Theo Vision Times tiếng Trung
Thiên Cầm biên tập

Xem thêm:

• Tinh hoa giáo dục con trẻ trong các gia huấn cổ đại

Mời xem video: