Cuộc sống của phụ nữ dải Gaza – nơi tranh chấp triền miên nhất thế giới

Minh Minh
•
Thứ Tư, 31/07/2019

Nhiếp ảnh gia báo chí Monique Jaques lần đầu tiên đặt chân đến Dải Gaza để ghi lại tài liệu về “Chiến dịch Trụ cột Phòng thủ” (Operation Pillar of Defense) khởi sự năm 2012, một trong nhiều cuộc xung đột giữa Israel và Hamas, nhằm giành quyền kiểm soát Gaza.

Trong thời gian ở đó, cô bị sốc bởi sự khác biệt quá lớn giữa những gì cô mục sở thị và những gì được đăng tải trên các kênh truyền thông trong vùng lãnh thổ bị phong bế này.

Jaques cho hay: “Những hình ảnh mà tôi thấy trước đó đều vô cùng bạo lực và toàn là đàn ông. Bạn không bao giờ nhìn thấy bóng dáng một phụ nữ nào, và nếu bạn thấy thì chắc chắn là cô ấy bị trùm kín người từ đầu đến chân. Nhưng những hình ảnh đó hoàn toàn khác biệt với hình ảnh mà tôi chụp cũng như những người mà tôi tận mắt thấy và gặp gỡ”.

Sự khác biệt đó và tình bạn thân thiết với phiên dịch viên người Palestine của cô, đã thuyết phục cô rằng có những câu chuyện sâu sắc còn chưa được kể đến trong khu vực tranh chấp này. Cô biết rằng cô phải kể về câu chuyện cuộc sống thường nhật của người Palestine nói chung và phụ nữ nói riêng, sau khi cuộc chiến chấm dứt.

Trong vòng 5 năm, Jaques đã nhiều lần quay trở lại và nói chuyện với phụ nữ Palestine ở Gaza và ghi lại cuộc sống đời thường của họ. Cô hứa rằng sẽ kể một câu chuyện về “những khoảnh khắc bị đánh cắp” và cho mọi người thấy một khía cạnh khác của cuộc sống hiếm khi được nhìn thấy trên truyền thông của vùng lãnh thổ triền miên xung đột này.

Tác phẩm này của cô đã được tập hợp lại trong một một cuốn sách có tên gọi “Gaza Girls” (Phụ nữ Gaza), đã được xuất bản hồi đầu năm 2018.

#1 Một thế giới của phụ nữ Gaza ít người biết đến

#2 Chụp ảnh phụ nữ trên vùng lãnh thổ nhạy cảm này không hề đơn giản

Mặc dù việc chụp ảnh phụ nữ rất khó khăn do nền văn hoá bảo thủ của Gaza, Jaques nói rằng cô đã được một số phụ nữ Palestine nhận thức rõ tầm quan trọng của việc nói với thế giới về con người Gaza. Những phụ nữ này giúp Jaques xây dựng mối quan hệ bền vững duy trì suốt nhiều năm.

#3 Trong 5 năm, vài tháng cô trở lại Gaza một lần và ở lại đó hàng tuần

Jaques nói rằng cô có thể dành nhiều thời gian cần thiết để xây dựng mối quan hệ với người Gaza và được họ tin tưởng. Jaques phải dành 5 năm để đi đi lại lại Gaza, và một vài tháng quay trở lại vùng đất này 1 lần, mỗi lần ở lại hàng tuần.

#4 Một cái nhìn khác về Plestine: Không chỉ là bạo lực

Jaques đã dành phần lớn sự nghiệp của mình để chụp ảnh về các cuộc xung đột ở vùng Trung Đông. Cô cho hay các kênh truyền thông đại chúng khi đưa tin về xung đột giữa Israel-Gaza thường chỉ quan tâm đến việc miêu tả “một góc nhìn gây hấn đau khổ”. Cô không phủ nhận thực tế đó, nhưng cô muốn tạo cơ hội cho phụ nữ Palestine tự kể câu chuyện của chính họ. “Tôi muốn cho họ một con đường để tự lên tiếng về những gì họ đang trải qua bằng tiếng nói của chính họ”, cô nói.

#5 Phòng ngủ và xe hơi cá nhân là một trong số ít nơi mà các cô gái chưa lập gia đình có thể tự do ca hát và nhảy múa

Người phụ nữ đầu tiên mà Jaques kết bạn là Doaa Abu Abdo, cô ấy làm phiên dịch cho Jaques trong những lần cô làm nhiệm vụ thời kỳ đầu. Doaa giúp Jaques gặp những phụ nữ của dải đất này và họ vui vẻ nói về cuộc sống hằng ngày của mình. Phòng ngủ và xe hơi cá nhân là một trong số ít nơi mà các cô gái chưa lập gia đình có thể hát và nhảy múa mà không bị công chúng hoặc gia đình của họ đánh giá.

#6 Ở Gaza hay bị mất điện

Cuộc sống ở Gaza có thể khó khăn và không chắc chắn. Jaques đã ở với Doaa khi cô ấy gọi điện cho mẹ mình ở Tel Aviv, Israel trong thời gian bị mất điện. Nhiều bệnh viện ở Gaza không thể chăm sóc bệnh nhân nặng hoặc bị thương và họ được chuyển tới các bệnh viện ở Israel. Mẹ cô đã hộ tống và chăm sóc cho cháu nội của mình bị tá tràng.

#7 Sang tuổi 16, các cô gái Gaza phải ở quanh quẩn trong nhà, không được tham gia các sinh hoạt cộng đồng

Jaques cho hay, khi các cô gái Gaza còn nhỏ, họ được tự do làm bất cứ điều gì họ muốn, kể cả chơi thể thao và trò chuyện với các chàng trai trẻ. Nhưng khi họ bước sang tuổi 16, áp lực của gia đình buộc họ phải rút lui về nhà. “Đó là một khoảng thời gian mà họ bị mất phương hướng”, cô nói.

#8 Sabah Abu Ghanem và chị gái là những người chơi lướt sóng duy nhất ở Gaza

Sabah Abu Ghanem và em gái là những người chơi lướt sóng duy nhất ở Gaza. Mặc dù gia đình của họ tự do hơn những người khác trong việc để cho con gái của họ tự do lướt sóng, nhưng khi đến tuổi, họ bị yêu cầu ngừng hoạt động này.

Đối với nhiều người dân sinh sống ở vùng biển, biển là nơi duy nhất mà họ có thể thỏa thích vui chơi mà không bị nhắc nhở về việc phải thu mình lại. Sabah Abu Ghanem, 14 tuổi, và em gái cô đã lướt sóng vào sáng sớm ở ngoại ô thành phố Gaza. Hai chị em giành giải nhất trong nhiều cuộc thi, nhưng chưa bao giờ rời dải Gaza để cạnh tranh.

#9 Phụ nữ thường chỉ quanh quẩn trong nhà

Nhà là nơi sinh hoạt chủ yếu của phụ nữ Gaza. Jaques viết trong Gaza Girls: “Các cô gái trẻ và các bà mẹ sẽ đến thăm nhà của người khác để uống trà và để nắm bắt những tin tức mới nhất.”

#10 Đây là Yara, một trong những cô gái được nhiếp ảnh gia chụp ảnh mỗi lần cô trở lại Gaza

Một trong những cô gái mà Jaques dành nhiều thời gian nhất là Yara. Nhà báo bắt đầu chụp ảnh cô gái khi cô mới 9 tuổi. Cô cho hay: “Mỗi lần tôi trở lại, cô bé lại là một cô gái rất khác.”

#11 Gaza không chỉ là vùng xung đột, ở nơi đó có cuộc sống, có phụ nữ, và có những giấc mơ…

Jaques đã dành rất nhiều thời gian lái xe quanh Gaza, lang thang trên bãi biển và nói chuyện xuyên đêm với các cô gái. Jaques nói: “Tôi thực sự thích mọi người nghĩ về Gaza như một nơi sinh sống nào đó chứ không phải là một nơi đầy rẫy xung đột. Ở đó cũng có những phụ nữ và những giấc mơ. Tất cả mọi thứ cùng tồn tại dù sự thiếu điện và bị chiếm đóng.”

#12 Phụ nữ phải dùng màn che khi gặp một người đàn ông không phải người nhà

Jaques nói rằng cô đã trở thành một nhà trị liệu “de facto” cho nhiều phụ nữ. Bởi cô là người nước ngoài, nên phụ nữ thoải mái hơn khi nói với cô về những khao khát, hay nỗi sợ hãi và hy vọng của họ.

Hình trên chụp tại một salon ở thành phố Gaza, phụ nữ đến để làm tóc, móng tay và trang điểm trước đám cưới. Ở nhiều gia đình, phụ nữ luôn phải phủ màn che trong khi gặp một người đàn ông không phải người nhà.

#13 Ở Gaza thông thường một ai đó có thể có họ hàng với một nửa số dân

Có lần, một cô gái quay sang Jaques và nói rằng “Tôi chỉ muốn đi đâu đó khác trong một ngày mà không ai biết tôi và tôi có thể là chính mình”. Jaques nói: “Ở một nơi như Gaza rất khó khăn vì mọi người đều biết bạn và bạn có họ hàng với một nửa số dân.”

#14 Vẫn có nhiều phụ nữ Gaza trở thành kỹ sư, bác sĩ, hoặc các chuyên gia khác

Tuy nhiên, vẫn có nhiều phụ nữ trở thành kỹ sư, bác sĩ, hoặc các chuyên gia khác nhờ hệ thống trường học trong vùng.

#15 Hầu hết phụ nữ Jaques kết bạn đều muốn rời khỏi Gaza, nhưng đa số phụ nữ Gaza muốn trở về nhà

Madleen Koolab đưa con thuyền Gazans ra ngoài để di chuyển vào tối thứ Năm, một buổi tối được nhiều gia đình yêu thích. Madleen sở hữu thuyền và có thể sử dụng nó để đánh cá trong cả tuần.

#16 Trong câu chuyện về những phụ nữ Palestine ở dải Gaza, Jaques nói rằng nó dường như là một “cuộc đấu tranh cho nhà cầm quyền trong khi lớn lên ở nơi mà bạn không thể đưa ra quyết định của riêng mình”.

#17 Ca sĩ không được chính quyền địa phương và gia đình đánh giá cao

Nhưng người phụ nữ này và nhiều người khác vẫn kiên trì theo đuổi ước mơ của mình. Vẫn có một số ít ca sĩ nữ ở lại Gaza mặc dù bị gia đình và chính quyền địa phương nhìn bằng ánh mắt xem thường. Hadeel Fawzy Abushar biểu diễn trong các buổi hòa nhạc cổ vũ cho hòa bình. Cô bắt đầu biểu diễn khi cô 12 tuổi, vì tất cả các chị em cô đều là ca sĩ.

#18 “Gaza Girls” của nhà báo Jaques sẽ tập hợp rất nhiều mảnh đời của phụ nữ Gaza

Trong khi nhiều câu chuyện mà Jaques đã nghe được nghe thường có điểm chung rằng Gaza là một nơi bảo thủ. Những câu chuyện về tình bạn tồi tệ, tình yêu không được đền đáp, và những cuộc hôn nhân không hạnh phúc. Jaques quyết định thực hiện các mục nhật ký mở rộng về phụ nữ ở nơi này trong Gaza Girls.