Đề xuất thành lập Ngân hàng Năng lượng Quốc gia để đạt Net Zero 2050
- Minh Long
- •
PGS.TS Ngô Trí Long đề xuất thành lập Ngân hàng Năng lượng Quốc gia (NEB) để huy động hơn 135 tỷ USD cho các dự án năng lượng xanh, giúp Việt Nam đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
- Hà Nội yêu cầu thanh toán dứt điểm nợ đọng để bảo đảm quyền thực thi hợp đồng của kinh tế tư nhân
- Phú Quốc đề xuất lấn biển xây đảo nhân tạo, phát triển kinh tế – du lịch
Tại Diễn đàn Dầu khí và Năng lượng thường niên 2025 ngày 28/7, PGS.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính), đề xuất thành lập Ngân hàng Năng lượng Quốc gia (NEB) để giải quyết thiếu hụt vốn dài hạn cho chuyển dịch năng lượng.
Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam cần hơn 368 tỷ USD (6,8% GDP/năm) để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050, trong đó lĩnh vực năng lượng chiếm 135 tỷ USD.
Tuy nhiên, từ năm 2016–2023, đầu tư công vào năng lượng chỉ đạt 28–32 tỷ USD, tương đương 15–18% tổng đầu tư công.
NEB sẽ là định chế tài chính chuyên trách, do Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) phối hợp với các ngân hàng lớn như BIDV, Vietcombank, Agribank, dưới sự bảo trợ của Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước.
NEB tập trung cấp tín dụng trung – dài hạn (15–25 năm) cho các dự án năng lượng xanh như điện gió ngoài khơi, hydrogen xanh, lưu trữ điện, và mô hình hybrid. Nguồn vốn huy động từ trái phiếu xanh, công cụ tài chính đổi mới, vay ưu đãi quốc tế, và quỹ khí hậu toàn cầu.
Nhà nước sẽ lập Quỹ bảo lãnh đầu tư năng lượng để chia sẻ rủi ro, còn PVN đảm nhiệm thẩm định kỹ thuật – công nghệ.
Ông Nguyễn Trung Khương, Ban Chiến lược PVN, nhấn mạnh các dự án như điện gió ngoài khơi, hydrogen, amonia xanh, và điện hạt nhân đòi hỏi vốn lớn và thời gian thu hồi dài, tạo thách thức trong bối cảnh tài chính hiện nay.
Ông Nguyễn Đức Hiển, Phó trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, đề xuất áp dụng mô hình đối tác công – tư (PPP) và cải cách thị trường điện để thu hút đầu tư tư nhân.
PGS.TS Long dẫn ví dụ quốc tế Ngân hàng KfW (Đức) tài trợ hơn 80 tỷ EUR cho năng lượng sạch với đòn bẩy tài chính 1:5; Green Bank (Anh) huy động 15 tỷ USD từ khu vực tư nhân trong 5 năm; và Indonesia Financing Facility (IFF) hợp tác với WB/ADB để tài trợ hạ tầng năng lượng.
Ông nhấn mạnh NEB cần được bản địa hóa để phù hợp với điều kiện Việt Nam, kết hợp vai trò điều phối của Nhà nước, năng lực kỹ thuật của PVN, và nguồn lực thị trường. Nếu không tháo gỡ nút thắt về vốn, mục tiêu Net Zero 2050 sẽ khó đạt được.
Xem thêm
Từ khóa PVN năng lượng tái tạo Net Zero Ngân hàng Năng lượng đầu tư năng lượng
