Lời khuyên từ chuyên gia giúp bạn vượt qua chứng nghiện mạng xã hội
- Trúc Nhi
- •
Trong thời đại công nghệ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống. Tuy nhiên, việc lạm dụng mạng xã hội có thể dẫn đến tình trạng nghiện, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống. Đã đến lúc chúng ta cần nhận thức rõ hơn về tác động này và áp dụng những giải pháp thiết thực để lấy lại sự cân bằng trong cuộc sống.
Tại sao mọi người lại dễ dàng nghiện các trang mạng xã hội?
Dưới đây là 4 lý do phổ biến được các chuyên gia tổng hợp. Những lý do này được chọn từ danh sách ‘những nguyên nhân khiến bạn khó từ bỏ thói quen xấu’ đã được giới thiệu trước đó và áp dụng vào việc sử dụng mạng xã hội.
1. Xem chương trình phát sóng trực tiếp của người nổi tiếng (hoạt động hấp dẫn)
Ngày nay, không chỉ nghệ sĩ mà ngay cả nhân viên quán cà phê, thợ làm tóc nổi tiếng, hay bất kỳ ai cũng có thể trở thành người sáng tạo nội dung. Họ chia sẻ đa dạng các chương trình phát sóng trực tiếp như ca hát, trò chuyện, nhảy múa, giao lưu, hoặc giảng dạy.
Nhiều người bị hấp dẫn bởi sự đa dạng nội dung này và dần hình thành thói quen sử dụng mạng xã hội thường xuyên. Việc chia sẻ những khoảnh khắc trong thời gian thực với người nổi tiếng giúp tạo cảm giác gần gũi và thú vị. Đặc biệt, khả năng tương tác nhanh chóng thông qua các bình luận càng làm cho trải nghiệm trở nên chân thực và lôi cuốn hơn.
2. Giao tiếp với bạn bè
Đây là việc trao đổi qua lại thông qua bài đăng hoặc nhắn tin giữa bạn bè. Khi bạn bè không thể gặp gỡ trực tiếp do hoàn cảnh cuộc sống hoặc khoảng cách địa lý, mạng xã hội trở thành cầu nối giúp họ duy trì liên lạc. Khi mạng xã hội lần đầu xuất hiện, tính năng này đã tạo nên một bước đột phá trong cách con người giao tiếp. Chính điều đó đã làm cho mạng xã hội trở nên hấp dẫn và thu hút đến vậy.
3. Thu hút sự chú ý của xã hội
Trên các trang mạng xã hội, mọi người có thể xử lý các hình ảnh hàng ngày của mình, hay còn gọi là “chỉnh sửa”, để tạo ra một diện mạo gần gũi hơn với hình ảnh mà họ mong muốn thể hiện.
So với đời thực, việc kiểm soát và tạo ấn tượng trên các trang mạng xã hội dễ dàng hơn, điều này làm cho việc thu hút sự chú ý của người khác trở nên đơn giản hơn. Chính sự “dễ dàng” này đã góp phần làm gia tăng tốc độ hình thành thói quen và nghiện mạng xã hội.
4. Tránh bị loại ra khỏi nhóm
Việc gửi tin nhắn qua mạng xã hội có thể thúc đẩy giao tiếp và củng cố tình bạn, nhưng điều đó không phải lúc nào cũng đúng.
“Nếu đăng bài mà người đó không để lại bình luận, thực sự rất khó chịu”. Nếu bạn không phản hồi kịp thời hoặc không tuân thủ các quy tắc nhóm khi tham gia mạng xã hội, bạn có thể bị chỉ trích.
Vì vậy, dù không mấy hứng thú, nhiều người vẫn tiếp tục tham gia mạng xã hội vì sợ bị loại ra khỏi nhóm. Họ không muốn cảm thấy bị bạn bè đồng trang lứa bỏ rơi hay bị chèn ép.
Những hành vi thay thế giúp cai nghiện mạng xã hội
Vậy chúng ta nên làm gì để thoát khỏi tình trạng phụ thuộc vào mạng xã hội? Cần thay thế nó bằng những hoạt động nào?
Hai trong số bốn lý do, đó là “Bạn có thể xem chương trình phát sóng trực tiếp của những người nổi tiếng” và “Bạn có thể giao tiếp với bạn bè”, có thể coi là hợp lý, miễn là chúng không ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày.
Vì vậy, có lẽ không cần phải quá nghiêm trọng hóa các biện pháp đối phó. Tuy nhiên, hai lý do còn lại: “Thu hút sự chú ý của xã hội” và “Tránh bị loại ra khỏi nhóm”. Nếu bạn không nghĩ biện pháp đối phó, nó sẽ gây ra rất nhiều vấn đề.
– Trường hợp: Thu hút sự chú ý của xã hội
Nếu lý do là ‘Thu hút sự chú ý của xã hội’, bạn nên tìm hoặc tạo ra một không gian nơi con người thật của bạn được chấp nhận. Trong thế giới ảo của các trang mạng xã hội, việc được nhiều “lượt thích” trở thành mục tiêu để đạt được sự công nhận rõ ràng.
Làm sao để không bị ám ảnh bởi mạng xã hội? Việc khó bỏ thói quen là điều hoàn toàn bình thường. Thực tế, không nhất thiết phải từ bỏ hoàn toàn các trang mạng xã hội. Thay vào đó, ít nhất bạn hãy tìm một người ở thế giới thực có thể chấp nhận bạn. Người đó có thể là bạn bè, thành viên gia đình hoặc người yêu, và khi họ nhìn thấy những khía cạnh không hoàn hảo hay khó tính của bạn, họ vẫn có thể chấp nhận và dành cho bạn một “like”.
Nếu có thể xây dựng được một mối quan hệ đẹp đẽ như vậy, bạn có thể ưu tiên dành thời gian cho người đó thay vì lên mạng xã hội. Suy cho cùng, giao tiếp trong thực tế vẫn là tốt nhất.
– Trường hợp: Tránh bị loại ra khỏi nhóm
Nếu lý do nghiện mạng xã hội là để tránh bị loại trừ thì nên tham khảo hai phương pháp sau:
“Bạn không cần phải ở trong một nhóm mà buộc các thành viên phải hành động theo ý mình” – câu trả lời này rất đơn giản. Tôi muốn đề cập đến những người trưởng thành, những người có thể tự do lựa chọn những người mà họ kết giao và có nhiều mối quan hệ.
Tuy nhiên, nếu tình huống xảy ra trong một môi trường làm việc khép kín, quy mô nhỏ, hoặc khi một thành viên cảm thấy “chỉ có nhóm này là nơi của mình” hay “chỉ có nhóm này mới nhận mình”, thì việc thoát khỏi mối quan hệ giữa các cá nhân này sẽ không dễ dàng.
Trong trường hợp này, bạn nên bắt đầu từ những vùng “màu xám”, thay vì chỉ đơn giản chọn giữa “có nên sử dụng các trang mạng xã hội hay không?”.
Ví dụ, khi ai đó nhìn thấy bài đăng từ một người bạn, họ sẽ ngay lập tức thích nó và để lại bình luận. Bạn bè của họ cũng sẽ làm theo như thể không thể thua kém. Trong bối cảnh này, việc không thích hoặc không để lại bình luận trở nên khó khăn và có vẻ không thực tế.
Trong trường hợp này, cách làm được khuyến nghị là bạn chỉ cần nhấn “like” ngay lập tức và để lại bình luận sau khi có thời gian, hoặc thay đổi thói quen bằng cách đôi khi để lại bình luận và đôi khi không.
Bạn có thể lo lắng rằng “nếu làm vậy, bạn sẽ bị ghét”. Tuy nhiên, việc rèn luyện bản thân trở thành người như vậy thực sự rất hữu ích. Bằng cách này, người khác sẽ hiểu rằng bạn không phải lúc nào cũng phản hồi ngay lập tức.
Sau tuổi dậy thì, bạn nên từ bỏ suy nghĩ luôn phải đáp ứng kỳ vọng của người khác, không muốn bị ghét và muốn mãi là ‘đứa trẻ ngoan’. Đừng để mình mắc kẹt trong cách nghĩ đơn giản, chỉ có trắng và đen. Các trang mạng xã hội đều có chức năng “chặn” người khác, và vì thế, một số người sẽ cảm thấy họ phải chọn giữa “trở thành bạn thân” hay “chặn người đó và cắt đứt quan hệ”. Tuy nhiên, thái độ cực đoan này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống thực tế và là điều rất nguy hiểm.
Nếu bạn làm vậy, bạn sẽ chỉ khiến mình trở nên cô đơn và không thể bình tĩnh. Vì vậy, hãy tránh làm vậy. Thay vào đó, hãy giảm tương tác với mọi người trên mạng xã hội và tạo ra nhiều lựa chọn ‘vùng xám’ cho bản thân. Chúng ta còn rất nhiều điều để khám phá và học hỏi trong quá trình này.
3 lý do khiến bạn nghiện phim ảnh và truyền hình?
Các trang web phim và truyền hình đã triển khai dịch vụ đăng ký, cho phép người dùng trả phí hàng tháng để xem phim không giới hạn.
Kể từ khi hệ thống đăng ký xuất hiện, ngày càng có nhiều người thiếu ngủ và đến công sở với khuôn mặt mệt mỏi. Họ chia sẻ: ‘Tối qua tôi xem một bộ phim, và khi xem xong thì trời đã sáng rồi’.
Điều này có thể là do suy nghĩ ‘xem cho đến khi chán’, nếu không chú ý, bạn sẽ cảm thấy thiếu thốn và không thể kiềm chế cơn nghiện.
Ai dễ bị nghiện xem phim và chương trình truyền hình?
Dưới đây là ba lý do phổ biến khiến người ta dễ bị cuốn vào cơn nghiện này. Chúng ta sẽ áp dụng những lý do từ “những thói quen xấu khó bỏ” đã được giới thiệu trước đó vào việc xem phim và chương trình truyền hình:
1. Thỏa mãn thói quen sưu tầm
Một số người sẽ theo đuổi sự ‘hoàn hảo’, chẳng hạn như muốn xem một loạt phim truyền hình dài tập… Ban đầu, miễn là họ có thể xem bộ phim đó, họ thường quan tâm đến việc xem hết bộ phim hơn là nội dung của bộ phim.
Có hai loại học viên trong lớp nấu ăn và lớp dạy cắm hoa mà tôi thường đến. Một loại là học viên thích học thật sự, loại còn lại là học viên theo đuổi hình thức, tức là “đã đến học thì phải có chứng chỉ”.
Nếu phải nói loại người nào dễ nghiện xem phim truyền hình hơn, thì có lẽ đó là loại sau. Nói một cách cường điệu hơn một chút, loại người này có thể thiếu tự tin và do đó muốn nâng cao giá trị của bản thân bằng cách để lại thứ gì đó hữu hình.
Ngoài ra, tâm lý của họ cũng có thể là vì đã bỏ thời gian và tiền bạc, nên sẽ thật lãng phí nếu không biến nó thành thứ gì đó hữu hình.
2. Có thể giảm bớt sự nhàm chán một cách thụ động
Tại sao mọi người lại nghiện phim ảnh và truyền hình? Tôi nghĩ lý do phổ biến nhất là do sự mệt mỏi và thiếu năng lượng để làm bất kỳ điều gì tích cực.
Khi bạn làm việc chăm chỉ suốt cả ngày, luôn phải quan tâm đến cảm xúc của khách hàng, đồng nghiệp và sếp, về nhà bạn cảm thấy kiệt sức. Liệu bạn có rơi vào trạng thái bất lực, “không muốn suy nghĩ nữa và không muốn làm gì nữa, không muốn gặp ai nữa”?
Hiện tượng này được gọi là “cảm giác tiêu cực về công việc”. Những người làm việc trong các lĩnh vực với người thường dễ rơi vào trạng thái này hơn. Trong lúc mệt mỏi như vậy, họ không còn sức lực để chủ động gặp gỡ mọi người hay làm bất kỳ việc gì khác.
Thực sự rất thư giãn khi bạn chỉ việc xem video liên tục, trong trạng thái thụ động. Trong trạng thái này, 80% người xem sẽ không muốn bộ phim kết thúc, vì khi cảm thấy bất lực, họ không muốn suy nghĩ gì thêm nữa. Vì các nền tảng dịch vụ phim ảnh và truyền hình liên tục giới thiệu và sẽ phát bộ phim tiếp theo, người xem luôn có thể xua tan sự nhàm chán trong trạng thái thụ động.
3. Có thể đắm mình vào những câu chuyện từ các thế giới khác nhau
Nghỉ hưu, mất việc, hoặc con cái lớn lên và rời nhà là những cơ hội để ta thực hiện các trách nhiệm quan trọng trong công việc, gia đình, hoặc việc nuôi dạy con cái. Tuy nhiên, sau khi một số người được giải thoát khỏi những gánh nặng này, họ lại cảm thấy bối rối và không biết “phải làm gì?”. Lúc này, xem video trở thành một lựa chọn thú vị.
Bất kỳ ai đột ngột mất việc hoặc rảnh rỗi ở nhà sẽ cảm thấy trống rỗng: “Hả? Mình muốn làm gì?” “Mình còn gì?”
Mong muốn đắm chìm trong những câu chuyện tuyệt vời của người khác, muốn giải trí bằng cách nhìn ngắm cuộc sống của người khác và ước ao được sống trong một thế giới hoàn toàn khác chính là những lý do khiến chúng ta say mê những câu chuyện đó. Bởi vì chúng có thể lấp đầy sự trống rỗng trong tâm chúng ta trong một thời gian ngắn.
Chúng ta cần làm gì để thoát khỏi sự phụ thuộc vào phim ảnh và truyền hình?
Thỏa mãn thói quen sưu tầm
Cách giải quyết: Trên thế giới này, bất kể là phim, sách hay âm nhạc, luôn có những người sẵn sàng giải thích hoặc bày tỏ suy nghĩ của họ về những thứ này. Họ sẽ sắp xếp những giải thích và quan điểm của mình ở mức độ nghệ thuật và chia sẻ chúng trên các trang web cá nhân.
Nếu bạn muốn tìm hiểu, đây là một cách tiếp cận khá hiệu quả. Tuy nhiên, do thời gian và năng lượng có hạn, bạn vẫn cần phải dừng lại và tự hỏi:
“Hả? Khi đọc xong, mình muốn đạt được gì?”
“Tại sao mình lại muốn đọc hết nó?”
Tuy nhiên có một sự thật đáng buồn là nếu bạn quá đam mê, bạn sẽ mất đi sự tỉnh táo này.
Có thể thụ động giải tỏa sự nhàm chán
Có 2 cách để giải quyết nguyên nhân này.
Một là “Đừng khiến phong cách làm việc (lối sống) của bạn trở nên mệt mỏi như vậy”. Đó là cách tử tế nhất để đối xử với bản thân và nó có hiệu quả vì nó giải quyết được nguyên nhân gốc rễ.
Nhưng trên thực tế, bạn khó có thể thay đổi khối lượng công việc, nội dung công việc, khách hàng,… Vì vậy hãy đi tìm những thay đổi bạn có thể thực hiện như mạnh dạn thay đổi công việc, tìm kiếm niềm vui trong công việc, v.v.
Ngoài ra, thời gian để giải tỏa sự nhàm chán có thể không bao giờ kết thúc. Sẽ không sao nếu bạn ngủ quên sau khi xem nó, nhưng nếu nó trở thành một bộ phim say sưa điên cuồng và bạn không thể ngủ được do bị kích thích bởi ánh sáng xanh của màn hình suốt đêm thì điều đó rất có hại.
Để ngăn chặn tình trạng này, bạn có thể sử dụng một số biện pháp kiểm soát. Ví dụ, khi xem video, bạn có thể dùng chức năng hẹn giờ để giới hạn thời gian xem. Hoặc bạn có thể đi tắm thay cho việc xem video để tạo ra một thói quen giúp bạn chủ động hơn.
Mặc dù có thể tiếp tục xem sau khi tắm nhưng bản thân việc tắm sẽ giúp giảm căng thẳng và nhiệt độ cơ thể hạ xuống sau đó có thể gây buồn ngủ.
Tuy nhiên, một số người cảm thấy khó khăn khi đi tắm và thường dùng việc xem video như một cách để trốn tránh. Nếu bạn là một trong số đó, lời khuyên là hãy hình thành thói quen “tắm ngay sau khi về nhà”.
Chỉ cần bạn đi tắm trước, mọi việc còn lại, như ăn tối, sẽ trở nên đơn giản hơn. Sau khi hoàn tất những công việc cần làm, bạn có thể thoải mái thưởng thức bộ phim.
Xem thêm
Từ khóa tránh chuyên gia nghiện mạng xã hội
